NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: Rusya ve Çin kurallara dayalı uluslararası düzeni baltalıyor

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Rusya ve Çin, kurallara dayalı uluslararası düzeni baltalıyor, güç dengesi değişiyor. Demokrasi ve özgürlükler ağır baskı altında." dedi.

AA
AA
TT

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: Rusya ve Çin kurallara dayalı uluslararası düzeni baltalıyor

AA
AA

Stoltenberg, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın yapılacağı Letonya’nın başkentindeki Riga Güvenlik Forumu’nda “NATO’nun 2030’a giderken görünümü” konulu konuşma yaptı.
Gelecek yıl İspanya’da yapılacak NATO zirvesinde kabul edilmesi planlanan yeni NATO Stratejik Konsepti’ne değinen Stoltenberg, son Stratejik Konsept belgesinin 2010’da Lizbon’daki zirvede kabul edildiğini, o zamandan bu yana dünyada birçok değişiklik meydana geldiğini belirtti.
“Rusya ve Çin, kurallara dayalı uluslararası düzeni baltalıyor, güç dengesi değişiyor. Demokrasi ve özgürlükler ağır baskı altında.” diyen Stoltenberg, yeni Stratejik Konsept belgesinin bunları içereceğini kaydetti.
Stoltenberg, NATO’nun demokrasi, hukukun üstünlüğü ve özgürlükler gibi üzerinde kurulu olduğu değerleri korumak gerektiğini vurgulayarak şunları aktardı:
“Bu değerlerimiz hem ittifakımızın dışından hem de kendi ülkelerimiz içinden ağır baskı altında. Otoriter rejimler kurallara dayalı uluslararası düzeni geriletmekte, alternatif yönetim modellerini desteklemektedir. Toplumlarımızı baltalamak için dezenformasyon ve propagandayı kullanmakta, seçimlerimize karışmak için kötü siber araçları kullanmaktadırlar. Aynı zamanda kendi ülkelerimiz içinde demokratik değerlerimize saygı göstermeyen aşırıcılar ve siyasi gruplar bulunmaktadır. Bunun acı bir örneğini 6 Ocak’ta ABD Kongresi’ne yönetimin barışçıl değişimini engellemeyi amaçlayan saldırı düzenlendiğinde gördük.”
Stoltenberg, demokrasileri güçlendirirken askeri gücü de kuvvetlendirmek gerektiğini, son Stratejik Konsept belgesinde Kuzey Atlantik’in barış içinde olduğu değerlendirmesinin yer aldığını ancak şimdi Rusya’nın saldırgan tutumu ve Çin’in küresel etkisini artırması gibi sınamalar bulunduğunu söyledi.
Stolteberg, “Öngörülemez bir dünyada caydırıcılığımızı ve savunmamızı güçlendirmeliyiz.” dedi.
NATO’nun Kuzey Amerika ve Avrupa’nın ittifakı olduğunu vurgulayan Stoltenberg, bölgenin küresel tehditlerle karşı karşıya olduğunu, ittifakın Asya-Pasifik bölgesindeki ortaklarıyla ve AB ile iş birliğini güçlendirmesi gerektiğini belirtti.



Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
TT

Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor. 

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı. 

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı. 

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor: 

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor. 

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post