عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Filistinliler Kudüs'teki evlerinin yıkılmasının ardından uluslararası topuma yardım çağrısında bulundu

El-Hedmi: Tahliye değil, etnik temizlik

Filistinli bir aile, evleri İsrail güvenlik güçleri tarafından yıkılmadan önce eşyalarını kurtaramaya çalıştı. (AP)
Filistinli bir aile, evleri İsrail güvenlik güçleri tarafından yıkılmadan önce eşyalarını kurtaramaya çalıştı. (AP)
    Tel Aviv/Şarku’l Avsat
TT
TT

Filistinliler Kudüs'teki evlerinin yıkılmasının ardından uluslararası topuma yardım çağrısında bulundu

Filistinli bir aile, evleri İsrail güvenlik güçleri tarafından yıkılmadan önce eşyalarını kurtaramaya çalıştı. (AP)
Filistinli bir aile, evleri İsrail güvenlik güçleri tarafından yıkılmadan önce eşyalarını kurtaramaya çalıştı. (AP)

İsrail yargısının Kudüs'ün Silvan beldesine bağlı bir mahallede 100 Filistinlinin evinin yıkılması yönündeki kararının ardından işgal güçleri harekete geçti. Yıkımlara başladı. Şehrin ileri gelenleri ve çok sayıda İsrailli barış destekçisi, yıkım projesinin durdurulması için uluslararası kurumlara çağrıda bulundu.
Ramallah'taki Filistin Yönetimi’ne bağlı Kudüs İşleri Bakanı Fadi el-Hedmi, Batı ülkelerinin büyükelçilerine ve temsilcilerine hitaben Salı günü yazdığı mektupta şu ifadeleri kullandı:
“"İsrail'in bu tehlikeli uygulamasını durdurmak için acil müdahalede bulunmanızı umut ediyoruz. Bu yılın başından bu yana yıkılan evlerin sayısında gözle görülür bir artış var. Bu mektubu ev yıkımlarındaki tehlikeli artışa dikkatinizi çekmek için yazıyorum.”
El-Hedmi, Kudüs'teki İsrail Mahkemesi'nin kararını, Silvan'daki Vadi Yasul ve El-Beşir mahallelerinde düzinelerce evin yıkılmasına yeşil ışık yakılması olarak değerlendirdi. Karar, aralarında çok sayıda çocuk da bulunan yüzlerce Filistin vatandaşını yerinden etmekle tehdit ediyor.
Kudüs Bölge Mahkemesi üç hafta önce, 1948 öncesinde Yahudilere ait olduğu iddia edilen yerleşim birliklerinin Arap binalarının kontrol edilmesi taleplerini görüşmüştü. Mahkeme, yerleşimcilerin görüşünü kabul ederken Filistinlilerin itirazını ise reddetti. İşgal güçleri dün, mahkeme kararına istinaden Silvan'ın Vadi Hilveh semtinde içinde 4 daire ve bir sağlık ocağının da bulunduğu bir konutun yıkılması için Filistinli bir aileye talimat gönderdi. İşgal güçleri, El-Tur kasabasında da işgal belediyesinin 5 kattan oluşan binaları yıkma kararının ardından 10 aileye daha konutun yıkılması talimatını verdi. İşgal güçleri dün sabah işgal altındaki Kudüs'ün güneyinde bulunan Cebel el-Mükebber mahallesi sakini Emir Rabayia'nın ailesini de evlerini yıkmaya zorladı.
Kudüs'teki Vadi Hilveh Bilgi Merkezi dün, işgal güçlerinin geçen yıl işgal altındaki Kudüs'te 193 tesisi yıktığını bildirdi. Bunların 107'sinin fahiş para cezalarını ödememek için sahipleri tarafından yıkıldığını aktardı. Ayrıca söz konusu güçler, Batn el-Hava köyündeki yaklaşık 750 Filistinliyi, köyün üzerine kurulduğu arazinin tarihsel olarak Yahudilere ait olduğunu iddia ederek sınır dışı etmekle tehdit ediyor.
El-Hedmi mektubunda Silvan'ın başta el-Bustan olmak üzere birçok mahallede yüzlerce Filistinlinin evlerinin yıkılma riski altında olduğunu da belirtti. El-Hedmi mektubunda şu ifadeleri kullandı:
“Bu yılın başından bu yana kentte 139'dan fazla bina yıkıldı ve yıkım kararları önemli ölçüde arttı. Bir hafta geçmiyor ki işgal edilen şehrin topraklarında yeni yerleşim projeleri oluşturulmasın.”
El-Hedmi, bu saldırının sadece Filistinlilerin evlerini boşaltma süreci değil, Yahudileri yerlerine yerleştirmek için Filistinlilere yönelik bir etnik temizlik süreci olduğu görüşünde.
İşgal güçlerinin dün, işgal altındaki Kudüs'ün Silvan kasabasına baskın düzenledikten sonra yıkım operasyonlarına başlaması, Filistinlilerin yaralandığı çatışmalara neden oldu. İşgal güçleri el-Bustan mahallesindeki bir dükkan ile Mescid-i Aksa'nın güney kapısı olan El-Sîh mahallesindeki üç katlı binayı buldozerlerle yıktı.
İşgalin izinsiz inşa ettikleri bahanesiyle Filistinli ailelere evlerini kendilerinin yıkmaları için verdiği sürenin dolmasının ardından çok sayıda İsrail gücü Silvan’a baskın düzenledi. El-Bustan mahallesinde 20'den fazla aileye yıkım emri verildi. Baskın sürecinin başlamasıyla birlikte bölge sakinleri ile işgal güçleri arasında çatışmalar çıktı. Çatışmalarda gaz ve ses bombaları kullanıldı.
Kudüs'teki Filistin Kızılayı, çatışmalarda 13 Filistinlinin yaralandığını bildirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir

ARAP DÜNYASI

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.

ARAP DÜNYASI

Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
TT
TT

Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)

İsrail ordusu bugün Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas militanını hedef aldığını açıkladı.

İsrail ordusu, Shin Bet güvenlik servisiyle birlikte yaptığı ortak açıklamada, “Kısa bir süre önce, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve Şin Bet, Gazze Şehri bölgesinde üst düzey bir Hamas teröristini hedef aldı. Son birkaç aydır Hamas'ın yeteneklerini ve silah üretim kapasitesini yeniden inşa etmek için çalışıyordu” ifadeleri yer aldı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail haber sitesi Ynet’ten aktardığına göre operasyonun hedefinde, Hamas'ın askeri kanadı olan İzzeddin Kassam Tugayları Komutanı Raid Saad vardı.

Filistin Enformasyon Merkezi ise Gazze şehrinin batısındaki Nablusi Kavşağı yakınlarında sivil bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört kişinin öldüğünü duyurdu.

El-Aksa TV daha önce Gazze şehrinin güneybatısında patlamalar duyulduğunu bildirmişti.