Ali Yahi
Cezayir Genelkurmay Başkanı Korgeneral Said Şangariha’nın Mısır ziyareti, ‘ziyaretin bölgedeki koşulların güvenlik, siyasi ve diplomatik gerginliklerle tanındığı bir zamanda gerçekleştiği göz önüne alındığında’ çeşitli yorumları da beraberinde getirdi.
İlgi uyandıran açıklama
Cezayir Savunma Bakanlığı’nın Şangariha’nın Mısır ziyareti hakkındaki açıklaması, gözlemcilerin ilgisini çekse de Cezayir askeri kuruluşu, ziyaretin, Mısır Savunma Bakanı Muhammed Ahmed Zeki’nin davetine cevaben, savunma ve askeri sanayileri fuarı ‘EDEX 2021’e katılmak üzere gerçekleştiğini belirtti.
Ancak açıklamada, ziyaretin Cezayir ordusu ile Mısır silahlı kuvvetleri arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi çerçevesinde geliştiği de belirtildi. Ayrıca ‘iki tarafın ortak öneme sahip konuları ele almasını sağlayacağı ve Cezayir ordusunun dış stratejisinde bir değişikliğin yolunu açacağı’ ifade edildi.
Arap ve Afrika çalışmalarının güçlendirilmesi
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, uluslararası ilişkiler profesörü ve stratejik araştırmalar alanında araştırmacı Necva Abir, Cezayir- Mısır yakınlaşmasının yeni olmadığını, iki ülke arasındaki ilişkilerin ve iş birliğinin ‘belki de en önemlisi Mısır’ın kurtuluş devrimi sırasında Cezayir’e verdiği destek’ olan önemli tarihi dönemlere kadar uzandığını belirtti. Abir, iki taraf arasındaki bu uyumun, Cezayir’in kardeşi Mısır’ı desteklediği ve savunduğu Ekim Savaşı sırasında somutlaştığını belirtti. İki ülkenin, özellikle Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönüşüyle ilgili olarak, birçok stratejik vizyonda da uyuştuğunu söyleyen Necva Abir, Libya’da, Nahda (Rönesans) Barajı ve Mısır’ın ulusal güvenliğine oluşturduğu tehdit konusunda da aynı endişeleri paylaştıklarını belirterek, “Filistin davası da bu çerçevede her iki tarafın dikkatini çeken en önemli konu olmaya devam ediyor” dedi.
Abir, “Bana göre başta Cezayir’in Mısır ile Türkiye arasındaki gerginliği azaltmadaki başarısının ardından, Libya konusunda da anlaşmazlıklar aşıldı. Raporlar, Kahire’nin Sahel bölgesinde Cezayir’i kızdıracak herhangi bir rolünden bahsetmiyor” şeklinde konuştu. Profesör, etkileşimler sonucunda iki ülke arasında anlaşmazlıklar varsa da iki ülkenin bunları aşma ve iyi ilişkileri sürdürme iradesinin açık olduğunu vurguladı. Necva Abir ayrıca, iki ülke arasındaki vizyonlarda görülen uzlaşının, Arap ve Afrika eylemlerinin güçlenmesine katkı sağlayacağını dile getirdi.
Barış ve güvenliğin sağlanması
Cezayir Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanının Mısırlı mevkidaşı Usame Askar ile ‘Kuzey Afrika ve Sahel’deki mevcut koşulları ve tüm bölgeyi istikrarsızlaştıracak çok boyutlu tehditleri’ görüştüğünü açıkladı. Bakanlık ayrıca, bölgesel ve kıtasal düzeylerde barış ve güvenlik çabalarının desteklenmesine katkıda bulunma yollarının görüşüldüğünü belirtti.
Öte yandan Said Şangariha, Mısır Savunma ve Askeri Üretim Bakanı ile yaptığı görüşmede, Cezayir’in genel olarak Afrika kıtası ve özel olarak da Kuzey Afrika düzeyinde barış ve güvenliği tesis etmek için birlikte çalışmaya istekli olduğunu dile getirdi. Şangariha, iki ülkeyi birbirine bağlayan seçkin ilişkilerin köklerinin ise özellikle ‘Mısırlı kardeşlerin, liderliğin ve halkın Cezayir devrimine gerekli desteği sağladığı’ 1 Kasım 1954 devrimine kadar uzandığını ifade etti.
Bir rekabet yok
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Profesörü Ebu el-Fadl Muhammed Bahluli, birçok konunun, Afrika’nın iki önemli ülkesi olan Cezayir ve Mısır’ı birleştirdiğini söylerken, iki ülkenin Sahel ülkelerinde terörle mücadele gibi birçok alanda iş birliği yapacağını vurguladı. Muhammed Bahluli, “Dolayısıyla Genelkurmay Başkanı’nın Mısır ziyareti, özellikle sınırların güvenliğinin sağlanması ve terör gruplarının ortadan kaldırılması hususunda Libya’ya yardım etmek üzere görüş alışverişi bağlamında gelişti” dedi. Profesör, Şangariha’nın açıklamalarının iki ülkenin ulusal güvenliğine yönelik tehditlerin varlığını da doğruladığını söylerken, “Bu tehlikelerle yüzleşmek için uluslararası iş birliği gerekiyor. Bana göre iki ülke arasında rekabet yok” dedi.
Yeni Mısır ve yeni Cezayir
Cezayir Genelkurmay Başkanı, ülkesinin genel olarak Afrika kıtası ve özel olarak da Kuzey Afrika düzeyinde barış ve güvenliği tesis etmek için birlikte çalışmaya istekli olduğunu açıkladı. Mısır’ın Cezayir Büyükelçisi Muhtar Cemil Tevfik Varide, ‘yeni’ Mısır ve ‘yeni’ Cezayir’in güçlü bir stratejik ortaklık aracılığıyla geleceğe güvenle baktığını dile getirdi. Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’a büyükelçi olarak itimatnamesini devretmesinin ardından Cemil Tevfik, bu ortaklığın, derin saygıya dayandığını ve amacının ‘iki halkın ilerlemesi ve refahı’ olduğunu söyledi.
Kahire’nin ‘Cezayir’in Arap, Afrika ve uluslararası güvenlik ve istikrarı desteklemedeki rolünü’ takdir ettiğini söyleyen Büyükelçi, bu rolün Cezayir Arap Zirvesi’ne dayalı olarak güçlü ve ortak Arap eylemini güçlendirme kapasitesine sahip olduğunu vurguladı.
Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)
