Tunuslu partilerden ‘ABD’nin ülkenin siyasi işlerine müdahalesine’ kınama

Güvenlik güçleri, ülkenin güneyindeki bir ilde protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı

Cumhurbaşkanı Said tarafından alınan olağanüstü kararlara karşı başkentin merkezinde düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (AP)
Cumhurbaşkanı Said tarafından alınan olağanüstü kararlara karşı başkentin merkezinde düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (AP)
TT

Tunuslu partilerden ‘ABD’nin ülkenin siyasi işlerine müdahalesine’ kınama

Cumhurbaşkanı Said tarafından alınan olağanüstü kararlara karşı başkentin merkezinde düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (AP)
Cumhurbaşkanı Said tarafından alınan olağanüstü kararlara karşı başkentin merkezinde düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (AP)

Tunus Cumhurbaşkanı Kais Said'in Pazar günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı telefon görüşmesi, ülkede öfkeli dolu ve eleştirel tepkilere neden oldu. Hem muhalefet kanadında yer alan Abir Musa liderliğindeki Hür Anayasa Partisi, hem de eski Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki liderliğindeki Tunus İrade Hareketi, ‘ABD’nin Tunus’un siyasi işlerine müdahalesi’ olarak niteledikleri görüşmeyi kınadılar. İki siyasi parti, ‘Tunus için kötü bir imaj çizdiği’ iddiasıyla Cumhurbaşkanlığını eleştirdiler ve suçladılar.
Cumhurbaşkanı Said’i ‘Tunus halkını utandıran davranışlarda bulunmak ve Tunus devletinin itibarını zedelemekle’ suçlayan partiler, Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan ve anayasanın değil, sadece tehlike geçene kadar tedbir amacıyla milletvekillerinin milletvekilliklerinin askıya alındığı şeklindeki açıklamayı ‘büyük yanılgı’ olarak niteleyerek kınadılar. Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, 117 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile milletvekillerinin milletvekilliklerinin dondurulmadığı, sadece parlamentonun yetkilerinin askıya alındığı, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırıldığı ve milletvekili maaşlarından mahrum bırakıldıkları belirtildi.
Öte yandan ABD'nin Tunus Büyükelçiliği, Cumhurbaşkanı Said ile Dışişleri Bakanı Blinken arasındaki telefon görüşmesinin içeriğini ortaya koyan bir açıklama yaptı. Büyükelçilik, Said ve Blinken’ın yeni hükümetin kurulması konusu da dahil olmak üzere Tunus'taki son gelişmeleri ve ekonomik durumu hafifletmeye yönelik adımları ele aldıklarını bildirdi. Büyükelçilik açıklamasında, ABD’nin Tunus'un yanında olduğu belirtildi. Büyükelçiliğin bu açıklaması, bazı politikacılar tarafından ABD’nin Tunus’un siyasi işlerine ‘açık ve kabul edilemez şekilde müdahalesi’ olarak değerlendirildi.
Bir başka gelişmede ise güvenlik güçleri, dün, ülkenin güneyindeki Kıbli ilinin girişinde iki aydır maaşlarını alamamalarını protesto etmek amacıyla toplanan Çevre, Bitki ve Peyzaj Şirketi'nin çalışanlarını dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gaz kullanmasının ardından Kıbli'nin merkezindeki dükkanların çoğu kepenk kapatırken bölge sakinlerinden bazıları, güvenlik güçlerinin sert müdahalesini protesto ettiler. Göz yaşartıcı gaz kullanılmasını ‘aşırılık’ olarak niteleyen bölge sakinleri, göz yaşartıcı gaz kapsüllerinin bazı evlerin yakınlarına ve hatta içlerine düştüğünü, bu nedenle bazı sivillerin gazdan yoğun şekilde etkilendiklerini belirttiler. Peyzaj Çalışanları Sendikası Başkanı Hadi Lahmar'a göre bazı bölge sakinleri evlerini terk etmek zorunda kaldılar.

İşsiz üniversite öğrencileri de benzer protestoları izledi
Cumhurbaşkanı Said’in, işçileri kamu sektöründe işe alma kararından geri adım atmasının ardından yaşanan bu gelişmeleri, işsiz olan üniversite mezunlarının benzer protestoları izledi. Tunus Cumhurbaşkanlığı, ülkenin güneydoğusundaki Tatavin’de protesto gösterilerinin yeniden başlamasıyla petrol üretim sahalarının kapatılma tehdidiyle karşı karşıya kaldı.
Diğer taraftan başkentteki Asliye Hukuk Mahkemesi, Tunus Genel İşçi Sendikası (TGİS) Genel Sekreter Yardımcısı Sami et-Tahiri’nin milletvekili İmad ed-Daimi’nin ailesi hakkında sosyal medya üzerinden ‘hırsız ve para aklayıcı’ oldukları yönündeki iddialarından ötürü ‘sosyal medya aracılığıyla haksız yere iddiada ve hakarette bulunma’ suçlamasıyla yargılandığı davaya çok sayıda sendikacı katıldı. Sendikacılar, bu davanın ‘siyasi bir arka planı’ olduğunu vurguladılar.
Duruşmada Tahiri ise, yargıya olan güvenini dile getirerek İmad ed-Daimi'nin kendisine yönelttiği suçlamayı ‘kötü niyetli’ olarak nitelendirdi. Davanın siyasi olduğunu ifade eden Tahiri, davanın dışarıdan mali destek alan şüpheli derneklerle ilgili siyasi bir davaya dönüşmesi gerektiğini söyledi.
Tahiri, sendikacıların kendisine verdiği desteğin, yargıya baskı yapmayı hedeflediği iddialarını reddederek Daimi ve diğerlerinin TGİS’e karşı açtıkları davalara duydukları öfkenin bir ifadesi olduğunu söyledi.
 Meselenin ‘kişisel olmadığını’ söyleyen Tahiri, sosyal medyadaki açıklamalarında, dışarıdan mali destek alan şüpheli derneklere ve bu bağlamda Muhasebe Dairesi’nin yayınladığı ve Daimi tarafından yönetilen dernek de dahil olmak üzere birçok derneğe karşı suçlamaların olduğunu kanıtlayan ve İmad el-Daimi'nin kardeşi tarafından yönetilen bir derneğin dışarıdan mali destek aldığı belirtilen raporuna işaret ettiğini belirtti.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.