Mısır'da Firavunlar dönemine ait Koç Başlı Sfenks Yolu törenle açıldı

Mısır'ın güneyindeki Luksor kentinde, Firavunlar dönemine ait iki meşhur tapınağı birbirine bağlayan ve tarihi 3 bin yıl öncesine kadar uzanan Koç Başlı Sfenks Yolu'nun açılışı törenle gerçekleştirildi.

AA
AA
TT

Mısır'da Firavunlar dönemine ait Koç Başlı Sfenks Yolu törenle açıldı

AA
AA

Mısır devlet televizyonu, antik Mısır dönemine ait Karnak ve Luksor tapınaklarını birbirine bağlayan "Koç Başlı Sfenks Yolu" adlı 2 bin 700 metre uzunluğundaki tarihi koridorun açılış törenini canlı yayımladı.
Uzun süren arkeolojik kazılarla ortaya çıkarılan söz konusu tarihi koridorun açılış törenine Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Mısırlı bazı bakanlar, yabancı ülkelerin Büyükelçileri, uluslararası basın kuruluşları ve sanatçılar katıldı.
Törende, büyük bir orkestra antik Mısır dönemini temsil eden müzik enstrümanları ile Firavunlar dönemini temsil eden müzikler icra etti.
Dünyanın en büyük açık arkeolojik alanlarından olan ve Firavunlar döneminde inşa edilen Karnak ve Luksor tapınaklarını birbirine bağlayan Koç Başlı Sfenks Yolu'na ait kalıntılar ilk olarak 1948'de keşfedildi.
Mısır, bugün açılışı yapılan ve iki yakasında 1200 koç başlı sfenksin sıralandığı yaklaşık 3 kilometre uzunluğundaki tarihi koridorun restorasyonuna 2005'te başlatmıştı.



İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
TT

İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)

Bilim insanları bazı incir ağacı türlerinin yüksek miktarda karbondioksiti taşa çevirebildiğini buldu.

Bütün ağaçlar havadaki karbondioksiti toplayarak bunu selülöz gibi bitkiyi meydana getiren yapılara dönüştürür. Bazı ağaçlarsa CO2'yi kalsiyum oksalat adı verilen kristal bir bileşiğe çevirir. Bu bileşik daha sonra kireçtaşı ve tebeşir gibi taşların ana bileşeni olan kalsiyum karbonata dönüştürülebilir.

Kalsiyum karbonattaki inorganik karbon toprakta organik karbona kıyasla çok daha uzun süre kalabildiğinden daha etkili bir CO2 tutma yöntemi sunuyor.

Zürih Üniversitesi'nden Dr. Mike Rowley liderliğindeki bir araştırma ekibi bazı incir ağaçlarının da karbondioksitten şaşırtıcı seviyelerde kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. 

Araştırmacılar Kenya'nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünü belirledikten sonra kalsiyum karbonatın ağaçtan ne kadar uzakta oluştuğunu inceledi. Ayrıca bu süreçte rol alan mikrobiyal toplulukları da tespit ettiler. 

Bilim insanları senkrotron analizi yoluyla kalsiyum karbonatın hem ağaç gövdelerinin dış kısmında hem de ağacın derinlerinde oluştuğunu buldu.

Çalışmanın bulgularını Prag'da düzenlenen Goldschmidt Konferansı'nda yarın sunması beklenen Dr. Rowley "Beni gerçekten şaşırtan ve hâlâ şaşırdığım şey, kalsiyum karbonatın ağaç yapılarının beklediğimden çok daha derinlerine inmesiydi" diyerek ekliyor: 

Bunun ağaç yapısındaki çatlaklarda gerçekleşen yüzeysel bir süreç olmasını bekliyordum.

Çalışmanın bulguları ağaç öldükten çok sonra bile karbonun toprakta kalacağına ve böylece meyveleri için dikilen incir ağaçlarının ekstradan iklim faydaları sağlayabileceğine işaret ediyor.

Dr. Rowley, "Ağaçların büyük bir kısmı toprak üstünde kalsiyum karbonata dönüşüyor" diyor: 

Ayrıca toprağın beklenmedik yerlerinde kök yapılarının yüksek konsantrasyonlarda kalsiyum karbonata dönüştüğünü görüyoruz.

İnceledikleri ağaçlar arasında en büyük etkiyi Ficus wakefieldii türünün yarattığını saptayan ekip, ağacın su ihtiyacını ve meyve verimini ölçmeyi ve farklı koşullar altında ne kadar CO2 tutulabileceğini araştırmayı planlıyor.

Bu ağaçların yaygınlaşması, iklim krizinin arkasındaki en önemli nedenlerden biri olan karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılmasına büyük katkı sağlayabilir.

Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist, Goldschmidt Konferansı