İsrail İran’a karşı askeri hazırlık yapıyor: Tüm senaryolar masada

İsrail ordusu İran'a karşı askeri seçenek için ‘gerekli hazırlıkları’ tamamlıyor

İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
TT

İsrail İran’a karşı askeri hazırlık yapıyor: Tüm senaryolar masada

İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf

İsrail'in uluslararası toplumu, İran'ı nükleer projesinden vazgeçmeye zorlamak, İran'a yeni yaptırımlar uygulamak ve ona karşı askeri seçeneği sunmak için sertleşmenin gerekliliğine ikna etme kampanyasının ortasında, İsrail Ordusu (IDF) Sözcüsü Tuğgeneral Ran Kochav, güçlerinin tüm silahlarıyla İran'a askeri saldırı düzenlenmesine ilişkin tüm senaryolara hazırlandığını ve gerekli tüm hazırlıkların yapıldığını açıkladı.
Kochav, devlet radyosu KAN’a verdiği röportajda şunları ifadeleri kullandı: “Amaç, İran'ın kendisini kuzey sınırına yakın konumlandırmasını ve aynı zamanda nükleer eşiğinde bir ülkeye dönüşmesini engellemek.” Kochav, ayrıca İç Güvenlik Bakanı Omer Barlev’in askeri seçeneğin masada olduğunu açıkladığını vurguladı.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid'e yakın kaynaklar, İsrail'in büyük güçler ile İran arasındaki Viyana'daki nükleer görüşmeler konusundaki tutumu hakkında net mesajlar gönderdiğinin altını çizdi. Söz konusu mesajların içeriğinin İranlıların, beş aylık bir aradan sonra görüşmelere yalnızca ABD yaptırımlarını kaldırmak için katıldıklarını, Batılı ülkelerin güçlü konumu ve İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmamasının onları ciddileştirmeyeceği ve gerçek askeri tehdidi İran'a koyun çünkü bu sadece onun nükleer yarışını sürdürmesini engelleyeceği olduğuna dikkat çekti.
Tel Aviv’deki kaynaklar, Savunma Bakanı Benny Gantz’ın, İran nükleer tehdidine karşı ABD ile ortak çabaların ve Tahran'ın İsrail'i ve bölge ülkelerini diğer ülkeler tarafından tehdit ettiği diğer planların bir parçası olarak önümüzdeki hafta Washington'a gideceğini açıkladı. Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile bir araya geldiği İngiltere ve Fransa ziyaretlerini dün sonlandırdı. Lapid, “İran gerçek bir askeri tehditle tehdit edilmelidir” dedi. Başbakan Naftali Bennett, İran'ın ‘net bir hedefi’ olduğu konusunda uyarıda bulunarak, “Neredeyse hiçbir şey için yaptırımları kaldırmak. İran sadece nükleer programını sürdürmekle kalmayacak, onlara bunun için ödeme yapılacak. Dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerimizi İran'a karşı harekete geçmeye çağırıyorum” ifadelerini kullandı.
Ancak İsrail'in askeri seçenekle ilgili konuşması, İsrail'deki çeşitli güçlerin, özellikle de askeri ve güvenlik kurumlarından bir muhalefetle karşılaşıyor. İstihbarat Uzmanı Yossi Melman, İsrail'in İran'ın nükleer projesi karşısında askeri olarak hareket etme konusunda gerçek bir yeteneği olmadığını söyleyen birkaç yetkilinin görüşlerini aktardı. Bu kişilerin, Bennett ve Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'nin İsrail'in İran'a askeri saldırı hazırlığı konusundaki açıklamalarını hafife aldıklarını söyledi. Söz konusu kişilerin Bennett ve Kochavi’nin açıklamalarını ‘boş ve gereksiz ifadeler’ olarak değerlendirdiğine işaret etti. Melman, Haaretz gazetesinde yayınlanan bir makalesinde, “İran, Rusya, Çin, Avrupa Güçleri ve ABD dahil olmak üzere İran nükleer meselesiyle ilgili Viyana görüşmelerine katılan taraflar, İsrail'in İran'a karşı askeri olarak hareket edemediğinin farkındalar. Düşmanı aldatan ve ona karşı psikolojik harp kullanan komutan akıllı kabul edilse de halkı aldatan lider kurnazdır. Kendini aldatan lidere gelince, tehlikeli bir şey yapıyor” ifadelerini kullandı.
Melman ayrıca “İsrail Hava Kuvvetlerinin niteliksel ilerlemesi biliniyor, ancak bu saldırı görevi için özel olarak tasarlanmış gelişmiş F35’ler dahil olmak üzere İsrail savaş uçakları aracılığıyla İran'a saldırmak için havada yakıt ikmali operasyonuna ihtiyacınız olacak. Bu da süreci yavaşlatacak ve İran tarafından tespit edilme riskini artıracaktır. İran'ın bilgisi ve planları var. Bu yıkılamayacak bir durum” dedi. İran'ın "yeniden yapılanma ve rehabilitasyon" konusundaki yüksek kapasitesine işaret ederek, “Gerçekleşmeyecek bir saldırı için hava kuvvetlerinin eğitimine on milyarlarca şekel harcanması üzücü” ifadelerine yer verdi.
Dün ve Salı günü yayınlanan değerlendirmeler, Tahran'ın müzakereleri en azından önümüzdeki bahara kadar erteleyeceğine işaret ediyor. İsrail ve ABD içindeki tartışmaları iyi dinliyor. Batı'nın barışçıl ve diplomatik çözümler üzerindeki ısrarından yararlanarak zaman faktöründen yararlanmaya çalışıyor. Melman, “Amerikan tehditlerinin önemli olduğu doğru, ancak İran henüz onları umursamıyor çünkü ciddi bir tehdit olduğuna ikna olmuş değil” dedi.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.