İsrail İran’a karşı askeri hazırlık yapıyor: Tüm senaryolar masada

İsrail ordusu İran'a karşı askeri seçenek için ‘gerekli hazırlıkları’ tamamlıyor

İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
TT

İsrail İran’a karşı askeri hazırlık yapıyor: Tüm senaryolar masada

İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf
İsrail Ordusu’nun dün İsrail askerlerinin Florida'nın Tampa kentindeki ABD Merkez Komutanlığı karargahına yaptığı ziyaretten paylaştığı fotoğraf

İsrail'in uluslararası toplumu, İran'ı nükleer projesinden vazgeçmeye zorlamak, İran'a yeni yaptırımlar uygulamak ve ona karşı askeri seçeneği sunmak için sertleşmenin gerekliliğine ikna etme kampanyasının ortasında, İsrail Ordusu (IDF) Sözcüsü Tuğgeneral Ran Kochav, güçlerinin tüm silahlarıyla İran'a askeri saldırı düzenlenmesine ilişkin tüm senaryolara hazırlandığını ve gerekli tüm hazırlıkların yapıldığını açıkladı.
Kochav, devlet radyosu KAN’a verdiği röportajda şunları ifadeleri kullandı: “Amaç, İran'ın kendisini kuzey sınırına yakın konumlandırmasını ve aynı zamanda nükleer eşiğinde bir ülkeye dönüşmesini engellemek.” Kochav, ayrıca İç Güvenlik Bakanı Omer Barlev’in askeri seçeneğin masada olduğunu açıkladığını vurguladı.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid'e yakın kaynaklar, İsrail'in büyük güçler ile İran arasındaki Viyana'daki nükleer görüşmeler konusundaki tutumu hakkında net mesajlar gönderdiğinin altını çizdi. Söz konusu mesajların içeriğinin İranlıların, beş aylık bir aradan sonra görüşmelere yalnızca ABD yaptırımlarını kaldırmak için katıldıklarını, Batılı ülkelerin güçlü konumu ve İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmamasının onları ciddileştirmeyeceği ve gerçek askeri tehdidi İran'a koyun çünkü bu sadece onun nükleer yarışını sürdürmesini engelleyeceği olduğuna dikkat çekti.
Tel Aviv’deki kaynaklar, Savunma Bakanı Benny Gantz’ın, İran nükleer tehdidine karşı ABD ile ortak çabaların ve Tahran'ın İsrail'i ve bölge ülkelerini diğer ülkeler tarafından tehdit ettiği diğer planların bir parçası olarak önümüzdeki hafta Washington'a gideceğini açıkladı. Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile bir araya geldiği İngiltere ve Fransa ziyaretlerini dün sonlandırdı. Lapid, “İran gerçek bir askeri tehditle tehdit edilmelidir” dedi. Başbakan Naftali Bennett, İran'ın ‘net bir hedefi’ olduğu konusunda uyarıda bulunarak, “Neredeyse hiçbir şey için yaptırımları kaldırmak. İran sadece nükleer programını sürdürmekle kalmayacak, onlara bunun için ödeme yapılacak. Dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerimizi İran'a karşı harekete geçmeye çağırıyorum” ifadelerini kullandı.
Ancak İsrail'in askeri seçenekle ilgili konuşması, İsrail'deki çeşitli güçlerin, özellikle de askeri ve güvenlik kurumlarından bir muhalefetle karşılaşıyor. İstihbarat Uzmanı Yossi Melman, İsrail'in İran'ın nükleer projesi karşısında askeri olarak hareket etme konusunda gerçek bir yeteneği olmadığını söyleyen birkaç yetkilinin görüşlerini aktardı. Bu kişilerin, Bennett ve Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'nin İsrail'in İran'a askeri saldırı hazırlığı konusundaki açıklamalarını hafife aldıklarını söyledi. Söz konusu kişilerin Bennett ve Kochavi’nin açıklamalarını ‘boş ve gereksiz ifadeler’ olarak değerlendirdiğine işaret etti. Melman, Haaretz gazetesinde yayınlanan bir makalesinde, “İran, Rusya, Çin, Avrupa Güçleri ve ABD dahil olmak üzere İran nükleer meselesiyle ilgili Viyana görüşmelerine katılan taraflar, İsrail'in İran'a karşı askeri olarak hareket edemediğinin farkındalar. Düşmanı aldatan ve ona karşı psikolojik harp kullanan komutan akıllı kabul edilse de halkı aldatan lider kurnazdır. Kendini aldatan lidere gelince, tehlikeli bir şey yapıyor” ifadelerini kullandı.
Melman ayrıca “İsrail Hava Kuvvetlerinin niteliksel ilerlemesi biliniyor, ancak bu saldırı görevi için özel olarak tasarlanmış gelişmiş F35’ler dahil olmak üzere İsrail savaş uçakları aracılığıyla İran'a saldırmak için havada yakıt ikmali operasyonuna ihtiyacınız olacak. Bu da süreci yavaşlatacak ve İran tarafından tespit edilme riskini artıracaktır. İran'ın bilgisi ve planları var. Bu yıkılamayacak bir durum” dedi. İran'ın "yeniden yapılanma ve rehabilitasyon" konusundaki yüksek kapasitesine işaret ederek, “Gerçekleşmeyecek bir saldırı için hava kuvvetlerinin eğitimine on milyarlarca şekel harcanması üzücü” ifadelerine yer verdi.
Dün ve Salı günü yayınlanan değerlendirmeler, Tahran'ın müzakereleri en azından önümüzdeki bahara kadar erteleyeceğine işaret ediyor. İsrail ve ABD içindeki tartışmaları iyi dinliyor. Batı'nın barışçıl ve diplomatik çözümler üzerindeki ısrarından yararlanarak zaman faktöründen yararlanmaya çalışıyor. Melman, “Amerikan tehditlerinin önemli olduğu doğru, ancak İran henüz onları umursamıyor çünkü ciddi bir tehdit olduğuna ikna olmuş değil” dedi.



Çin Devlet Başkanı, Rusya Başbakanı ile Pekin'de bir araya geldi

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Pekin'deki Ulusal Halk Kongresi'nde yaptıkları görüşme öncesinde el sıkıştı. (AP)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Pekin'deki Ulusal Halk Kongresi'nde yaptıkları görüşme öncesinde el sıkıştı. (AP)
TT

Çin Devlet Başkanı, Rusya Başbakanı ile Pekin'de bir araya geldi

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Pekin'deki Ulusal Halk Kongresi'nde yaptıkları görüşme öncesinde el sıkıştı. (AP)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Pekin'deki Ulusal Halk Kongresi'nde yaptıkları görüşme öncesinde el sıkıştı. (AP)

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping bugün Pekin'de Rusya Başbakanı Mihail Mişustin ile bir araya geldi.

Şarku’l Avsat’ın Çin'in Xinhua Haber Ajansı’ndan aktardığına göre bu görüşme, Çin Başbakanı Li Çiang'ın Hangzhou'da Mişustin ile görüşmesinden bir gün sonra gerçekleşti. Li, bu görüşmede Çin'in Rusya ile iş birliğini güçlendirmek ve ortak güvenlik çıkarlarını savunmak istediğini söyledi.

Mişustin dün, Batı'nın baskılarına rağmen ekonomik ve teknolojik iş birliğine odaklanması beklenen iki günlük Çin ziyaretine başladı.

df
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Pekin'deki Ulusal Halk Kongresi'nde yaptıkları görüşme öncesinde el sıkıştı. (AP)

Çin ve Rusya arasında başbakanlar düzeyindeki son toplantı, geçtiğimiz yıl ağustos ayında Rusya'nın başkenti Moskova'da gerçekleştirilmiş ve Çin Başbakanı, ikili ilişkilerde ‘yeni bir canlılık ve dinamizm’ olduğunu ifade etmişti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov cuma günü yaptığı açıklamada, Kremlin'in bu ziyarete ‘büyük önem’ verdiğini belirtirken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Mişustin aracılığıyla Şi'ye bir mesaj gönderecek olup olmayacağını açıklamaktan kaçındı.

dew
Rusya ve Çin heyeti arasında Pekin'de yapılan görüşmeden (EPA)

Putin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kısa bir süre önce, Şubat 2022'de Çin Devlet Başkanı ile ‘sınırsız’ bir ortaklık anlaşması imzaladı. O zamandan beri Moskova, Batı'nın yaptırımlarının etkilerini hafifletmek için Pekin'e yöneldi; rekor düzeyde ikili ticaret, artan yuan ödemeleri ve güçlenen enerji iş birliğini öne çıkardı.


Irak işgalinin mimarı Dick Cheney hayatını kaybetti

George W. Bush döneminde ABD başkan yardımcılığı görevini yürüten Dick Cheney (AFP)
George W. Bush döneminde ABD başkan yardımcılığı görevini yürüten Dick Cheney (AFP)
TT

Irak işgalinin mimarı Dick Cheney hayatını kaybetti

George W. Bush döneminde ABD başkan yardımcılığı görevini yürüten Dick Cheney (AFP)
George W. Bush döneminde ABD başkan yardımcılığı görevini yürüten Dick Cheney (AFP)

George W. Bush döneminde ABD başkan yardımcılığı görevini yürüten Dick Cheney'nin ailesi, Cheney'nin bugün 84 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu.

Cheney, 2001-2009 yılları arasında Cumhuriyetçi Başkan George W. Bush yönetiminde başkan yardımcısı olarak görev yaptı. ABD medyası, onu 2001'deki 11 Eylül saldırılarının ardından 2003'te ABD'nin Irak'ı işgal etmesine yol açan ‘terörle savaşın’ baş mimarı olarak tanımladı.

dsdfrg
Dick Cheney ve eski ABD Başkanı George W. Bush (AFP)

Ailesi yaptığı açıklamada, Cheney'nin dün akşam zatürre ve kalp-damar hastalığına bağlı komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybettiğini duyurdu. Açıklamada şöyle denildi: “Dick Cheney, Beyaz Saray Genel Sekreteri, Wyoming eyaleti Kongre Üyesi, Savunma Bakanı ve ABD Başkan Yardımcısı olarak onlarca yıl boyunca ülkemize hizmet etti.”

dfg
Dick Cheney, 2006 yılında Washington'da düzenlenen Ulusal Barolar Birliği Konferansı sırasında (AFP)

Açıklamanın devamında, “Dick Cheney, çocuklarına ve torunlarına ülkemizi sevmeyi, cesaret, onur, sevgi ve nezaketle yaşamayı öğreten harika ve iyi bir insandı. Dick Cheney'nin ülkemiz için yaptıklarına çok minnettarız ve bizi çok seven bu asil adamı sevmiş olduğumuz için çok şanslıyız” ifadeleri yer aldı.

swedf
Eski ABD Başkanı Bill Clinton, 20 Ocak 2001'de George W. Bush'un ABD Başkanı olarak göreve başlama töreni sırasında Kongre Binası'nda Dick Cheney ile tokalaşıyor. (AFP)

Cheney, 2012 yılında ciddi bir kalp ameliyatı geçirdi.

Başkanlık tarihçileri, Cheney'i ABD tarihinin en güçlü başkan yardımcılarından biri olarak tanımlıyor.

Cumhuriyetçi olan Cheney, dönemin Teksas Valisi George W. Bush’un, 2000 yılındaki başkanlık seçimlerinde kendisini başkan yardımcısı adayı olarak seçtiğinde, Washington’da önde gelen bir figürdü. Bu seçimleri daha sonra Bush kazandı.

2001-2009 yılları arasında başkan yardımcısı olarak görev yaptığı süre boyunca Cheney, eski Başkan Richard Nixon'ı deviren Watergate skandalından bu yana zayıfladığını düşündüğü başkanlık yetkilerini genişletmek için yoğun çaba harcadı. Yönetim içinde genellikle bağımsız bir güç merkezi olarak görülen bir ulusal güvenlik ekibi kurarak başkan yardımcılığının etkisini güçlendirdi.


Trump ‘en kötü kâbusuyla’ karşı karşıya... New York belediye başkanlığı seçimlerinde Cuomo'ya Mamdani karşısında sürpriz destek

‘Trump'ın en kötü kâbusu’ Zohran Mamdani (AFP)
‘Trump'ın en kötü kâbusu’ Zohran Mamdani (AFP)
TT

Trump ‘en kötü kâbusuyla’ karşı karşıya... New York belediye başkanlığı seçimlerinde Cuomo'ya Mamdani karşısında sürpriz destek

‘Trump'ın en kötü kâbusu’ Zohran Mamdani (AFP)
‘Trump'ın en kötü kâbusu’ Zohran Mamdani (AFP)

New York belediye başkanlığı seçimleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın mirası ve Amerikan siyasetindeki devam eden etkisi üzerine mini bir referanduma dönüşürken, Zohran Mamdani kendisini ‘Donald Trump'ın en kötü kâbusu’ olarak tanımlıyor.

Şarku’l Avsat’ın Sky News'ten aktardığına göre 34 yaşındaki Mamdani, Amerikan siyasetinde belirleyici bir dönüm noktası olacak salı günkü seçimlerde, ‘Trump'ın ikinci dönemine ilişkin referanduma’ benzeyen yarışta önde gidiyor. Bu seçimlerde, en azından bazı Amerikalılar, şimdiye kadar tanık oldukları şeylerle ilgili görüşlerini dile getirecekler.

Uganda'dan New York'a: İlk Müslüman belediye başkanının yükselişi

Mamdani, Uganda'da Hint kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve yedi yaşında ABD'ye taşındı. O bugün, New York şehrinin ilk Müslüman belediye başkanı olmayı hedefliyor.

dfgt
New York belediye başkanlığına aday olan Demokrat Parti üyesi Zohran Mamdani, New York'ta düzenlenen bir seçim etkinliğinde konuşma yapıyor. (AFP)

Mamdani, sosyalist demokratik harekete mensup ve destekçileri onu Trump'a karşı nasıl mücadele edileceğinin bir örneği olarak görüyor. Ancak Demokrat Parti'nin geleneksel kanadı onun yaklaşımının etkinliği konusunda şüpheci.

Kampanyası, New York'ta yaşam maliyeti ve yaşam kalitesine odaklanıyor; ücretsiz çocuk bakımı sağlama, kiraları dondurma, ücretsiz otobüs taşımacılığı imkânı ve belediye tarafından işletilen marketler kurma sözü verdi.

Finansman planı üzerine tartışmalar

Sky News'e göre, mesajı yüksek yaşam maliyetleriyle mücadele eden New Yorkluların ilgisini çekse de, finansman planı bazı soruları gündeme getiriyor. Mamdani, zenginlere ve şirketlere uygulanan vergileri artırarak 9 milyar dolarlık bir kaynak yaratmayı öneriyor, ancak bunun için eyalet meclisi ve valinin onayını almak için zorlu bir mücadeleye girmesi gerekecek.

Mamdani, Demokrat Parti'nin ‘ilerici’ kanadıyla ilişkilendiriliyor ve bu da onu, partinin uzun vadede siyasi ivmeyi yeniden kazanma stratejisi konusundaki tartışmanın merkezine yerleştiriyor.

Demokrat Parti yönetimi ile gergin ilişkiler

Mamdani'nin bazı politikaları parti yönetimi tarafından hoş karşılanmıyor. Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer, özellikle Mamdani'nin 7 Ekim'deki Hamas saldırısının ardından ateşkes çağrısı yapan bir protesto sırasında 2023'te Schumer'in Brooklyn'deki evinin önünde gözaltına alınması sonrası, onu desteklemeyi açıkça reddetti.

Mamdani, İsrail karşıtı duruşu, polis bütçesinin azaltılması, fuhuşun yasallaştırılması ve şehrin hapishanelerinin kapatılması yönündeki önceki çağrıları nedeniyle de eleştirilere maruz kaldı.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Güney Bahçesi'nde yürüyor. (AP)

Mamdani ayrıca, Müslüman oluşu ve göçmenlik geçmişi nedeniyle saldırılara uğradı. Başta Filistin yanlısı aktivistlerin kullandığı ‘intifadanın küreselleşmesi’ ifadesini kınamayı reddetmiş, ancak daha sonra bu terimi ‘teşvik etmediğini’ açıklamış ve antisemitizmle yalnızca sözlerle değil eylemlerle de mücadele edeceğini söylemişti.

Trump'ın Cuomo'ya sürpriz desteği ve fon kesme tehdidi

Daha önce Trump, New York belediye başkanlığı seçimlerinde eski New York Valisi Andrew Cuomo'ya desteğini açıklamış ve Demokrat aday Zohran Mamdani'nin kazanması halinde federal fonları kesme tehdidinde bulunmuştu.

dfvg
New York belediye başkanlığı için bağımsız aday olan eski New York Valisi Andrew Cuomo, New York'un Manhattan bölgesindeki Washington Heights semtinde bir seçim etkinliği sırasında (AFP)

Reuters, New York belediye başkanlığı yarışına dair yorumlar yapmaya alışkın olan Trump’ın, bu kez parti sınırlarını aşarak, Demokrat Parti’nin ön seçimlerinde Mamdani’ye karşı kaybettikten sonra bağımsız aday olarak yarışan Cuomo’yu desteklediğini bildirdi. Bu destek, kamuoyu yoklamalarında geride kalan Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa aleyhine oldu.

Seçim, Trump'ın yükselişi ve Cumhuriyetçi tabanda sahip olduğu etki karşısında Demokrat Parti'nin kimliğini sınayan bir test olarak ABD genelinde yakından takip ediliyor.

Karşılıklı suçlamalar

Trump, seçim arifesinde sosyal medya platformu Truth Social'de yaptığı bir paylaşımda şunları yazdı: “Andrew Cuomo'yu sevseniz de sevmeseniz de, başka seçeneğiniz yok. Ona oy vermek ve onun harika bir iş çıkarmasını ummak zorundasınız; o bunu yapabilir, ama Mamdani yapamaz.”

Mamdani bir seçim mitinginde şu ifadeyi kullandı: “Andrew Cuomo'nun MAGA (Amerika'yı Yeniden Büyük Yap) hareketi tarafından benimsemesi, Trump'ın Cuomo'nun New York ve halkı için değil, Donald Trump ve yönetimi için en iyi belediye başkanı olacağını fark ettiğinin bir göstergesidir.”

Cumhuriyetçiler, Mamdani'nin zaferinin Demokrat Parti'nin solcu aşırılıkçılığa kayması anlamına geleceğini söylerken, Trump ise kazanması halinde şehre federal fonları kesebileceği uyarısında bulundu.