Lübnan'daki ekonomik kriz doğum oranlarını düşürüyor

Beyrut limanındaki patlamada yerle bir olan El-Ehraat binasının önüne dikilen adaleti temsil eden anıt (AP)

Yirmili yaşlarda Lübnanlı Hiam isminde bir kadın, krizlerle parçalanan ve her şeyden zarar gören bir ülkede ikinci bir çocuğa sahip olmak yerine kürtaj yaptırmayı tercih ettiğini belirtti.
Şarku’l Avsat’a konuşan Hiam, “Mantıklı kararıma rağmen, derin üzüntü yaşıyor ve şeriatı çiğnemiş olma korkusunu taşıyorum. Süt, çocuk bezi ve ilaçları nereden temin edeceğiz? İki çocuğun masraflarını nasıl karşılayabileceğiz? Hepsinden öte bebeği hangi hastanede ve hangi parayla doğuracağım?” açıklamalarında bulundu.
Genellikle gizlice yapıldığı için kürtajların sayısını gösteren herhangi bir istatistik bulunmuyor.
Kararının kolay olmadığını söyleyen Hiam, “Her zaman bir buçuk yaşındaki kızımın bir erkek veya kız kardeşi olmasını, hayatta ona bir destek olmasını diledim. Fakat kürtajdan daha büyük suç akıbetini bilmediğimiz bir ülkede aciz bir çocuk dünyaya getirmektir. Doktor bu seçeneğe başvurmamamı tavsiye etti. Maddi imkanlarımızı daha iyi biliyoruz. Küçük kızımın sütünü ve bezini zar zor alabiliyoruz.  İki çocuğa haksızlık yapmayacağız!”
Lübnan, 2019'dan bu yana, on yılların en kötüsü olan ciddi bir ekonomik çöküşle sarsıldı. Bu çöküşün yankıları en büyük yüksek fiyat dalgasının gölgesinde yaşayan Lübnan vatandaşının yaşamının her yönüne etki etti. Bu ekonomik çöküş hayati ihtiyaçları arasında yiyecek, içecek, yakıt, ilaç temini ve hastaneye yatış şartlarını olumsuz etkiledi.
Bir yanda yeni doğanların ihtiyaçları için yüksek fiyatlar varken diğer yanda şiddetli ilaç sıkıntısının ortasında, bu çöküşün bir sonucu olarak birçok Lübnanlı, çocuk sahibi olma adımını atmakta isteksiz, bu adımın günlük acılarını artıracağından korkuyor.
Bir şişe bebek mamasının fiyatı 12 bin liradan (50 sent) 100 bin liraya (4$) yükselirken bebek bezlerinin fiyatı kalitesine göre 150 bin lira (6$) ile 250 bin lira (10$) arasında değişiyor. Eğer temin edilebilirse çocuklar için yüksek ilaç ve aşı fiyatları da cabası.
Dört yıldır evli olan 36 yaşındaki Sabine, Şarku'l Avsat'a annelik hayalinin "Lübnan'da tanık olunan tüm krizlerle birlikte buharlaşmış olabileceğini" söyledi.
Sabine, 2018 yılında evlendiğini, eşiyle birlikte düğün ve ev eşyası borçlarını ödeyebilmek ve aynı zamanda çocuk yetiştirmenin sorumluluklarından uzak büyük bir aşk yaşayarak hayatın tadını çıkarabilmek için çocuk sahibi olma adımını iki yıl ertelediklerini söyledi.
Sabine: “2019 yılında (Korona) nedeniyle karantinaya alındık ve kocam işini kaybetti. Sonra dolar kurundaki çılgın yükselişten sübvansiyonların kaldırılmasına ve emtia fiyatlarının, yakıt ve gıda maddelerinin yükselmesine kadar olan felaketler zinciri geldi. Yaptığım işten kazandığım bize pek yetmiyor. Bütün bu sorunların ortasında çocuk sahibi olmak aptalca ya da belki haksızlık olurdu. Bu yüzden üzülerek doğum kontrol yöntemlerine başvurmaya karar verdik.”
Çocuk sahibi olmak, hamilelikle başlayan, hamilelik sırasında ve sonrasında devam eden yüksek finansal maliyetler gerektirdiğinden artık çocuk sahibi olmak Lübnanlı ailelerin çoğunluğunun elinde değil.
Sabine ailesi ve kocası da buna dahil. Hayatlarını anlamlandıracak bir oğul hayal etmeden yılların geçeceğinden korkuyor. Sabine ve kocası bir Arap ülkesinde iş arıyorlar ya da "daha iyi bir yaşam ve çocuk yetiştirmek için uygun bir ortam kurmak için" bir Avrupa ülkesine göç etmek istiyorlar.
Başkent Beyrut'taki büyük eczanelerden birinde çalışan işçilerden biri, Şarku'l Avsat'a şunları söyledi: “Doğum kontrol haplarına ve diğer doğum kontrol yöntemlerine olan talep çarpıcı biçimde arttı. Ancak aynı zamanda, özellikle fiyatları da önemli ölçüde arttığı için birçok insan satın almayı da bıraktı. 10 bin liraya (4 sent) satılan doğum kontrol hapı, önceki fiyatının on katı olan 100 bin lira (4 dolar) fiyatına ulaştı. Anormal bir durumdayız ve belki de geçmişte olduğu gibi insanlar ilaçlarını kesintiye uğrama korkusuyla depoluyorlar, ancak eczaneye giren miktarın göz açıp kapayıncaya kadar tükendiği kesin.
International Information Corporation (IDC) araştırmacısı Muhammed Şemseddin, Şarku'l Avsat ile yaptığı bir röportajda şunları söyledi: “Lübnan'da 2018'de 92 bin 957 olan doğum sayısı 2019'da 86 bin 584'e geriledi. Sayı 2020'de düşmeye devam etti ve 74 bin 49'a ulaştı, yani 2018 ile 2020 arasında doğum sayısı yaklaşık 18 bin doğum azaldı.”
2021 rakamları henüz kesinleşmemiş olsa da Şemseddin ek bir düşüş ile Lübnan'da doğum sayısının 60 bini geçmemesini bekliyor. 2018'den 2021'e kadar doğumlardaki düşüş 32 bindir, bu da günde ortalama 30 daha az doğum demektir.
Bu düşüşe yol açan birkaç neden olduğuna dikkat çeken Şemseddin, “İnsanlar (Korona) salgınının ışığında herhangi bir komplikasyon korkusuyla çocuk sahibi olmaktan korkuyorlar. Ekonomik kriz de bu gerilemede rol oynayan ana sebeplerden biriydi” dedi.