Dolar, euro, won, rupi, leva... Türk Lirası hangi para birimi karşısında ne kadar kaybetti?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Dolar, euro, won, rupi, leva... Türk Lirası hangi para birimi karşısında ne kadar kaybetti?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

25 Kasım'da OSTİM'de sanayicilerle bir araya gelen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, yaklaşık 45 dakika süren konuşmasında şöyle bir cümle de kullandı:
"Türk Lirası, adını bilmediğimiz bir sürü paraya karşı değer kaybetti. Problem bizde, dışarıda değil. Dışarıda da var ama ağırı bizde."
2020'nin nasıl geçtiğini anlamadan 2021'in sonuna geldik ve pandemi, gerçekten de ardında ağır faturalar bırakarak yoluna devam ediyor. 
Bunlardan biri, tüm dünyada hemen her ürünün fiyatının yükselmesi. Fiyatların yükselmesinin en önemli nedeni ise tüketimi, üretimi ve taşımacılığı durduran pandeminin zayıflamasıyla talebin bir anda patlaması. 
İnsanlar, emlaktan hammaddeye kadar her şeyi talep ettikçe, üreticiler bu talebe yetişemez duruma geldi. 
Dünya Gıda Örgütü'nün verilerine göre sadece küresel gıda fiyatları bile son 10 yılın en yüksek seviyesinde. 
Haliyle bu durumdan Türkiye de etkileniyor. Ancak Türkiye'nin enflasyonunun yüzde 20'ye dayanması yalnızca dışsal faktörlerle bağlantılı değil. 
Her şeyden önce Türkiye'nin ithalatının yüzde 85'ini ara mal ve hammaddeler oluşturuyor. Döviz krizi büyüdükçe ithalata giden para da aynı şiddette büyüyor. 
Bunun yanı sıra yüzde 6,2 ile enflasyonun son 31 yılın en yüksek seviyesine çıktığı ABD bile faiz artırımına hazırlanıyor.
Güney Afrika, Kolombiya, Brezilya, Güney Kore gibi Türkiye ile "benzer sınıftan" sayılan ülkeler de son bir ayda faiz artıran ülkeler arasında. 
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın eylülden bu yana gerçekleşen üç toplantıda 300 baz puan faiz indirmesiyle Dolar/TL de son üç ayda 8 lira 76 kuruştan 12 lira seviyelerine çıktı. 
Türk Lirası'nın değer kaybı, dolar, euro ya da sterlinle sınırlı kalmadı. Hem OECD ülkelerinin hem komşu ülkelerin hem de diğer tüm gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında gücü zayıfladı. 

Bulgar levası 4 lira seviyesinde 6 liraya çıktı 
Dövizdeki yükselişin ardından Bulgaristan ve Yunanistan'dan Edirne'ye giriş yapanların sayısı da arttı. 
Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Recep Zıpkınkurt, geçen hafta yaptığı açıklamada döviz kuru farkı nedeniyle hafta sonu Edirne'ye alışveriş için 12 bin civarında turist geldiğini söyledi.

Üstelik gelenlerin tek alışverişi gıda ve kıyafet de değil. Zıpkınkurt'un açıklamasına göre inşaat malzemesi dahil Edirne'den alıyorlar. 
Gelen turistlerin, "2000 leva bozdurdum, hepsini Türkiye'de harcayacağım", "Türkiye'den alıp Bulgaristan'da satıyorum", "Vaktim olsa her hafta geleceğim alışveriş yapmaya" şeklindeki açıklamaları Türkiye medyasında da hafta boyunca yer etti. 
Yukarıda komşu ülkelerin para birimlerinin yer aldığı tabloda Türk Lirası'nın yalnızca Suriye lirası karşısında değer kazandığı görülüyor. 

Gelişmekte olan ülke para birimlerinin tamamı karşısında değer kaybetti
Gelişmişlik kriterlerine uyma süreci devam eden ülkelerin hisse senedi piyasasını takip eden MSCI Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi, 27 ülkeyi kapsıyor. 
Dünya piyasalarının yüzde 10'unu temsil eden bu endeksin "gelişmekte olan" kabul ettiği ülkeler arasında Türkiye, Brezilya, Rusya, Güney Kora, Hindistan da bulunuyor. 
Türk Lirası'nın bu ülkelerin para birimleri karşısındaki performanslarına bakmak istersek: 



OECD ülkelerinin para birimleri arasında en çok Kanada Doları'na karşı kaybedildi
Türkiye'nin kurucu üyeleri arasında olduğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), 1962'de 20 ülke ile başladığı yola, bugün 38 ülke ile devam ediyor. 
Küresel gayrisafi hasılanın yüzde 60'ından fazlasını oluşturan bu ülkelerin oluşturduğu bu örgütün birinci amacı ise "Ekonomik büyüme, mali istikrar, ticaret ve yatırım, teknoloji, yenilik, girişimcilik ve kalkınma alanlarında işbirliği yoluyla refahın sağlanması ve yoksullukla mücadele konularında hükümetlere yardımcı olmak". 
Euro Bölgesine ait ülkelerin de ağırlıkta olduğu OECD ülkeleri para birimleri ve Türk Lirası ilişkisi ise şöyle: 



Independent Türkçe



Suudi Arabistan Veliaht Prensi, yapay zekâ çözümleri geliştirmek için HUMAIN adlı bir şirket kurulduğunu duyurdu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, yapay zekâ çözümleri geliştirmek için HUMAIN adlı bir şirket kurulduğunu duyurdu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman bugün, yapay zekâ (AI) çözümleri ve teknolojileri geliştirmeyi, yönetmeyi ve sektörün ekosistemine yatırım yapmayı amaçlayan HUMAIN şirketinin Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu tarafından kurulduğunu duyurdu.

Yönetim kuruluna Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın başkanlık ettiği HUMAIN, Arapça'daki en iyi büyük dil modellerinden (LLM) birinin geliştirilmesi de dahil olmak üzere son teknoloji yapay zekâ modelleri ve uygulamalarının yanı sıra, yeni nesil veri merkezleri ve bulut bilişim altyapısı sunacak.

HUMAIN, yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde yapay zekâ uygulamaları ve çözümleri geliştirme ve sunma yeteneklerini güçlendirmeye ve geliştirmeye ve dijital ekonomide yeni ufuklar açmaya katkıda bulunacak.

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu ve bir dizi portföy şirketi, yatırım ve uluslararası ortaklıklar yoluyla yapay zekâ ekosistemini güçlendirmek için çalışıyor ve Suudi Arabistan’ın üç kıta arasındaki stratejik coğrafi konumu da dahil olmak üzere, bağlantıyı kolaylaştıran ve büyük miktarda verinin hızlı bir şekilde işlenmesini sağlayan avantajlarından yararlanıyor. Suudi Arabistan'da artan ekonomik büyüme oranları ve modern teknolojilere ilgi duyan gençlerin yüksek oranı, yapay zekâ teknolojilerinde kapasite geliştirme, araştırma ve yeniliğin desteklenmesine katkıda bulunuyor.

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu’nun yapay zekâ stratejisi, yerel kalkınma ve ekonomik çeşitlendirme çabalarını destekleme hedeflerinin bir parçası olarak Suudi Arabistan’ın küresel rekabet gücünü artırmayı amaçlıyor. Suudi Arabistan, Küresel Yapay Zekâ Endeksi 2024'te dünyada ulusal yapay zekâ stratejisi geliştiren ilk ülkeler arasında yer aldı.

HUMAIN, veri merkezleri ve cihazlarla ilgili çeşitli girişimleri destekleyecek ve koordine edecek, çeşitli alanlarda yapay zekâ teknolojilerinin benimsenmesini hızlandıracak ve enerji, sağlık, endüstri ve finansal hizmetler gibi stratejik sektörlerde dijital ekonomi için entegre bir çözüm ekosistemi sağlayacak. Şirket ayrıca, yeniliklerin fikri mülkiyet haklarını korurken yerel kalkınma çabalarını teşvik edecek ve Suudi Arabistan’ı en iyi veri ve yapay zekâ teknolojilerini sağlamak için küresel bir merkez olarak kurmak ve Krallık'tan ve dünyadan yatırım fırsatlarını ve sektördeki en iyi yetenekleri çekmek de dahil olmak üzere Suudi Arabistan’ın veri ve yapay zekâ sektöründeki hedeflerine ulaşacak.