ABD Kongresi’nden Sudan’a yönelik ‘bireysel yaptırımlara’ bağlılık vurgusu

Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el Burhan. (AFP)

ABD Kongresi, bir haftalık Şükran Günü tatilinin ardından yeniden oturumlarına başladı. Gündemde görüşülmeyi bekleyen birçok sorun bulunuyor.
Söz konusu konuların başında Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile Ordu Komutanı Abdulettah el Burhan arasındaki anlaşmaya rağmen Sudan’da istikrarı bozan şahıslara yönelik yaptırımlar geliyor. Kongre üyeleri gündeme ‘Sudan'da demokrasi, barış ve hesap verebilirliği engelleyenlere’ yönelik bireysel yaptırım taslağının getirilmesi konusunda ısrarlı.
Senato dün akşamki toplantısında savunma bütçesi tasarısını ve Demokrat Senatör Chris Coons'un bütçe tasarısına dahil ettiği söz konusu yaptırımları tartışmaya başladı.
Coons’un projesi henüz oylamaya alınmadı. Ancak Demokrat Senatör tasarıyı sunma niyetinde olduğunu söylediği açıklamasında “Sudan'da demokrasiyi, barışı ve insan haklarını tehdit edenlere yönelik yaptırım projemi ilerletmeye devam edeceğim” dedi. Daha önce kendisine ABD Başkanı tarafından Afrika Boynuzu ile ilgili görevler verilen Coons, Sudan'daki anlaşmanın ülke için ilerleme oluşturup oluşturmadığına Sudan halkının karar vereceğini bildirdi.
Coons’un pozisyonu, çok sayıda senatöre tarafından da destekleniyor. Bu da oylama yapılması durumunda tasarının kabul edilme şansını artırıyor. Kongre’deki Demokrat ve Cumhuriyetçi kanatlar taslağa destek veriyor..
Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Jim Risch, Sudan’da varılan anlaşmayla ilgili endişelerini dile getirerek bunun askeri liderlerin darbeyle gerçekleştirdiği hükümeti ele geçirme ve göstericileri öldürme gerçeğini değiştirmediğini vurguladı. Cumhuriyetçi Risch, ülkesinin Sudan halkını desteklemeye devam etmesi gerektiğini belirterek ülkenin geleceğini tehdit etmeye çalışanlardan hesap sorulmasını talep etti.
Hesap verilebilirlik sözü, Sudan'daki askeri liderlere bireysel yaptırımlar uygulamak için bağlayıcı olmayan bir karar taslağı sunan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Gregory Meeks tarafından da yinelendi. Meeks, ‘sivil bir liderlik altında geçiş sürecini canlandırmaya yönelik herhangi bir anlaşmanın özgür, adil ve kapsamlı bir yol açması gerektiğini’ belirterek tüm dünyanın bunu izlediğini ve askeri ve sivil liderlerin eylemlerinden sorumlu tutulacağı konusunda uyardı.
Bir diğer açıklamada da Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'ndeki en üst düzey Cumhuriyetçi Mike McCaul'dan geldi. Meeks ile yaptırım tasarısını imzalayan McCaul, Sudan anlaşmasının ordunun sivil liderleri ele geçirmesinin üzerinin örtülmesine ve onlarca barışçıl protestocunun öldürülmesine yol açacağından duyduğu endişeyi dile getirerek Kongre’nin değişim talep eden Suda halkına verdiği desteği yineledi.
Kongre'de Biden yönetimini eleştirenler Beyaz Saray'ın söz konusu dosyada yumuşak davrandığını savunuyor. Senatörler yönetimin, Kongre'ye ihtiyaç duymadan, bireysel yaptırımlar yoluyla Sudan askeri liderlerine sözlerini yerine getirmeleri için baskı yapmak adına ellerinde birçok araç olduğunu hatırlatıyor. Özellikle yaptırımların onaylanmasına yönelik yasama süreci uzun zaman alırken ABD yönetiminin yaptırım uygulama kararı ise yalnızca Hazine Bakanlığı’nın duyurusuna ihtiyaç duyuyor. Senatörler, özellikle 2012'de Kongre tarafından kabul edilen ve ABD yönetimine varlıklarını dondurmak ve ABD'ye girmelerini engellemek de dahil olmak üzere insan hakları ihlallerine yönelik yaptırım uygulama yetkisi veren Magnitsky Yasası'na dikkat çekiyorlar.