Suriye rejim güçleri İdlib kırsalını bombaladı

Suriye rejim güçlerinin saldırısı, Rusya’nın Dürzi nüfusunun yoğunlukta olduğu bölgelere hava saldırıları düzenlemesinden sonra geldi.

Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye rejim güçleri İdlib kırsalını bombaladı

Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalına dün düzenlenen hava saldırıları sırasında çekilen bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)

Suriye rejim güçlerinin dün ülkenin kuzeybatısındaki İdlib kentinin kırsalını top mermileri ve roketlerle bombalaması sonucu bazı vatandaşlar yaralandı. Saldırıdan sonra İdlib’in güneyinde ve Halep’in batısında rejim güçleri ile muhalif güçler arasındaki temas hatları arasında karşılıklı roket saldırıları gerçekleşti. Bu saldırılardan önce ülkenin kuzeybatısında Dürzi nüfusun yoğunlukta olduğu bölgeler Rus hava saldırılarıyla hedef alındı.
Aktivistler, Hama’nın kuzeybatısındaki Cevrin karargahında konuşlu rejim güçleri ve İranlı milislerin Sehl el-Gab’a bağlı El-Ankavi, Ez-Ziyare ve Kastun köylerine ağır top mermileri ile düzenlediği 70’ten fazla saldırı sonucu 3 sivilin ağır yaralandığını ve yaralıların Türkiye ile sınırdaki hastanelere sevk edildiklerini aktardı. Bu saldırılarla eşzamanlı olarak Rus insansız hava araçları (İHA) bölgede yoğun uçuşlar gerçekleştirirken, Nebi Yunus tepesindeki Türk noktası yakınına top mermileri düştü. İdlib’in güneyindeki Maarrat en-Numan kenti çevresinde konuşlu rejim güçlerinin gerçekleştirdiği saldırılar, Cebel Zaviye’ye bağlı Josef bölgesi çevresini hedef aldı ve bir sivil ağır yaralandı.
Suriye silahlı muhalif grupların kurduğu Fethu’l Mubin Operasyon Odası komutanı Ebu’l Bera, “İdlib’in güneyindeki El-Bare kenti, Beyneyn ve Deyr Sünbül’ün güneyindeki temas hatlarında bulunan cephelerde muhalif gruplar ile rejim güçleri arasında ağır topçu atışları ve roketatarlar ile karşılıklı saldırılar gerçekleşti. Muhalif gruplar yaptığı atışlarda rejim güçlerinin saflarını doğrudan isabet etmeyi başardı” dedi.
Ebu’l Bera, “İdlib’in güneyindeki Maarat en-Numan bölgesi ile Hama’nın kuzeybatısındaki Cevrin ve Mirza Kalesi karargahlarında konuşlu rejim güçleri ve İranlı milislerin geçtiğimiz saatlerde 120’den fazla ihlali tespit edildi. Bu saldırılarda sivillerin oturduğu meskûn bölgeler hedef alındı. Bu saldırılar, Rus savaş uçaklarının 22 Aralık Pazartesi günü İdlib’in kuzeyindeki Es-Sammak Dağı’nda bulunan Teltita köyü çevresine düzenlediği, zeytin hasadı yapan işçilerden 3’ünün öldüğü ve yaralanan işçilerin olduğu hava saldırılarından sonra geldi” dedi.
Ebu’l Bera Fethu’l Mubin Operasyon Odası çatısı altındaki muhalif grupların, rejim güçleri ve İranlı milislerin, kendi kontrolündeki sivil bölgelere yönelik saldırılarını ve ihlallerini engellemek için çeşitli seçenekler üzerinde çalıştığını bildirdi. Ebu’l Ber, rejim güçlerinin ateşkes anlaşmasına karşı işlediği ihlallere son vermemesi halinde muhalif grupların çeşitli ağır silahlarla hedef alacağı bazı hedefler belirlediğini dile getirdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), İdlib’in kuzeybatısındaki Es-Sammak Dağı bölgesinde Dürzi nüfusun yoğunlukta olduğu Teltita köyü çevresinde zeytin hasadına katılan işçilerin önceki gün Rus hava saldırılarının hedefi olduğunu bildirdi.
Gözlemevi, Lazkiye’nin kuzey kırsalında bulunan El-Kebine Tepesi’nde cihatçı ve savaşçı gruplara ait mevzilere Rus savaş uçakları tarafından 3 hava saldırısı gerçekleştirildiğini kaydetti. Gözlemevi saldırılarda can kaybına dair bilgi aktarılmadığını belirtti. Bu saldırı, iki Rus savaş uçağının Putin-Erdoğan bölgesi veya Suriye’nin kuzeybatısında ‘Gerginliği Azaltma Bölgesi’ olarak bilinen bölgenin üzerinde uçuş gerçekleştirdiği sırada meydana geldi.
Halep kırsalından muhalif aktivist Ekrem el-Şahabi, rejim güçleri ve İranlı milislerin Halep’in batı kırsalındaki Keferteal ve Tadil beldelerini top mermileri ve roketlerle bombaladığını, saldırılarda bir çocuğun ağır yaralandığını, saldırıyla eşzamanlı olarak Rus savaş uçakları ve İHA’larının bölgenin üzerinde uçuş gerçekleştirdiğini ve bu durumun sivillerde panik ve endişeye sebep olduğunu aktardı.
Şahabi, keskin nişancıları taşıyan araç ve otobüslerin yanı sıra tank ve ağır top mermisi yüklü 9 tırdan oluşan rejim güçlerine ait yeni bir askeri takviyenin Halep’in kuzeybatısındaki Tel Rıfat bölgesi çevresindeki Ankara destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ile sınır bölgelerine ulaştığını belirtti.
Putin-Erdoğan bölgesi veya Suriye’nin kuzeybatısındaki Gerginliği Azaltma Bölgesi Haziran ayından bu yana rejim güçleri, İranlı milisler ve Rus savaş uçaklarının meskun bölgeleri hedef alması sonucu askeri gerginliğin tırmanmasına tanıklık ediyor. Gelişmiş top mermileriyle (Krassenbul) düzenlenen saldırılarda 39’u kadın 76’sı çocuk yaklaşık 231 sivil yaşamını yitirdi, 270’den fazla sivil yaralandı.



Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
TT

Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)

Halil Musa

İsrail ordusu, ‘ileri savunma cephesi’ kurmak amacıyla Suriye'nin işgal altındaki toprakları Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgede askeri üsler kurmaya devam ediyor. Bu üsler, tampon bölgenin ötesine geçerek Golan Tepeleri’nin doğusundaki Suriye topraklarının derinliklerindeki köylere kadar ilerliyor.

Söz konusu askeri üsler, Şeyh Dağı'nın (Hermon Dağı) kuzeyinden batıya doğru Dera'nın batı kırsalındaki Yermuk Havzası’na kadar uzanan Suriye-Ürdün-İsrail sınır üçgeninde yer alıyor.

İsrail'in 8 Aralık 2024 tarihinden bu yana Suriye’de işgal ettiği toprakların yüzölçümü 500 kilometrekareyi aşarak Golan Tepeleri’nin yarısı kadar bir alana ulaştı.

En büyük ve stratejik açıdan en önemli üs, deniz seviyesinden 2 bin 814 metre yüksekliğindeki Şeyh Dağı'nın zirvesinde yer almakta ve başkent Şam’a, Lübnan'ın Bekaa Vadisi’ne ve İsrail’in kuzeyine hâkim bir konumda.

İsrail ordusu, bu üssü Suriye ordusunun geçen yılın sonunda Esed Beşşar rejiminin düşüşüyle birlikte çekilmeden önce kullandığı yerlerde kurdu.

Üs, 1974 yılında İsrail ile Suriye arasında imzalanan Ayrışma Anlaşması ile kurulan tampon bölgenin dışında yer alıyor.

Her sabah Şam'da

Birkaç ay önce üssü ziyaret eden İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın her sabah Şam'daki başkanlık sarayında gözlerini açtığında İsrail Savunma Ordusu'nun onu Şeyh Dağı'nın tepesinden izlediğini ve bizim burada, Suriye’nin güneyindeki tüm güvenlik bölgesinde Golan Tepeleri ve Celile halkını onun tehditlerinden korumak için bulunduğumuzu hatırlayacak” ifadelerini kullandı.

İsrail’in söz konusu askeri üslerinde, İsrail ordusunun üç tugayı konuşlu. Bu tugaylar 210. Bölgesel Bashan Tümeni'ne bağlı. İsrail, Şeyh Dağı'nın eteklerinden Dera’nın batı kırsalındaki Hamma bölgesine (Yermuk Nehri havzası) kadar uzanan 70 kilometre uzunluğundaki tampon bölge boyunca 10'dan fazla askeri üs kurdu.

Üsler, Cibata el-Haşeb, el-Hamidiye, Kuneytra, Kahtaniye, Tel Kuna, Tel el-Ahmer eş-Şarki ve Tel el-Ahmer el-Garbi köylerine kuruldu.

jı8uk

İndependent Arabia’ya konuşan kaynaklar, İsrail ordusunun şu anda Kenitra kırsalındaki Kudna kasabası yakınlarındaki Tel Ahmer’in doğusunda bir askeri üs inşa ettiğini ve bu üssün Tel Ahmer'in batısındaki başka bir askeri üsse ekleneceğini söyledi.

İsrail ordusu, bu askeri üslerin yakınlarındaki evleri yıkıyor. Son haftalarda, Kuneytra kırsalında yer alan Hamidiye köyünde 16 evi yıktı.

İsrail ordusu, Dera’nın batı kırsalında güvenlik ve askeri operasyonlar yürütmek üzere Mariye beldesi yakınlarında bir askeri üs kurdu.

İsrail, bu üsleri kurarak ordusunun bölge üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi ve iki taraf arasındaki ‘çatışmayı önleme anlaşmasına’ aykırı olarak Suriye'nin güneyinde yeni bir gerçeklik oluşturmayı hedefliyor.

Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF), Kuneytra’daki başlıca karargahı ve Nebe el-Fevvar köyündeki başka bir karargahı ile Şeyh Dağı eteklerindeki diğer karargahları aracılığıyla tampon bölgede çalışmalarını sürdürüyor.

Dişleri olmayan bir ülke Suriye

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Suriye’nin Golan Tepeleri’nde kontrol ettiği bölge, bin 800 kilometre karelik yüzölçümüyle Suriye'nin yüzölçümünün yaklaşık yüzde birini oluşturuyor. İsrail 1967 yılında Golan Tepeleri’nin bin 160 kilometre karelik kısmını ele geçirmişti. Son aylarda ise kontrolünü 500 kilometre karelik bir alana daha genişletti.

İsrail ordusu bu üsler aracılığıyla kuzeyde Şeyh Dağı'ndan güneyde sınır üçgenine kadar uzanan onlarca Suriye köyüne baskınlar ve aramalar düzenleyerek, ‘terörizmin altyapı tesisleri’ olarak adlandırdığı yerleri hedef alıyor ve ‘kuzey cephesinden gelebilecek tehditleri önlemek’ için askeri faaliyetlerde bulunuyor.

İsrail ordusu, birkaç gün önce ‘Suriye'nin güneybatısındaki Ummu el-Lahs ve Ayn el-Bustali bölgelerinde İran'a bağlı dört silahlı kişiyi’ tutukladığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, ‘İsrail'in kuzey sınırlarının güvenliğini sağlamak için tampon bölgede ve ona yakın birkaç ek noktada faaliyet gösterildiği’ belirtilirken nerelerde konuşlandığına değinmekten kaçındı.

Suriyeli kaynaklara göre İsrail ordusu birkaç hafta önce bu köylerde, özellikle de Yermuk Havzası'nda bulunan Dera ilinin batı kırsalında ve Kuneytra kırsalında nüfus ve sosyal araştırmalarını tamamladı.

İsrail ordusu, Suriye'nin güneyindeki güvenlik bölgesinin silahsız ve tehditlerden arındırılmış olmasını sağlamak amacıyla Suriye'de süresiz olarak kalmaya hazır olduğunun altını çizdi.

Suriyeli stratejist Fayez el-Esmer, “İsrail, Beşşar Esed rejiminin düşüşünü fırsat bilerek Suriye'yi dişsiz ve pençesiz hale getirmeye ve Golan Tepeleri’ndeki kontrol alanını genişletmeye çalışıyor” yorumunda bulundu.

Tel Aviv'in bunun durumun perde arkasında Ayrışma Anlaşması dışında yeni bir anlaşma dayatmak istediğini düşünen Esmer, “Bu anlaşma, Tel Aviv'e tampon bölgede erken uyarı istasyonları kurma ve güvenliğini sağlama bahanesiyle bölgeye ABD askerleri konuşlandırma imkanı verecek” dedi.

Suriyeli stratejist, İsrail’in Ahmed eş-Şara liderliğindeki yeni Suriye yönetimine güvenmediği için tıpkı 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu gibi bu kez Suriye topraklarından yeni bir saldırı düzenlenmesinden çekindiğini söyledi.

1974 tarihli Ayrışma Anlaşması’nın çöküşü

Stratejist Anan Vehbi ise İsrail'in bu üsler aracılığıyla güvenlik tehditlerine karşı önleyici saldırılar düzenlemeye dayanan yeni çatışma kuralları dayatmak istediğini düşünüyor. Bu yeni üslerin çatışmanın devam etmesini sağlamak, ancak büyük bir savaşa değil, düşük yoğunluklu bir çatışmaya yol açmak amacıyla kurulduğunu söyleyen Vehbi, “İsrail ordusunun bu bölgelerden çekilmesini imkânsız görüyorum, çünkü Tel Aviv bu bölgelerden hareketle Suriye'nin güneybatısının tamamında güvenlik hakimiyeti kurmak istiyor” değerlendirmesinde bulundu.

8ı
Netanyahu, Golan Tepeleri konusunda Ayrışma Anlaşması’nın çöktüğünü açıkladı (Reuters)

Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanlığı, Tel Aviv'in Şam ile ilişkilerin ‘normalleştirilmesi’ konusundaki ilgisini dile getirmesinin ardından, Suriye'nin 1974 yılında İsrail ile imzalanan Ayrışma Anlaşması’na geri dönmek için ABD ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriyeli yetkililer, İsrail'in Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce hava saldırısı düzenlemesi ve Beşşar Esed rejiminin düşmesinden sonra ülkenin güneyine girmesinin ardından ‘tansiyonu düşürmek için’ İsrail ile dolaylı müzakereler yürüttüğünü kabul etti.

ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Suriye ve İsrail'in ABD'nin arabuluculuğunda ‘sınırlarında sükuneti yeniden tesis etmeyi amaçlayan’ ciddi görüşmeler yaptığını doğruladı.

Suriye'den resmi bir kaynak ise ‘İsrail ile barış anlaşması imzalanacağına dair açıklamalar yapmak için zamanlamanın doğru olmadığını, ancak Tel Aviv'in 1974 tarihli anlaşmaya tam olarak uyması ve işgal ettiği bölgelerden çekilmesi halinde yeni anlaşmaların müzakere edilebileceğinden söz edilebileceğini’ söyledi.