Cezayir Kabiliye bölgesinin ileri gelenleri, çocuklarına yönelik yapılan güvenlik kovuşturmasını kınadı

Cezayir devlet başkanı Abdülmecid Tebbun (Reuters)
Cezayir devlet başkanı Abdülmecid Tebbun (Reuters)
TT

Cezayir Kabiliye bölgesinin ileri gelenleri, çocuklarına yönelik yapılan güvenlik kovuşturmasını kınadı

Cezayir devlet başkanı Abdülmecid Tebbun (Reuters)
Cezayir devlet başkanı Abdülmecid Tebbun (Reuters)

Kabiliye bölgesinin ileri gelenleri, ayrılıkçı gruplara katıldıkları gerekçesiyle  çocuklarına yönelik başlatılan güvenlik kovuşturmalarından şikayetçi olurken, Uluslararası Af Örgütü yetkilileri, geçen Mayıs ayında terörizm suçlamasıyla tutuklanan İslamcı aktivistleri destekleyen yargıcın avukatını serbest bırakmaya çağırdı.
Dün, Kabiliye bölgesi Köyleri ve İlçeleri Komitelerimim yanı sıra bölgenin ileri gelenleri sosyal platformlarda Tizi Vuzu ve Bicaye eyaletlerindeki dağlık kasabalardaki insan hakları ihlallerini gösteren bir liste yayınladılar. Amazigh (Berberilerin kullandığı bir lehçe) lehçesini konuşan binlerce Cezayirle bu bölgede yaşıyor.
Listede, bölgede birkaç aydır kadın ve erkek, aydın, sanatçı, siyasi şahsiyetlerin yanı sıra sıradan vatandaşlara dahi ayrım gözetmeksizin tutuklama, yıldırma ve hapsetme eylemlerine tanık olunduğu belirtildi. Bu eylemlerin gerekçesinin, Kabiliye bölgesinin ülkeden ayrılmasını talep eden ve terör örgütü olarak sınıflandırılan siyasi bir harekete ait ağların dağıtılması olduğu söylendi. Yetkililerin geçen Mayıs ayında terör örgütü olarak sınıflandırdığı Aşiret Özerkliği Hareketi’ne istinaden, Geçici Kabiliye Hükümeti’nin Fransa'da ikamet eden başkanı Ferhat Miheni hakkında uluslararası tutuklama emri çıkarıldı.
Kabiliye bölgesinin ileri gelenleri, ayrılıkçı hareketle irtibatı bulundukları ve terörist sayıldıkları şüphesiyle ayrılıkçı örgüte katılan siyasi aktivistlere yönelik tutuklama, hapsetme ve tehdit edilme boyutuna varan polisiye operasyonların kendilerinde derin bir endişe ve adaletsizlik hissi bıraktığını ve bundan şikayetçi olduklarını belirttiler.
Bölgenin ileri gelenlerine göre, bölgedeki insan hakları durumu, geçen yaz bölgede çıkan ve iki yüz kişinin ölümüne neden olan büyük yangınlar sırasında Celay bin İsmail adlı otuzlu yaşlarında bir gencin yanması olayından bu yana hızla kötüleşti. Bölge sakinleri, gencin ormanları yaktığından şüphelense de daha sonra yangınları söndürmeye yardım etmek için uzak bir bölgeden geldiği kanıtlandı. Olaydan sonra, tüm Kabiliye bölgesi Bin İsmail'i öldürmekle suçlandı, 30'dan fazla kişi tutuklandı ve savcılık onları yakarak öldürmeye teşebbüşle suçladı. İleri gelenlerin (Kanaat önderlerinin) olduğu liste medyanın bir bölümü tarafından kınandı ve genç Cemal'in öldürüldüğü korkunç suç nedeniyle bölge terörizmle suçlandı.
Bu konu ile ilgili olarak Uluslararası Af Örgütü internet sitesinde ülkenin doğusunda dün ilk mahkemesi görülen davanın başlaması münasebetiyle yetkililerden insan hakları avukatı Abdül Rauf Arslan'ı derhal serbest bırakmasını talep etti. İnsan hakları örgütü, hareketin aktivistlerini savunmasından kaynaklanan yalan haber yayma ve terörle ilgili suçlamaların düşürülmesi ve görüşlerini internette ifade etmesi çağrısında bulundu.
Güvenlik birimleri Arslan’ı  Tebessa şehrinde geçen Mayıs ayında tutukladı. Yerel Mahkeme Başsavcısı yaptığı basın toplantısında,  Arslan’ın terörist faaliyetlerde bulunmaları için ofisini Reşad terörist hareketi aktivistlerine verdiğini söyledi. Bu iddia Arslan'ın avukatları tarafından şiddetle reddedildi ve liderliği Avrupa'da bulunan İslami örgütle bağlantılı olduğu vurgulandı. Avukatın, üç eylemciyi temsil ettiği mahkemeden güvenlik merkezine götürülmesiyse baroyu kızdırdı.
Uluslararası Af Örgütü konuyla ilgili olarak "Cezayir makamlarının bir avukatı sırf işini yaptığı ve ifade özgürlüğü hakkını barışçıl bir şekilde kullandığı için hapse atması dehşet verici" dedi. Arslan'ın eylemci müvekkillerini savunurken ortaya çıkan bir videoya atıfta bulunan yargıçlar terör propagandası yapmakla suçlanıyor.
Uluslararası Af Örgütü özellikle Cezayir'de muhalefete karşı devam eden baskı kampanyası bağlamında Ortadoğu ve Kuzey Afrika Direktör Yardımcısı Amna El Galali, Abdül Rauf Arslan'ın hapsedilmesi ve yargılanmasının, ülke genelinde aktivistleri savunmaya veya insan hakları hakkında konuşmaya cesaret eden avukatlara korkutucu bir mesaj olarak değerlendirdi.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.