Arkeologlar son 50 yılda, yüzyıllar önce bugünkü Katar topraklarında yaşayanların kayalara oyduğu 900 kadar sembol buldu. Petroglif adı verilen bu sembollerin büyük kısmının ne anlama geldiği ve neden yapıldığı bilinmiyor.
Katar'ın kuzeydoğusunda ıssız ve rüzgarlı bir köşede, ülkenin en önemli kaya oymacılığı örneklerinin bulunduğu Cebel-i Cessasiyye bölgesi yer alıyor.
Bu bölgede insanların bir zamanlar kireçtaşlarını tuval olarak kullandığı ve üzerlerine bir dizi sembol ve motif işlediği belirtiliyor.
Katar Müzeleri kazı ve site yönetimi başkanı Ferhan Sakal, "Arap Yarımadası'nda kaya sanatı yaygın olsa da Al Jassasiya'daki bazı oymalar benzersiz ve başka hiçbir yerde bulunamaz" ifadelerini kullandı.
CNN Travel’a konuşan Sakal, bu sembollerden bazılarının yelkenli gemilerin kuşbakışı görüntülerini resmettiğini belirtti.
"Bu oymalar, onları yapan sanatçıların yüksek seviyede yaratıcılık ve gözlem becerisini temsil ediyor" diyen arkeolog, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Aynı zamanda soyut düşünceyi de temsil ediyor. Çünkü bir deniz aracını böyle yukarıdan görmemişlerdi."
Halka sembollerinin gizemi çözülemedi
Ülkede yaklaşık 12 önemli petroglif alanı mevcut. Bunlardan biri olan Cebel-i Cessasiyye 1957'de keşfedilmişti. 1973 ve 1974 arasında Danimarkalı araştırmacılar alandaki sembolleri fotoğraflamış ve sınıflandırmıştı.
(Dimitris Sideridis)
Kaydedilen tüm sembollerin üçte birinden fazlası gizemli halka işaretlerinden oluşuyordu. İşaretlerin en belirgini iki paralel sıra şeklinde dizilmiş 7 çukurdan oluşan bir figürdü.
Bu figür bazı uzmanların, bunların mancala veya mangala diye bilinen strateji oyunu için kazıldığına inanmasına neden olmuştu. Antik çağlardan beri dünyanın birçok bölgesinde popüler olan bu oyunda oyuncular ellerindeki taşları küçük çukurlara düşürmeye çalışıyor.
Ancak Sakal’ın da aralarında yer aldığı birçok arkeolog bu teoriye karşı çıkıyor. Söz konusu uzmanlar bazı çukurların herhangi bir taşın sığamayacağı kadar küçük olduğunu, bazılarının da ulaşımı zor yamaçlara yapıldığını vurguluyor.
Sakal, "Cebel-i Cessasiyye'da kullanılan motiflere dair doğrudan bir ipucumuz yok" diye konuştu. Motiflerin kesin yaşını bile belirleyemediklerini aktaran arkeolog, şöyle devam etti:
"Bence, etnografyanın açıklayamayacağı kadar eski olan, ayinsel anlamları ve işlevleri olabilir."
Sakal’ın aktarımına göre sembollerin Cilalı Taş Devri’nden kaldığına yönelik "çılgın teoriler" ortaya atıldı.
Ancak yapılan bilimsel araştırmalarda bunların ne kadar eski olduğuna dair herhangi bir kanıt elde edilemedi.
Oymalarda tasvir edilen yelkenli gemilerin ayrıntıları da eserlerin yaşlarına dair ipucu verebilir. Arkeologlar resmedilen çapalardan bazılarının bölgede 7 yüzyıl önce kullanıldığını belirtiyor.
Arkeolog Sakal ise oymaların her birinin farklı zamanlarda yapılmış olabileceğinin altını çiziyor.
Independent Türkçe, CNN Travel
Yeni türün larvası (Gondwana Research)
