Bilimsel araştırma: Et muadili vegan ve vejetaryen ürünler "aşırı" tuz içeriyor

Ürünlerin büyük kısmının Birleşik Krallık hükümetinin tuzu azaltma hedefleriyle uyuşmadığı anlaşıldı (AFP)
Ürünlerin büyük kısmının Birleşik Krallık hükümetinin tuzu azaltma hedefleriyle uyuşmadığı anlaşıldı (AFP)
TT

Bilimsel araştırma: Et muadili vegan ve vejetaryen ürünler "aşırı" tuz içeriyor

Ürünlerin büyük kısmının Birleşik Krallık hükümetinin tuzu azaltma hedefleriyle uyuşmadığı anlaşıldı (AFP)
Ürünlerin büyük kısmının Birleşik Krallık hükümetinin tuzu azaltma hedefleriyle uyuşmadığı anlaşıldı (AFP)

Bir araştırma, önemli sayıda vegan ve vejetaryen et ürününün et muadillerine kıyasla "aşırı" tuz seviyelerine sahip olduğunu tespit etti.
Araştırmacılar, 226 et ürününe karşı 207 öğeyi analiz ederek Birleşik Krallık'ta bitki bazlı et ürünlerinin beslenme profilini ve genel sağlıklılığını araştırdı.
Hakemli dergi Nutrients'ta yayımlanan çalışma, bitki bazlı et alternatiflerinin etten önemli ölçüde daha az kalori, daha az toplam ve doymuş yağ ve daha fazla lif içerdiğini tespit etti.
Ancak bitki bazlı ürünlerdeki tuz içeriği etten önemli ölçüde daha yüksekti ve 45 et ürününe kıyasla sadece iki bitki bazlı ürünün tuzu düşük olarak değerlendirildi.
Analiz edilen bitki bazlı ürünlerin yüzde 75'inden fazlası, hükümetin tuz oranını 100 gram başına 0,3 gramdan aza indirme hedeflerini karşılamadı.
Action on Salt'a (Tuza Karşı Eylem / aşırı tuz tüketimiyle mücadele eden ve kar amacı gütmeyen kuruluş -ed.n.) göre tuz, tüm felçlerin yüzde 60'ına ve tüm kalp hastalıklarının yüzde 50'sine yol açan yüksek tansiyonda pay sahibi "ana faktör".
Londra Queen Mary Üniversitesi'nde çalışan uzman grup, "Gerçekten, son kanıtlar tuz alımını azaltmanın önemini doğruluyor ve küresel hastalık yükü, yılda iki milyondan fazla kişinin çok fazla tuz yemekten öldüğünü gösteriyor" dedi.
Çalışma, analiz edilen her 4 bitki bazlı üründen üçünden fazlasının ilgili tuz azaltma hedeflerini karşılayamadığını belirtti.
Araştırmacılar, panelenmiş kümes hayvanları, burgerler, köfteler, kıyma, kümes hayvanları ve sosisleri içeren 6 kategoride bitki bazlı ürünleri ve et alternatiflerini inceledi.
Yüksek tuz derecesi verilen kırmızı kodlu ürünler arasında şunlar yer alıyor: M&S Food Plant Kitchen's No Chicken Kiev (100 gram başına 1,78 gram tuz), Linda McCartney’s Vegetarian Meatballs (100 gram başına 1,7 gram), The Vegetarian Butcher Vegan What the Cluck (100 gram başına 1,7 gram), Quorn Best of British Sausages (100 gram başına 1,9 gram).
Bulgular ışığında, Action on Salt, hükümeti, yeniden "tutarlı bir tuz azaltma politikası" sağlama amacıyla tüm gıda üreticilerinin uyması gereken zorunlu tuz hedefleri belirlemeye çağırıyor.
Londra Queen Mary Üniversitesi'nde halk sağlığı beslenmesi alanında araştırmacı ve çalışmanın başyazarı Roberta Alessandrini şunları söyledi: "Bitki bazlı et, daha az kalori ve daha az doymuş yağ içerdiğinden ete daha sağlıklı bir alternatif.
"Ancak, verilerimiz bu ürünlerdeki tuz seviyelerinin gereksiz yere yüksek olduğunu gösteriyor. Üreticilerin, tüketicilere yalnızca gezegen ve hayvanlar için daha iyi değil, yüzde 100 sağlıklı ve tuz oranı düşük ürünler sağlamada da hayati bir rolü var."
Action on Salt başkanı ve çalışmanın ortak yazarı Graham McGregor şunları ekledi: "Tuzu azaltmak, kan basıncını düşürmek, sağlık eşitsizliklerini azaltmak ve insanların gereksiz yere felç ve kalp hastalığından ölmesini önlemek için en uygun maliyetli önlemdir.
"Birleşik Krallık hükümeti, kamunun vergileriyle gıda endüstrisini halk sağlığından sorumlu tuttu. Artık kontrolü geri alma ve sektörü daha sorumlu davranmaya zorlama zamanı geldi."
Araştırmaya yanıt olarak, Linda McCartney'nin bir sözcüsü, yakın zamanda vejetaryen köftelerinin tarifini tuzu 100 gram başına 1,7 gramdan 0,85 grama düşürecek şekilde güncellediklerini söyledi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Eylül 2021'de daha düşük tuz içeriğine sahip yeni bir köfte tarifine geçtik. Öte yandan, çevresel etkimizi ve ambalaj atıklarımızı en aza indirmek için ambalaj değişikliği yumuşak başladı… Bu, piyasada hala bir miktar eski ambalaj stoğunun bulunabileceği anlamına geliyor."
"Tarifin tamamen değiştiğinden ve ambalajın çok yakında ona yetişeceğinden emin olabilirsiniz."
Independent Türkçe



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe