ABD’den Fas’a Batı Sahra için çözüm desteği

Washington, Batı Sahra sorununu çözmek için Fas’ın özerklik girişimine desteğini yineledi

Antony Blinken, geçen pazartesi akşamı Faslı mevkidaşı Nasır Burita’yı Washington’da kabul etti (Fas Dışişleri Bakanlığı)
Antony Blinken, geçen pazartesi akşamı Faslı mevkidaşı Nasır Burita’yı Washington’da kabul etti (Fas Dışişleri Bakanlığı)
TT

ABD’den Fas’a Batı Sahra için çözüm desteği

Antony Blinken, geçen pazartesi akşamı Faslı mevkidaşı Nasır Burita’yı Washington’da kabul etti (Fas Dışişleri Bakanlığı)
Antony Blinken, geçen pazartesi akşamı Faslı mevkidaşı Nasır Burita’yı Washington’da kabul etti (Fas Dışişleri Bakanlığı)

Washington, geçen pazartesi akşamı Batı Sahra sorununu nihai olarak çözüme ulaştırmak için ‘ciddi, güvenilir ve gerçekçi bir çözüm’ olarak, Fas’ın özerklik girişimine verdiği desteği yineledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita ile ABD’li mevkidaşıAntony Blinken’i bir araya getiren görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Fas’ın özerklik planını ciddi, güvenilir ve gerçekçi olarak değerlendirmeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı. 
Öte yandan iki taraf, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin yeni Batı Sahra Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’ya, BM himayesinde Sahra’daki siyasi sürece liderlik etme görevinde ‘desteklerini’ dile getirdi. Açıklamada, iki bakanın, özünde zorlu bir müzakere görevi bulunan Mistura’ya ‘sarsılmaz desteklerini’ ilettiği belirtildi.
Görüşmede, ABD, Fas ve İsrail arasında imzalanan ve Krallığın Sahra üzerindeki tam egemenliğinin ABD tarafından tanınmasını sağlayan, ‘son derece önemli’ üçlü anlaşmaya odaklanıldı.
Bu çerçevede Price, Burita ve Blinken’ın ‘Fas, İsrail ve ABD arasında 22 Aralık’a denk gelen ortak bildirinin birinci yıldönümüne övgüde bulunduklarını’ söylerken, ikili ortaklığın ‘barış, güvenlik ve bölgesel refah için ortak çıkarlara dayalı uzun vadeli bir ilişki’ olduğunu hatırlattı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde ABD, Aralık 2020’de Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanırken, bunun karşılığında Fas ise İsrail ile ilişkilerini düzeltti. Joe Biden yönetimi de üçlü anlaşma konusundaki tutumunu değiştirmedi ve anlaşmaya bağlı kaldı.
Öte yandan ABD’li ve Faslı taraflar, Fas- İsrail ilişkilerinin ‘sürekli derinleşmesinin’ önemli olduğunu belirtti. ABD’li ve Faslı bakanların Washington’daki toplantısı, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’ınbenzeri görülmemiş Rabat ziyaretinden iki gün önce gerçekleşti.
Aynı şekilde ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, “Bakan Blinken, ortaklığın uzun vadeli olduğunu ve ortak çıkarlara dayandığını vurguladı” derken, görüşmenin iki tarafın ‘bir dizi bölgesel meseleyi’ ele alması için bir fırsat oluşturduğunu da ifade etti. 
ABD diplomasisi başkanı, Burita ile görüşmesinin başlamasından önce yaptığı kısa bir konuşmada, ABD ile Fas arasındaki ‘güçlü ve uzun vadeli’ ortaklığa övgüde bulunurken, ülkesinin bu ortaklığı daha da güçlendirmek istediğini vurguladı.
Bu çerçevede Blinken, “Fas ile uzun vadeli bir ortaklığımız var ve bunu güçlendirmek ve derinleştirmek istiyoruz” dedi.
Diğer taraftan Fas Dışişleri Bakanı, iki ülkeyi birleştiren uzun soluklu ve çok boyutlu ilişkilere dikkati çekti. Blinken, Kral 6. Muhammed’in vizyonu doğrultusunda, ortak zorluklar karşısında bu ilişkileri daha da sağlamlaştırmanın önemli olduğunu kaydetti. 
Burita ise, “Uzun vadeli bir ortaklığımız var. Onu, stratejik diyaloğumuzu ve askeri iş birliğimizi daha da zenginleştirmenin ve dünyadaki çıkarlarımızı ve değerlerimizi savunmanın zamanı geldi” dedi. 
Aynı şekilde Bakan Burita, ‘iklim değişikliği, radikalizm, barış ve güvenlik’ de dahil iki ülke arasındaki bir dizi ortak soruna da değinirken, bunları ‘bu ilişki için önem arz eden konular’ olarak nitelendirdi.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.