NASA mimarı uzay ajansını sert eleştirdi: "Elon Musk'ın roketlerini görmezden geliyorlar"

Mimar, Starship roketlerinin "her şeyi değiştireceğini" savunuyor

Starship roketleri Ay yörüngesine yerleşerek astronotları barındıracak mini uzay istasyonunun inşasında kullanılacak (NASA)
Starship roketleri Ay yörüngesine yerleşerek astronotları barındıracak mini uzay istasyonunun inşasında kullanılacak (NASA)
TT

NASA mimarı uzay ajansını sert eleştirdi: "Elon Musk'ın roketlerini görmezden geliyorlar"

Starship roketleri Ay yörüngesine yerleşerek astronotları barındıracak mini uzay istasyonunun inşasında kullanılacak (NASA)
Starship roketleri Ay yörüngesine yerleşerek astronotları barındıracak mini uzay istasyonunun inşasında kullanılacak (NASA)

NASA'nın önde gelen mimarlarından Casey Handmer, Elon Musk'ın uzay firması SpaceX'i övdüğü blog yazısında uzay ajansını sert eleştirdi.
Firmanın yeniden kullanılabilir Starship roketini "roketçiliğin kutsal kasesi" diye niteleyen mimar, henüz deneme aşamasındaki bu araçların  "her şeyi değiştireceğini" ama NASA'nın bunu gözardı ettiğini savundu.
NASA'nın eski teknolojiden vazgeçemediğini söyleyen Handmer, uzay ajansının gereksiz pahalı teknolojilere hapsolduğunu öne sürdü.
Nisan ayında NASA, insanlı Ay uçuşlarını başlatacağı Artemis görevi için Starship'le 2,89 milyar dolarlık bir sözleşme imzalamıştı. Bu durum rakip uzay firması Blue Origin'in tepkisini çekmiş ve firmanın kurucusu Jeff Bezos, ABD yönetimine dava açmıştı.
En erken 2024'te başlaması planlanan Artemis görevinin dava nedeniyle geciktiği ve 2025'e ertelendiği bildirilmişti.
Öte yandan NASA, insanları Ay'a göndermek için yeniden kullanılamayan roketleri tercih ediyor. Uzay ajansı, "yeterli güce sahip tek roket olduğu" gerekçesiyle insanları taşıyacak Orion kapsülünü geleneksel SLS roketlerine monte etmeyi planlıyor.
SpaceX'in roketlerinin, Ay yörüngesinde inşa edilecek Gateway adlı uzay istasyonunun parçalarını taşımada ve diğer kargo görevlerinde kullanılacağı belirtiliyor.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda sistem mimarı olarak görev alan Handmer ise bu hamleyi "Starship kibarca görmezden geliniyor" diye yorumladı. Handmer, NASA'nın söz konusu roketlerin potansiyelini tam olarak anlamadığını ileri sürdü.
NASA şu anda uzaya gönderdiği kargolardaki her bir kilo için 1 milyon dolar harcıyor ve yılda 50 tondan fazla kargo gönderemiyor. Ancak Handmer'a göre Starship kullanıldığında her kilo sadece 50 dolara mal olacak ve sadece bir uçuşta 10 ton malzeme gönderebilecek.
Handmer NASA yöneticilerinin, programda bu yenilikten doğacak boşlukları nasıl telafi edeceklerini bilmediğini söyledi:
"NASA'daki herhangi bir yöneticiye Starship'in fırlatma kabiliyetinden doğabilecek olumsuz sonuçlarla nasıl başa çıkmaları gerektiğini sorarsanız yalnızca boş boş bakarlar."
Handmer ayrıca, Starship roketlerinin çok hızlı ilerlediğini de vurguladı. "O roketler iki yıl önce bir tasarım konsepti ve bir modeldi” diyen mimar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bugünse yakında uzaya uçacak ve hatta tek parça halinde geri dönebilecek hale geldi ve yüzde 95 oranında tamamlanmış bir prototip."
Teknoloji girişimcisi Musk, kısa süre önce katıldığı bir toplantıda SpaceX'in gelecekte Mars uçuşlarında da kullanmayı planladığı Starship'in ilk yörünge uçuşuyla ilgili tarih vermişti.
Ocak 2022'de ilk yörünge denemesini gerçekleştirmeyi planladıklarını söyleyen Musk, "İlk yörünge fırlatmasına çok yakınız" diye konuşmuştu.
Şimdiye dek birçok kez yüksek irtifa uçuş denemesi yapılan Starship roketleri, son uçuşlar sırasında iyi performans sergilemişti.
Yeniden kullanılabilir roketler yere inme konusunda birkaç kez başarısızlığa uğrasa da Mayıs 2021'deki en son uçuşu başarıyla tamamlanmıştı.
 
Independent Türkçe, Futurism, ScreenRant



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe