Neandertallerin süt dişlerinin modern insanlara göre daha erken çıktığı keşfedildi

Neandertallerin yaklaşık 40 bin yıl öncesine kadar Avrasya'da yaşadığı düşünülüyor (Reuters)
Neandertallerin yaklaşık 40 bin yıl öncesine kadar Avrasya'da yaşadığı düşünülüyor (Reuters)
TT

Neandertallerin süt dişlerinin modern insanlara göre daha erken çıktığı keşfedildi

Neandertallerin yaklaşık 40 bin yıl öncesine kadar Avrasya'da yaşadığı düşünülüyor (Reuters)
Neandertallerin yaklaşık 40 bin yıl öncesine kadar Avrasya'da yaşadığı düşünülüyor (Reuters)

Bilim insanları, Homo sapienslerle (modern insan) Neandertaller arasındaki bir farkı tespit etti.
Yapılan çalışma, Neandertallerin süt dişlerinin, kuzenleri Homo sapienslere göre daha erken çıktığını gösterdi.
Ağzın ön kısmındaki kesici dişler genellikle diş etinden çıkan ilk dişler oluyor. Bunlar, bebeklerin katı gıdalar tüketmesini sağlıyor.
Süt dişlerini kaplayan minenin, bebek doğmadan önce ve sonra minenin üretildiği noktaları gösteren bir işarete sahip olduğu biliniyor.
Uzmanlar ayrıca diş minesinin günlük bir döngüde büyüdüğünü ve çizgiler oluşturduğunu tespit etmişti. Yani bir dişin bir günde ne kadar büyüdüğü, çizgiler arasındaki mesafeden anlaşılabiliyor.
Biyolog Patrick Mahoney ve Antropolog Alessia Nava'nın başını çektiği araştırma ekibi, buradan yola çıktı.
Şu anda Hırvatistan'a ait olan topraklarda 120 bin yıl önce yaşayan bir Neandertal çocuğunun dişi incelendi.
24 Kasım'da Proceedings of the Royal Society B'de yayımlanan bulgular, Neandertallerin süt dişlerinin doğumdan 4 ila 7 ay sonra çıktığını gösterdi. Homo sapiens'in süt dişleriyse genellikle 7 ila 10 aylıkken çıkıyor.
Çalışma, başka bir Neandertal'e ait üç sağlam diş incelenerek doğrulandı.
Uzmanlar Neandertal bebeklerinin, bu sayede Homo sapienslere göre daha erken yaşta katı gıdalar yiyebildiğini düşünüyor.
Bu durum, Homo sapiens'in beynine göre daha büyük olduğu düşünülen Neandertal beyninin ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamaya yarayabilir.
Araştırmada yer almayan antropoloji profesörü Debbie Guatelli-Steinberg şöyle konuştu:
"Bu çalışma merak uyandırıcı. Çünkü bunlar, ağızda çıkan ilk süt dişleri. Yani Neandertal bebeklerinin katı gıdaları tüketmeye ne kadar hızlı başladığına dair bazı göstergeler sunuyor."
 
Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist



"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
TT

"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)

Son derece nadir rastlanan "Asya tek boynuzlu atı" saolanın ilk defa genom haritası çıkarıldı. Yeni çalışma nesli kritik tehlike altındaki türün yaşamasını sağlayabilir. 

İlk kez 1992'de tanımlanan saola (Pseudoryx nghetinhensis), en yakın zamanda keşfedilen büyük memeli türü. Vietnam ve Laos'un dağlık ormanlarında yaşayan bu sığır türü, boynuzlarının yanı sıra çok nadir görülmesi nedeniyle "Asya tek boynuzlu atı" diye biliniyor.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'ne (IUCN) göre nesli kritik tehlike altındaki bu türün 100'den daha az üyesi kaldığı tahmin ediliyor. Üstelik en son 2013'te görülmesi, soyunun çoktan tükenmiş olabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. 

Uluslararası bir araştırma ekibi, avcıların evlerinden toplanan saola kalıntılarından alınan parçaları analiz ederek 26 saolanın tam genomunu çıkardı. Türünün ilk örneği olan bu çalışma, saolanın geçmişini anlama ve geleceğini güvence altına alma yolunda kritik bilgiler sundu. 

Bulguları hakemli dergi Cell'de 5 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre saolalar 5 bin ila 20 bin yıl önce iki ayrı popülasyona ayrılmış. 

Makalenin başyazarı Genís Garcia Erill "Saolanın önemli genetik farklılıklara sahip iki popülasyona ayrıldığını görmek bizi epey şaşırttı" diyerek ekliyor: 

Bu daha önce hiç bilinmiyordu ve genetik veriler olmadan bilmemizin yolu yoktu. Bu önemli bir sonuç çünkü türün genetik varyasyonunun nasıl dağıldığını etkiliyor.

Bilim insanları ayrıca iki popülasyonun da Son Buzul Çağı'ndan itibaren azaldığını saptadı. Ekip, toplam saola nüfusunun 10 bin yıldır hiçbir zaman 5 binin üstüne çıkmadığını tahmin ediyor.

Bu durum, iki grubun da genetik çeşitliliğini kaybettiği anlamına geliyor. Ancak her biri genetik kodlarının farklı kısımlarını kaybetmiş. Araştırmacılara göre bu, nesillerinin tükenmesini önlemede kritik bir rol oynayabilir. 

Garcia Erill "Bir popülasyonda kaybolan genetik varyasyon diğerini tamamlıyor. Yani eğer bunları karıştırırsak, diğerindeki eksiklik giderilebilir" diye açıklıyor.

Bilim insanları saolaların hayatta kalması için esaret altında çiftleşmelerini sağlayacak bir program geliştirmeye çalışıyor. Yeni çalışmayı yürüten ekibin hesaplamalarına göre böyle bir program, tükenme riski karşısında en etkili çözümü sunuyor. 

Çalışmanın bir diğer yazarı Rasmus Heller şöyle diyor:

Gelecekteki bir popülasyonun temelini oluşturmak için en az bir düzine saolayı (ideal olarak her iki popülasyonun karışımı) bir araya getirebilirsek, modellerimiz türlerin uzun vadede hayatta kalma şansının yüksek olacağını gösteriyor.

En son 2013'te görülen bir türün 12 üyesini bulmak zorlu bir iş. Ancak araştırmacılar, yeni çalışmanın bu sorunu çözebileceğine inanıyor. Saolanın genetik haritasının çıkarılması, daha kapsamlı arama çalışmalarının önünü açabilir. 

Makalenin yazarlarından Minh Duc Le, "Birçok araştırmacı, suda ve hatta aynı habitatta yaşayan kan emiciler olan sülüklerde, saola DNA'sının izlerini bulmayı deneyip başaramadı" diyerek ekliyor:

Bu tekniklerin hepsi küçük DNA parçalarını tespit etmeye dayanıyor ama artık saola genomunun tamamını bildiğimize göre, bu parçaları bulmak için çok daha geniş bir el kitabımız var.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Cell