Mısır, Nahda Barajı müzakereleri aksarken, kuyu sistemini modernize edecek

Mısır Sulama Bakanı ve Yeni Vadi Valisi’nin dün Kahire’den bir fotoğrafı (Mısır Hükümeti)
Mısır Sulama Bakanı ve Yeni Vadi Valisi’nin dün Kahire’den bir fotoğrafı (Mısır Hükümeti)
TT

Mısır, Nahda Barajı müzakereleri aksarken, kuyu sistemini modernize edecek

Mısır Sulama Bakanı ve Yeni Vadi Valisi’nin dün Kahire’den bir fotoğrafı (Mısır Hükümeti)
Mısır Sulama Bakanı ve Yeni Vadi Valisi’nin dün Kahire’den bir fotoğrafı (Mısır Hükümeti)

Nahda Barajı müzakereleri aksamaya devam ederken, Mısır hükümetinin su kullanım kaynaklarını güçlendirmeye yönelik çalışmaları kapsamında, Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati ve Yeni Vadi Valisi Muhammed el-Zumlut dün, valilik kapsamında su projelerinin konumu ve yeraltı su kuyuları yönetim sistemlerinin güncellenmesi konularında görüştü.
Mısır yıllardır, vatandaşlarının artan ihtiyaçlarına bağlı olarak su kıtlığı yönelik bir krizi öngörüyor. Yetkililerin krize yönelik yaptığı uyarılar, Etiyopya’nın inşa etmekte olduğu, Kahire ve Hartum’un yönetim koşulları ile ilgili olarak bağlayıcı bir anlaşma talep ettiği, Nahda Barajı’nın doldurulması ve işletilmesi ile ilgili endişelerle birlikte daha da artıyor.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Muhammed el-Zumlut ile yaptığı görüşmede, Yeni Vadi’deki yeraltı sularının kullanımına yönelik kontrolleri, yeraltı sularını izleme ve yönetme konularını ele aldı. Bakan görüşmede, yeraltı suyunun kullanımına yönelik tüm kontrollerin ve gereksinimlerin uygulanmasına bağlı kalınmasını vurgularken, bunun özellikle Mısır'daki derin yeraltı suyunun yenilenemez olması nedeniyle, su kaynaklarının en iyi şekilde yönetilmesi ve yeraltı suyunun verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayacağını belirtti.
Abdulati, salma sulama yöntemi yerine modern yöntemlere geçilmesi ile birlikte, emisyonların azaltılması ve akiferden çekme oranlarının kontrol altına alınmasına yönelik adımlar çerçevesinde yeraltı suları kuyuların işletilmesinde güneş enerjisi kullanımının yaygınlaştırılmasının, su kullanımlarının düzenlenmesine ve yeraltı suyunun yönetiminin sağlanmasını sağlayacağını belirtti.
Mısır hükümetinden yapılan açıklamada, 19 kuyuya izleme ve kontrol cihazları kurulacağı, merkezi bir operasyon odasında uzaktan otomatik olarak izleneceği ve işletileceği belirtildi. Açıklamaya göre, bu cihazlar, kuyulardan güvenli miktarda çekimi takip etme, her bir kuyu için tüketim oranlarını hesaplama ve gerekli aşılmasına engel olacak. Ayrıca bu mekanizma, su kaynaklarının korunması, kullanımlarının düzenlenmesi ve su kaynaklarının en uygun şekilde kullanımının sağlanması için, karar verici yetkililere sunulmak üzere en yüksek doğruluk oranı ve maksimum hız ile bilgi ve veri toplanmasını da sağlayacak.
Mısır geçtiğimiz haftalarda, Etiyopya’daki Nahda Barajı konusunda, Etiyopya ve Sudan arasında yaşanan güvenlik ve siyasi kargaşa nedeniyle durgunluk döneminde olan müzakerelere yönelik uluslararası ivmeyi yeniden sağlamaya çalıştı. Mısırlı yetkililer, Kahire’nin varoluşsal bir konu olduğunu nitelendirdiği Nahda Barajı hakkında son gelişmeleri görüşmek ve yasal bir anlaşmaya varmak amacıyla ABD ve Batılı diplomatlarla bir araya geldi.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri yaklaşık bir hafta önce, Avrupa Birliği'nin Afrika Boynuzu Özel Elçisi Annette Weber ile Bahreyndeki Manama Diyalog Forumu’nun oturum aralarında görüştü. Söz konusu görüşmede, Nahda Barajı’na yönelik gelişmeler, Sudan’daki durum, bölgedeki güvenlik ve istikrarın temellerini destekleme yolları ve Afrika Boynuzu’ndaki son gelişmelere odaklanıldı.
Weber ile gerçekleştirilen görüşmeden bir gün önce ise, Mısır Sulama Bakanı Kahire’de ABD'li su uzmanı Matthew Parks ve ABD'nin Kahire Büyükelçi Yardımcısı Nicole Champagne ile bir toplantı gerçekleştirmişti. Toplantıda Nil Nehri’nin ana kolu üzerinde Addis Ababa hükümeti tarafından inşa edilen Nahda barajın yol açtığı zorluklar ele alınmıştı.
Nahda Barajı müzakerelerinin son oturumu, Nisan ayında Afrika Birliği’nin himayesinde gerçekleştirildi. Oturum sonrasında yapılan açıklamalarda, konu ile ilgili olarak Güvenlik Konseyi’ne gitme çağrısında bulunan Mısır ve Sudan’ın yeni bir atılım başlatmayı başaramadığı belirtildi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times