Fransız dağcı, Mont Blanc'da bulduğu hazinenin yarısını almaya hak kazandı

4 bin 807 metrelik yüksekliğiyle Alpler'in ve Batı Avrupa'nın en yüksek dağı Mont Blanc'da 1966'da yaşanan kazada, Hindistan'ın "nükleer programının babası" olarak bilinen fizikçi Homi J. Bhabha da yaşamını yitirmişti (Reuters)
4 bin 807 metrelik yüksekliğiyle Alpler'in ve Batı Avrupa'nın en yüksek dağı Mont Blanc'da 1966'da yaşanan kazada, Hindistan'ın "nükleer programının babası" olarak bilinen fizikçi Homi J. Bhabha da yaşamını yitirmişti (Reuters)
TT

Fransız dağcı, Mont Blanc'da bulduğu hazinenin yarısını almaya hak kazandı

4 bin 807 metrelik yüksekliğiyle Alpler'in ve Batı Avrupa'nın en yüksek dağı Mont Blanc'da 1966'da yaşanan kazada, Hindistan'ın "nükleer programının babası" olarak bilinen fizikçi Homi J. Bhabha da yaşamını yitirmişti (Reuters)
4 bin 807 metrelik yüksekliğiyle Alpler'in ve Batı Avrupa'nın en yüksek dağı Mont Blanc'da 1966'da yaşanan kazada, Hindistan'ın "nükleer programının babası" olarak bilinen fizikçi Homi J. Bhabha da yaşamını yitirmişti (Reuters)

Fransa-İtalya sınırındaki Mont Blanc'da bir dağcının 8 yıl önce bulduğu değerli taşlar, bölge yetkilileriyle dağcı arasında eşit olarak paylaşıldı. 
Kimliğinin gizli kalmasını isteyen Fransız bir dağcı, 2013'te Mont Blanc'a tırmanırken zümrüt, yakut ve safirlerin bulunduğu bir kutuya rastlamıştı.
O dönem 20 yaşındaki dağcı daha sonra jandarma ekipleriyle irtibata geçmiş ve değerli taşlarla ilgili araştırma başlatılmıştı. 
Araştırmada yaklaşık 300 bin euro (yaklaşık 4,6 milyon TL) değerinde olduğu düşünülen taşların, 1950 ve 1966'da Hindistan Havayolları'na ait iki uçağın Mont Blanc'a çarptığı trajik kazadan kalmış olabileceği ortaya çıkmıştı.
1950'deki kazada Malabar Princess adlı uçağın dağa çarpmasıyla 58 kişi hayatını kaybetmişti. Bundan 16 yıl sonra yaşanan diğer kazadaysa Boeing 707 model uçaktaki 117 kişinin hepsi yaşamını yitirmişti. 
Fakat Fransız ve Hintli yetkililer arasındaki görüşmelerde taşların kime ait olduğu belirlenemediği için bunların yasal olarak paylaşılabileceği bildirildi. 
Chamonix Belediye Başkanı Eric Fournier, taşların yaklaşık 150 bin euro (yaklaşık 2,3 milyon TL) olacak şekilde iki parçaya ayrıldığını ve bunların bu hafta dağcıyla bölge yetkilileri arasında paylaştırıldığını açıkladı. 
Fournier, olayın özellikle taşları bulduktan sonra yetkililerle iletişime geçen ve "dürüstlüğüyle övgü toplayan" dağcı için olumlu sonuçlanmasından memnun olduğunu ifade etti. 
Yetkililer, metal kutunun 1966'daki kazaya ait olduğunu düşünüyor. Paylaşılan bilgilere göre bu uçak Mumbai'den New York'a gidiyordu.
Independent Türkçe, France 24, The Local



Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Android akıllı telefonları gerçek zamanlı deprem dedektörlerine dönüştüren yeni bir sistem geliştirerek büyük bir sarsıntıdan önce halkı daha hızlı uyarma potansiyeline sahip bir yol buldu.

Google, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (US Geological Survey/USGS) ve diğer araştırmacıların geliştirdiği sistem, milyonlarca telefondan alınan verileri kullanarak bir depremden kaynaklanan en erken sarsıntı sinyallerini tespit ediyor.

Bir cihaz kümesi aynı yer hareketini kaydettiğinde, sistem bunu işaretleyerek yakın bölgelerdeki diğer cihazlara uyarı gönderiyor.

Science'ta yayımlanan çalışma, ağın ayda 300'den fazla deprem tespit ettiğini ortaya koydu. Uyarıların gönderildiği bölgelerde, daha sonra depremi hissettiğini bildiren kişilerin yüzde 85'i uyarıyı aldığını söyledi. Yüzde 36'sı sarsıntı başlamadan önce, yüzde 28'i sarsıntı sırasında ve yüzde 23'ü de sarsıntıdan sonra uyarı almış.

Çalışmada sistemin, geleneksel sismik sensörlerin yerini almasa da yoğun bilimsel ağlara sahip olmayan bölgelerde ölçeklenebilir, düşük maliyetli bir erken uyarı aracı sunabileceği belirtiliyor. Yazarlar bunun özellikle akıllı telefonların yaygın ancak sismometrelerin nadir bulunduğu, gelişmekte olan ülkeler için umut vaat ettiğini söylüyor.

Google yaptığı açıklamada, sistemin insanlara "uyarı vererek sarsıntı başlamadan önce birkaç değerli saniye" kazandırabileceğini ifade ediyor.

Bu saniyeler bir merdivenden inmek, tehlikeli nesnelerden uzaklaşmak ve korunmak için yeterli zamanı sağlayabilir.

Uyarılar, deprem sırasında daha yıkıcı olan S dalgalarından önce gelen ve hızlı hareket eden P dalgalarının saptanmasına dayanıyor. Yeterli sayıda telefon P-dalgalarını tespit ederse sistem, sarsıntıyı hissetmesine belki de birkaç saniye kalan kullanıcılara uyarılar gönderiyor. Bu saniyeler korunmak, bir ameliyatı durdurmak ya da kritik altyapıyı duraklatmak için yeterli olabilir.

2020'de çıkmaya başlayan Android Deprem Uyarı Sistemi halihazırda Birleşik Devletler, Japonya, Yunanistan, Türkiye ve Endonezya gibi çeşitli ülkelerde kullanılıyor. Doğrudan Android işletim sistemine yerleştirilen teknoloji, kullanıcıların ayrı bir uygulama indirmesini gerektirmiyor.

cdfgthy
Harita, Android'in deprem uyarı sisteminin aktif olduğu ülkeleri (açık yeşil) gösteriyor. Kırmızı ve sarı sırasıyla güçlü (MMI 5+) ve hafif (MMI 3-4) sarsıntıların yaşandığı alanlar. Gri noktalar uyarı verilmeyen algılamaları gösteriyor. Kaliforniya, Oregon ve Washington'daki uyarılar (koyu yeşil) ShakeAlert'ten geliyor (Google)

Araştırmacılar doğruluk oranı bilimsel sensörler kadar yüksek olmasa da akıllı telefonlardan gelen uyarıların en çok işe yaradığı yerlerin, telefon yoğunluğu ve güvenilir veri bağlantıları yüksek seviyedeki kentsel alanlar olduğunu tespit etti. 

Çalışma, MyShake uygulaması gibi daha önceki kitle kaynaklı deprem uygulamalarının üzerine inşa edilse de milyonlarca cihaza gömülü olması sisteme fayda sağlıyor.

Yazarlar, "Kitle kaynaklı sistemlerin giderek daha önemli hale geleceğine inanıyoruz" ifadelerini kullanıyor. 

Geleneksel sensörleri kişisel cihazlardan gelen verilerle birleştirerek daha dayanıklı, kapsayıcı erken uyarı sistemleri oluşturmak mümkün.

Independent Türkçe