Sağlık Bakanlığının 2022 bütçesinde Kovid-19 aşısı alımına 8,9 milyar lira kaynak ayrıldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Sağlık Bakanlığının 2022 bütçesinde Kovid-19 aşısı alımına 8,9 milyar lira kaynak ayrıldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Bakanlığın koruyucu sağlık hizmetlerine 2022'de ayrılan kaynak yüzde 103 oranında artırıldı.
Sağlık Bakanlığının 2022 yılı bütçesinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı alımı için 8,9 milyar lira kaynak ayrıldı.
AA muhabirinin Sağlık Bakanlığı 2022 bütçe sunumundan derlediği bilgilere göre, gelecek yılın merkezi yönetim bütçesinde, koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan kaynak, bu yıla göre yüzde 103 oranında artırılarak, 38 milyar 729 milyon liraya çıkarıldı.
Söz konusu kaynak içerisinde Kovid-19 aşısı alımına 8,9 milyar lira pay ayrıldı.

Engelli sağlık kurulu raporlarında yeni uygulama başlıyor
Bakanlık, engelli sağlık kurulu raporlarıyla ilgili de yeni bir uygulamayı hayata geçirme kararı aldı.
Buna göre, yatağa tam bağımlı ya da cihaza bağımlılığı nedeniyle yardımsız dışarı çıkması mümkün olmayan ve kronik hastalık tanısı almış vatandaşlara, evinde "Engelli Sağlık Kurulu Raporu" ile "Mama, ilaç, bez ve cihaz raporu" verilecek.

Sigara bırakma oranı yüzde 43'e ulaştı
Sağlık Bakanlığınca, sigarayı bırakmak isteyenlere, sigara bırakma poliklinikleri ve "ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı" aracılığıyla kesintisiz hizmet veriliyor.
Bu kapsamda, yürütülen çalışmalarla 2015 yılında yüzde 16,4 olan sigara bırakma oranı 2021 itibarıyla yüzde 43'e ulaştı.

Son 4 yılda uyuşturucu kullanımına bağlı ölümler yüzde 66,6 azaldı
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, uyuşturucu ile mücadele çerçevesinde yürütülen çalışmalar sonucunda, son 4 yılda uyuşturucu kullanımına bağlı ölümler yüzde 66,6 azaldı.
Tedavi merkezi sayısı yüzde 357'lik artışla 137'ye, yatak kapasitesi ise yüzde 93'lük artışla 1372'ye yükseltildi.
Bugüne kadar 337 bin 304 kişiye hizmet veren ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı aracılığıyla bağımlı bireylerle yapılan takip görüşmeleri de arttı. Bu çalışmalar sonucunda tedavi sonrası bir yıllık temiz kalma oranı (remisyon oranı) 2 katına çıktı.



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe