Libya'da genel seçimlerin zamanında yapabilmesi için temaslar sürüyor

Libya’da Cumhurbaşkanlığı adaylarının listesinin açıklanmasına karşı uyarılar yapıldı. Dibeybe, yetkilerini yardımcısına devretti.

Libya’daki seçimler (AFP-Arşiv)
Libya’daki seçimler (AFP-Arşiv)
TT

Libya'da genel seçimlerin zamanında yapabilmesi için temaslar sürüyor

Libya’daki seçimler (AFP-Arşiv)
Libya’daki seçimler (AFP-Arşiv)

Ülkenin doğusundaki Tobruk şehrinde bulunan Libya Temsilciler Meclisi (TM), yaklaşık 72 üyesinin ‘yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini kurtarmak’ için acil toplantı düzenleme talebi karşısında sessizliğini korudu. Üyeler, Yüksek Seçim Komisyonu ve başkanı İmad es-Sayeh’i de toplantı düzenlenene kadar nihai aday listesini açıklamamaları konusunda uyardı.
Üyeler, geçen cumartesi akşamı yaptıkları açıklamada, ‘seçim sürecindeki olumsuz gelişmelere, Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’nın uygulanmamasına ve Seçim Komisyonu’nun oyalanmasına’ dikkati çektiler.
Komisyonu, ‘korku yaymak için sahtecilik ve yargıyı etkileme şüpheleri’ üzerine sessiz kalmakla suçlarken, Sayeh ve güvenlik kurumlarının temsilcilerini de ‘hesap verebilirlik için bu oturuma katılmaya’ çağırdı.
Üyeler, ‘herhangi bir şüpheli dış baskıya boyun eğmeyeceklerini, oylara hile karıştıran, oy satın alan ve yargıya saygısızlık yapan bir tarafta yalancı tanık olmayacaklarını’ ifade etti.
Cumhurbaşkanlığı adaylarından biri olan Meclis Başkanı Akile Salih veya yardımcıları tarafından hemen resmi bir açıklama yapıldı. Ayrıca konseyin resmi sözcüsü Abdullah Bileyhik de yorum yapmaktan kaçındı.
Öte yandan Birleşik Krallık, Trablus Büyükelçisi Caroline Hurndall aracılığıyla, Libya’daki herhangi bir siyasi adayı desteklediği yönündeki iddiaları yalanladı. Hurndall, ülkesinin seçim sürecini ve onu organize eden kurumları desteklediğini söylerken, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne de destek verdiğini vurguladı.
Büyükelçi, 5 Aralık’ta yerel basına yaptığı açıklamada, “Mahkeme tarafından tutuklama emriyle karşı karşıya olan devrik lider Muammer Kaddafi’nin ikinci oğlu Seyfülislam Kaddafi, kendisine yöneltilen suçlamalarla yüzleşmeye hazırlanmalı” dedi.
Diğer yandan Seçim Komisyonu, yasama seçimleri için aday sayısının tüm seçim bölgelerinde önemli bir artışla yaklaşık 4 bin adaya yükseldiğini açıkladı. Adayların dosyalarının incelenmeye başladığını söyleyen Komisyon, “2 bin 869 dosya, sunulan verilerin geçerliliğini doğrulamak için yetkili makamlara sevk edildi” dedi.
Komisyon, açıkça ‘mali açıklama beyanının milletvekili adaylığı başvurusu için gerekli belgelerden biri olmadığını’ belirtmişti. Bu bağlamda Seçim Komisyonu, yaptığı bir açıklamada “Temsilciler Meclisi seçimine aday olmak isteyenlerin, mali açıklama beyannamesini doldurup adaylık belgelerine eklemesi gerketiği fark edildi” ifadelerini kullandı.
Komisyon, “Temsilciler Meclisi seçimine ilişkin kanun metni ve adayların kayıt listesi, mali açıklama beyanı sunma gerekliliğini içermemektedir” dedi.
Ulusal Birlik Hükümeti’ne yakın Fetva Kurumu (Daru’l İfta), ülkede yaklaşan seçimlere yönelik sert bir saldırı başlattı. Geçen cumartesi yaptığı açıklamada, ‘sahtecilik ve şeriat tarafından yasaklanmış’ olduğu için seçimlerin gerçekleşmesini engelleme çağrısı yaptı.
Şeriat Araştırma ve Çalışma Konseyi, eksik yasalar temelinde seçim yapmayı kabul etmenin daha fazla çıkmaza ve çatışmaya yol açacağını söylerken, anayasa referandumundan önce bu sözde seçimlerin yapılmasının ülkenin ve halkının kaderi için bir risk oluşturduğunu belirtti.
Konsey, Libyalıları da ‘hileli seçimlerin yapılmasına tüm meşru yollarla direnmeye ve seçimlerin yapılmasına izin vermemeye’ çağırırken, “Seçim sonuçları, ulusal sayı sistemindeki sahtecilik dolayısıyla doğru olmayacaktır” dedi.
Öte yandan Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkilerini yardımcısı Ramazan Ebu Cannah’a devretme kararı aldı.
Cumhurbaşkanlığı seçim kanunu, yetkililerin aday olmak istemeleri halinde seçim tarihinden 3 ay önce resmi veya hükümet görevlerinden ayrılmaları gerektiğini öngörüyor. Ancak adaylık belgelerini sunan Dibyebe, resmi bir açıklama yapmaksızın yalnızca 2 gün önce görevinden geçici olarak vazgeçti.
Ebu Cannah, 5 Aralık’ta Sağlık Bakanlığı ve tıp sektörü yetkilileriyle yaptığı görüşmede, ‘gelen yolcular arasında şüpheli koronavirüs vakalarını tespit etmek için en fazla iki hafta içerisinde hızlı testler sağlanmasının yanı sıra, yıllardır ertelenen maaşların ödenmesi ve sektördeki çalışanların maaşlarına zam yapılması’ olasılıklarının ele alınması gerektiğini ifade etti.
Ramazan Ebu Cannah, geçen cumartesi akşamı Su Kaynakları, İskan ve İnşaat Bakanları ve Kamu Hizmetleri ile Su ve Sanitasyon Şirketlerinin yetkilileri eşliğinde, başkent Trablus’taki bir dizi sokakta yoğun yağış nedeniyle su birikintisine ve bazı yolların trafiğe kapanmasına çözüm yollarını görüştü.
Öte yandan Ulusal Petrol Şirketi’nin (NOC) Libya’daki medya ofisi, ‘cuma akşamından bu yana kötü hava koşulları nedeniyle Libya’daki 4 petrol limanının kapatıldığını’ duyurdu. Reuters’ın haberine göre medya ofisi, “Kapanışların üretim üzerinde herhangi bir etkisi olmadı. Hava koşullarına bağlı olarak gelecek çarşamba günü yeniden açılmaları bekleniyor” dedi. Ofis ayrıca, limanların Libya’nın doğusundaki Ras Lanuf ve Zuveytina ve batıda Mellita ve Zaviye olduğunu belirtti.



Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian


Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
TT

Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)

Mısır ve Katar, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının yakında uygulanacağına dair umutlarını dile getirdiler.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün yaptığı açıklamada, ülkesinin ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı planın ilk aşamasını tamamlamak üzere olduğunu ve ikinci aşamanın yakında başlayacağını umduğunu belirtti.

Abdulati, Mısır'ın Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla insani yardımı daha büyük miktarlarda ve kısıtlama olmaksızın Gazze Şeridi'ne ulaştırmayı umduğunu söyledi. Ülkesinin Gazze'nin yeniden inşası konulu bir konferansın tarihini belirlemek için ABD ile koordinasyon içinde olduğunu açıklayan Abdulati, konferansın Mısır ve ABD'nin eş başkanlığında gerçekleştirileceğini ifade etti.

Güvenlik desteği konusuna da değinen Abdulati, bölgede istikrar ve güvenliği teşvik etme çabalarının bir parçası olarak, Mısır'ın Filistin polisinin eğitimine katılım konusunda Avrupa ülkeleriyle istişareye hazır olduğunu bildirdi.

Katar ise Hamas ve İsrail'in ‘çok yakında’ ikinci aşama görüşmelerine başlamasını umduğunu ifade etti.

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Doha'da düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin önerisiyle ulaşılan ve 10 Ekim'den beri yürürlükte olan Gazze ateşkes anlaşmasına atıfta bulunarak, “İki tarafı mümkün olan en kısa sürede ikinci aşamaya geçmeye zorlamamız gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Ensari, görüşmelerin Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail kontrolündeki bir bölgede bulunan tünellerde mahsur kalan Hamas savaşçılarının akıbeti gibi çetrefilli konuları da içereceğini kaydetti.