BM Sudan Temsilcisi Peretz: Burhan ve Hamduk’un anlaşması Sudan’ı iç savaştan kurtardı

BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz. (SUNA) Sudanlı göstericiler önceki gün Omdurman’da toplandı. (AFP)

Birleşmiş Milletler Sudan Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz, Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile Başbakan Abdullah Hamduk arasında geçtiğimiz pazar günü imzalanan anlaşmanın tüm eksikliklerine rağmen ülkeyi bir iç savaştan kurtardığını söyledi.
Peretz AP’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Anlaşma kesinlikle tamamlanmış değil. Ancak hiç yoktan iyidir. Anlaşmanın tarafları, ülkeyi daha fazla şiddet, kaos ve uluslararası izolasyondan korumak için acı tavizler vermenin önemini hissettiler. Yemen, Libya veya Suriye'de tanık olduğumuza benzer senaryo Sudan'da göz önüne alındı. En azından sonunda ortada anayasal düzenin restorasyonuna yol açabilecek önemli bir adım var.”
Sudan’da geçiş dönemi yönetiminin ortağı Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nden kaynaklara göre ülkede serbest bırakılmayan siyasi tutuklular açık açlık grevine başladı.
Ülkede başta feshedilen hükümetin Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf ve diğer yetkililer olmak üzere serbest bırakılmayan siyasi tutuklular Başbakan’ın tüm tutukluları serbest bırakacağına dair söz vermesine rağmen ‘anayasaya aykırı’ gözaltlarını protesto etmek ve serbest bırakılmak için açlık grevine gittiler. Söz konusu siyasetçiler, ordunun 25 Ekim’de iktidarı ele geçirmesinden sonra tutuklanmışlardı.
Tutuklanan çok sayıda bakan, siyasi liderler ve Direniş Komiteleri’nden birçok kimse bilinmeyen yerlere götürüldü. Ancak geçtiğimiz hafta Hamduk ile Burhan arasında imzalanan siyasi anlaşmanın ardından tutuklanan bazı isimler kademeli olarak serbest bırakılmaya başlandı.
Askeri yetkililerin önceki gece geç saatlerde, Sudan Meslek Odaları Birliği Başkanı Muhammed Naci el Esam, eski Sudan Sanayi ve Ticaret Bakanı Medeni Abbas, Gazeteci Fayez es Suleyk, Sudan Kongre Partisi lideri Hamza Faruk, Hartum Devlet Televizyonu Müdürü Yasin Awad ve diğerlerini serbest bıraktı.
Egemenlik Konseyi üyesi ve Komite Vekil Başkanı Muhammed el-Faki Süleyman, Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf, Sanayi Bakanı İbrahim eş Şeyh, Tasfiye Komitesi üyesi Vecdi Salih, Avukat Taha Osman, Hartum Valisi Eymen Nimr, Gazeteci Mahir Ebu el Cevh ve diğer siyasi isimlerin tutukluluk halleri ise sürüyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Özgürlük ve Değişim Bildrgesi Güçleri dünkü açıklamasında, tutuklananların bilinmeyen yerlere götürüldüğünü, darbe yetkililerin açıklama yapmadığını ve avukatlarının kendileriyle iletişim kurmasına izin verilmediğini bildirdi. Serbest bırakılanlar yaptıkları açıklamada tutuklulara aşırı soğutma kullanılarak işlkence yapıldığı, halk arasında ‘buzdolabı’ olarak bilinen Kuzey Hartum kentindeki istihbarat servisi hapishanesinde tutulduğunu aktardılar.
Faki Süleyman ve 30 Haziran rejimini Dağıtılması Komitesi muhabiri olan, Sanayi Bakanı ve Gazeteci Mahir Ebu el Cevh’in nereye götürüldüğü bilinmiyor. Açlık grevi yapmaya karar veren siyasi tutukluların, daha önce serbest bırakılan siyasi liderlere benzer şekilde Hartum’un güneyindeki ‘güvenlik akademisinde’ tutulması muhtemel.
Halk devrimine önderlik eden siyasi koalisyon, tüm siyasi tutukluların güvenliğinden tamamen ‘darbeci otorite’ olarak adlandırdığı oluşumu sorumlu tutarak serbest bırakılmalarının, Aralık Devrimi’ne karşı tüm suç ortaklarını yargılayacak olan Sudan halkının iradesi ile sağlanacağını vurguladı.
Diğer yandan Burhan ve Hamduk arasında imzalanan anlaşma, tüm siyasi tutuklularının serbest bırakılmasını şart koşuyor. Sudan Başbakan’ı geçtiğimiz perşembe günü Şarku’l Avsat’ın da katıldığı bir basın toplantısında yaptığı açıklamada yetkililerin saatler içerisinde serbest bırakılacağını söyledi. Ancak Hamduk’un belirlediği süre sona erdiğinde çok sayıda tutuklu halen serbest bırakılmamıştı. Protesto yürüyüşü sırasında rastgele tutuklanan direniş komiteleri üyeleri ve aktivistlerin sayılarının bilinmemesi ise endişe yaratıyor.
Askeri makamlar, anlaşmayı imzalamadan önce Devlet Güvenlik Savcılığı'nda silahlı kuvvetlere karşı durma ve isyana kışkırtma suçlamalarıyla yargılanmayan tutukluları serbest bırakacaklarını duyurdu. Tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması için Başbakan Hamduk ile imzalanan anlaşmaya uyup uyulmayacağı ise henüz bilinmiyor.