Sudan’da Egemenlik Konseyi’nin yetkileri tartışmaya neden oldu

Sudan’da siviller ve ordu arasındaki güç mücadelesi sürüyor. Egemenlik Konseyi’nin Başbakan Hamduk’a danışılmadan herhangi bir atama yapmama kararı alınmasına rağmen yargı başkanı ataması tartışma yarattı.

Ülkedeki en büyük siyasi parti olan Ümmet Partisi’nin Genel Başkan Yardımcısı İbrahim el-Emin, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada yeni Egemenlik Konseyi’nin geniş yetkilerini sınırlamak için yoğun bir kampanya başlatacaklarını söyledi.

Emin, kampanyanın aynı zamanda ‘Seçim Komisyonu’nun bağımsızlığını sağlamayı ve üyelerinin seçiminin, yargı başkanı seçiminde olduğu gibi yalnızca Egemenlik Konseyi tarafından belirlenmemesini sağlamayı’ amaçladığını belirtti.

Emin, Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) koalisyonu ve sivil güçlerin geri kalanının, demokratik geçiş sürecinden herhangi bir sapma olmamasını sağlamak için Egemenlik Konseyi üzerindeki büyük halk baskısını sürdürmeye çalışacağını vurguladığı açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Konseyin askeri bileşeni, geçiş dönemi boyunca durumu kontrol altında tutmak ve onu istediği tarafa yönlendirmek istiyor. Bu nedenle Başbakan Abdullah Hamduk ile yapılan son anlaşmaya Bakanlar Kurulu’nun çalışmalarını denetlemek için bir madde ekledi.”

Emin, adalete ulaşmanın başlıca sloganlarından olan ‘Özgürlük, Barış ve Adalet’in 2018 Aralık Devrimi’nin ana taleplerinden biri olduğu göz önüne alındığında ÖDBG taraflarının ve sivil güçlerin geri kalanının, diğer konulardaki anlaşmazlıklara rağmen komisyonların oluşumuna katılma talebinin arkasında tamamen birleştiğini vurguladı.

ÖDBG koalisyonu da dahil olmak üzere birçok sivil oluşumun lideri, Egemenlik Konseyi’nin tek taraflı olarak Anayasa Mahkemesi kuracağı ve gelecek birkaç gün veya bir hafta içinde ‘bu kurumların bağımsızlığını ve adaletin sağlanmasını tehdit edecek’ bir yargı başkanı atayacağı konusundaki derin endişelerini dile getirdiler. Liderler ayrıca, Egemenlik Konseyi’nin devrik lider Ömer el-Beşir’in yandaşları olarak gördükleri Başyargıç Abdulaziz Fethurrahman Abidin’i atamasına da itiraz ettiler.

Siviller, mevcut Egemenlik Konseyi’nin ‘önceki konseyin ötesinde’ yetkilere sahip olmasından korkuyor. Zira mecliste 5 askerin bulunmasına ek olarak 25 Ekim’den sonra sivil üyelerini tek başına seçen orduydu. Siviller, geçiş dönemini yöneten anayasal belgenin, sivillerin Egemenlik Konseyi’ndeki temsilcilerini seçmesini gerektirdiğini ve ‘konseyin sivil bileşeninde reform yapılması ihtiyacını’ öncelikli olarak talep ettiklerini belirttiler.

Sudan Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, önceki Egemenlik Konseyi’ni feshetti ve Hamduk yönetime geri dönmeden önce, yetkileri üstlendiği dönemde tek başına mevcuttaki konseyi kurdu. Bu da pek çok kişinin söz konusu konseyi ‘tamamen ordu taraflı’ olarak düşünmesine neden oldu.

Kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, başkentte ve Sudan’ın farklı şehirlerinde büyük protesto gösterilerinin düzenlendiği gün ‘acele bir biçimde’ yargı başkanı atandığını aktardılar. Ayrıca Egemenlik Konseyi’nin ‘devletteki organlardaki atamaları, Bakanlar Kurulu’nun oluşumundan önce tek taraflı olarak yapma’ eğilimine dikkat çekildi.

Diğer yandan Egemenlik Konseyi Sözcüsü Salma Abdul Cabbar geçen perşembe günü yaptığı basın toplantısında, yargı başkanının atanmasının, ‘yargı başkanının yardımcılarını kanunda belirtilen kriterlere göre seçmesi koşuluyla’, devletin yargı ve insan hakları yapılarını tamamlama çerçevesinde gerçekleştiğini vurguladı. Abdul Cabbar, konseyin Yüksek Yargı Konseyi’nin oluşturulmasının ve tüm yargı kurumlarının tamamlanmasının önemine değindiğine dikkati çekti. Sözcü ayrıca, konseyin hukukun üstünlüğünü güçlendirmek üzere insan hakları ve adalet kurumlarının tamamlanması için baskı yapacak bir başsavcı atayarak müzakerelerine devam edeceğini vurguladı.