Mısır-İspanya zirvesinde ilişkilerin güçlendirilmesi görüşüldü

Sisi ve Sanchez, Müşterek Çalışma Konseyi’nin kurulduğunu duyurdu

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i ağırladı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i ağırladı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır-İspanya zirvesinde ilişkilerin güçlendirilmesi görüşüldü

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i ağırladı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i ağırladı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır’ın başkenti Kahire dün (Çarşamba) Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in bir araya gelmesi ile ikili işbirliğini geliştirme ve derinleştirme yollarının yanı sıra bölgesel ve uluslararası konuların ele alındığı bir zirveye tanık oldu.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, İspanya Başbakanı Sanchez ile gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından düzenlediği ortak basın toplantısında, İspanya’nın Mısır için birincil bir ortak olduğunu söyledi. İki ülke arasındaki işbirliğinin Bakanlar Forumu aracılığıyla yürütüldüğüne dikkat çeken Sisi, Sanchez ile gerçekleştirdiği görüşmelerin, iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirmeye yönelik ortak vizyonlarının uyumunu yansıttığını açıkladı.
Mısır Cumhurbaşkanı, ülkesinin, ihracatlarının İspanya pazarına girişi için fırsatlar sağlanması yoluyla karşılıklı ticaretin artırılması ihtiyacını dile getirdi. Görüşmeler sırasında, Mısır’daki, başta Luksor, Asuan, Şarm El-Şeyh olmak üzere turistik yerlere yönelik İspanyol turizminin teşvik edilmesinin de ele alındığını, bu çerçevede Mısır’ın Kovid-19’un yayılmasını önlemek için aldığı sağlık önlemlerine de değinildiği belirtildi.
Mısır Cumhurbaşkanı, açıklamasında “İki ülke arasındaki köklü ve seçkin dostluk kapsamında, ekonomi, ticaret, yatırım, kültür, turizm ve savunma alanlarında ikili ilişkileri güçlendirme yollarını gözden geçirdik” ifadelerine yer verdi. Cumhurbaşkanı iki ülkenin, İspanya’nın Mısır için temel bir ortak haline gelmesini sağlayacak şekilde, ikili işbirliğinin daha da artırılması amacıyla ikili ilişkilerin başlatılmasına yönelik kararlılığını vurgulayarak, kalkınma ve gelişme yolunda sağlam adımlarla yürüdüklerini belirtti.
Cumhurbaşkanı, Sanchez ile Mısır’daki İspanyol yatırımlarının artırılması konusunda ortak çalışmanın öneminin yanı sıra ulaşım, yenilenebilir enerji, tarım ve diğer alanlarda ülkenin çeşitli noktalarında gerçekleştirilen geniş kapsamlı ulusal projelerin sunduğu büyük fırsatlardan istifade etme konusunda anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Cumhurbaşkanı görüşmede, tarafların ticaret konusunda dengenin sağlanmasına yönelik çalışmalarına paralel olarak, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret oranlarının artırılması gerekliliğini ve bunun Mısır ihracatlarının İspanya pazarına girişinin artırılması yoluyla yapılmasının vurgulandığını belirtti.
Sisi, Mısır-İspanya birçok önemli yatırım ve gelişim projesine yönelik işbirliğine övgüde bulundu. Ayrıca, İspanya Başbakanı’nın Mısır ziyareti sırasında, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’nin ve iki ülkenin özel sektör temsilcileri olan işadamlarının katılımı ile yeni ufukların açılmasının beklendiğini bir forumunun düzenleneceğini, forumun her iki tarafın özel sektördeki bağların güçlendirilmesi açısından yapıcı bir adım olacağını, özellikle de ekonomi sektöründe işbirliği için yeni alanlar açılmasını sağlayacağını belirtti.
Sisi’nin açıklamasına göre, söz konusu görüşmelerde, Kovid-19 pandemisinin sağlık, ekonomi ve sosyal yansımaları da ele alındı. Bu bağlamda, Mısır’ın Kovid-19’u yayılmasını kontrol altına almak amacıyla ihtiyati önlemleri uygulanması ile, pandeminin ekonomik ve sosyal alanlardaki olumsuz etkilerinin giderilmesi için ekonomik aktivitenin sürdürülmesinin sağlanması ve sosyal koruma sistemlerinin aktif hale getirilmesi arasında “hassas bir denge” kurarak krizi ele alma çabalarına değinildi.
Sisi görüşmeler sırasında, Akdeniz havzasındaki stratejik durum da dahil olmak üzere ortak önem teşkil eden bölgesel ve uluslararası konuların ele alınmasında istekli olunduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı, istikrarı yeniden sağlama, ülkelerin halklarının güvenlik ve özgürlük içinde yaşama imkanlarını artırma ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı sağlama yoluyla bölgedeki gerilim kaynaklarını ele almak üzere çalışmanın önemine yönelik Mısır vizyonunu vurguladığı da belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Resmi Sözcüsü Bassam Radi’nin aktardığına göre, İspanya Başbakanı ülkesinin, Mısır’ın Ortadoğu ve Akdeniz’de güvenlik ve istikrarın temellerinin kurulmasında üstlendiği kilit rolün yanı sıra Akdeniz’de yasa dışı göç olgusu, terörizm ve aşırılıkçı ideolojilere karşı mücadelesi ve hoşgörü ile bir arada yaşama ve inanç özgürlüğüne saygı duyulan bir kültürü yaymadaki rolü sebebiyle Mısır ile tüm alanlarda ikili işbirliğini geliştirmek için yapılacak çalışmaları sabırsızlıkla beklediğini belirtti.
Sözcü yaptığı açıklamada, görüşmelerde iki ülke arasındaki ekonomi, ticaret ve yatırımlar açısından işbirliği ilişkilerini geliştirmek amacıyla Mısır-İspanyol Müşterek Çalışma Konseyi’nin kurulmasının da ele alındığını söyledi. Aynı zamanda, altyapı, enerji, su arıtma, turizm, Mısır’daki ulaşım sektörün yanı sıra Kovid-19 karşıtı aşı üretimi ve kan plazması türevlerinin toplanması ve üretilmesi konusu başta olmak üzere sağlık sektörü dahil olmak üzere birçok alanda ikili ortaklıkların artırılması konusu görüşüldü.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.