Cezayir, Filistinli grupların buluşmasına ev sahipliği yapacak

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ve Filistin Devlet Başkanı Abbas, Arap zirvesi hazırlıklarını ve İsrail ile normalleşmeyi ele aldı

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ve Filistin Devlet Başkanı Abbas, başkent Cezayir’de bir araya geldi (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ve Filistin Devlet Başkanı Abbas, başkent Cezayir’de bir araya geldi (AFP)
TT

Cezayir, Filistinli grupların buluşmasına ev sahipliği yapacak

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ve Filistin Devlet Başkanı Abbas, başkent Cezayir’de bir araya geldi (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ve Filistin Devlet Başkanı Abbas, başkent Cezayir’de bir araya geldi (AFP)

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, 6 Aralık’ta, ülkeyi ziyaret eden Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi. Abbas’ın pazar günü başlayan ve üç gün sürecek olan ziyaretini takip eden kaynaklara göre görüşmede, ‘gelecek Mart ayı sonunda Cezayir’de yapılması planlanan Arap zirvesine hazırlık, Cezayir’in Filistin davasına finansal katkıları ve İsrail ile Arap normalleşme dalgası’ başta olmak üzere bir çok mesele ele alındı.
6 Aralık’ta Cezayir cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Tebbun’un Devlet Başkanı Abbas’ı Muradiye Sarayı’nda kabul ederken çekilmiş fotoğraflarını yayınlayarak, ayrıntı vermeksizin iki liderin bir araya geldiğini duyurdu. Aynı şekilde Cezayir merkezli ‘En-Nahar’ kanalına göre Cumhurbaşkanı Tebbun, ülkesinin Filistin yönetimine 100 milyon dolar vereceğini açıkladı. Tebbun ayrıca, Cezayir’in Abbas ile görüştükten sonra Filistinli gruplar için ‘kapsamlı bir sempozyuma’ ev sahipliği yapmaya karar verdiğini de dile getirdi.
Ziyareti takip eden kaynaklara göre Cumhurbaşkanı Tebbun ve Abbas arasındaki görüşmelerde, ‘beklenen Arap Birliği zirvesi, Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşmesi, özellikle Fas ile son normalleşme, İsrail Savunma Bakanı’nın 24 Kasım’da Rabat’a yönelik ziyareti, öncesinde İsrail Dışişleri Bakanı’nın geçen Ağustos ayında Rabat’a yaptığı ziyaret ve ‘Cezayir ile İran arasındaki yakınlaşmayı’ eleştirdiği açıklamaları ele aldı.
Yetkililere göre Cezayir, Filistin davasına her yıl sağlanan 55 milyon dolar tutarındaki mali taahhütlerine en çok uyan Arap ülkelerinden biri.
Aynı kaynaklar, Cumhurbaşkanı Tebbun’un görüşmeler sırasında Cezayir’in İsrail ile normalleşme konusundaki tutumuna ve bunu reddettiğine değindi.
Cezayir, Mahmud Abbas’ı başkent havalimanında karşılarken, karşılamaya Ulusal Meclis Başkanı Salih Gocil (anayasaya göre devletin ikinci adam), Ulusal Halk Meclisi Başkanı (ilk parlamento odası) İbrahim Bogali, Anayasa Mahkemesi Başkanı (devletin üçüncü adamı) Ömer Belhac, Maliye Bakanı Eymen bin Abdurrahman ve Genelkurmay Başkanı Korgeneral Said Şangariha da katıldı.
Ülkenin en ünlü elektronik gazetesi olan ‘Cezayir hakkında her şey (TSA)’, ‘Cezayir, Abbas için kırmızı halı seriyor’ ifadelerine yer verdi. Ziyaretin, Rabat ve Cezayir arasında şiddetli gerginlik ortasında geliştiğini belirten gazete, geçen yaz mevsiminde iki ülke arasındaki ilişkilerin kesildiğine dikkati çekti. Cezayir, Rabat’ı Cezayir’in doğusundaki Kabail bölgesinin ayrılmasını talep eden bir hareketi desteklemekle suçluyor.
Cezayir’deki siyasi ve medya çevreleri, Abbas’ın ziyaretini, bir yıl önce normalleşme anlaşmasının imzalanmasından bu yana İsrailli yetkililerin Fas’a yaptığı ziyaretlere Cezayir’den verilen bir yanıt olarak nitelendiriyor. Cezayir Ulusal Meclisi Başkanı, daha önce Faslıların İsraillilerle imzaladığı güvenlik ve savunma anlaşmasının ‘Cezayir’i doğrudan hedef aldığını’ belirtmişti.
Filistin hükümetinin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, ziyaret öncesinde yaptığı açıklamada “Ziyaret, Cezayir’in Birleşmiş Milletler’deki (BM) ve diğer uluslararası ve bölgesel kuruluşlardaki rolüyle ilgili diğer konuların yanı sıra, Filistin meselesinin gelecek Mart ayında Cezayir’de yapılması planlanan Arap zirvesinin gündemindeki ilk merkezi mesele olması için Filistin ve Cezayir arasında koordinasyonu sağlamayı amaçlıyor” dedi.



Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
TT

Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)

Hamas hareketinden bir kaynak Şarku'l Avsat'a yaptığı özel açıklamada hareketin Kahire'deki toplantıda kapsamlı bir anlaşma ile bölgesel ve uluslararası garantilerin şart koşulduğu beş yıla kadar uzun süreli bir ateşkes de dahil olmak üzere beş maddelik bir öneri sunacağını açıkladı.

Konumunun hassasiyeti nedeniyle ismini açıklamaktan kaçınan kaynak, hareketin sunacağı çerçevenin ilk olarak, iki taraf arasında kapsamlı bir esir takası anlaşmasını içeriyor. Kaynak, üzerinde mutabık kalınan mekanizmalar ve zamanlamaya göre bir paketle İsrail'in tüm mahkumları, mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkum karşılığında, kalıcı ateşkes, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nin tamamından çekilmesi, yeniden imar ve kuşatmanın kaldırılması öngörecek anlaşmayı sunacağını belirtti.

Teklifin ikinci maddesine göre   Hamas bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıllık uzun bir ateşkese de hazır.

Üçüncü maddede ise bu çerçeve üzerinde anlaşmaya varıldığında, askeri operasyonların durdurulması, işgal güçlerinin 17/1/2025 anlaşmasına göre geri çekilmesi ve insani protokole göre yardımların girişi de dahil olmak üzere durumun 2 Mart 2025 öncesine döneceği teyidi yer alıyor.

Teklifin dördüncü maddesinde Mısır'ın Toplum Destek Komitesi önerisine uygun olarak Gazze'yi tam yetki ve görevlerle yönetecek bağımsız teknokratlardan oluşan yerel bir komitenin kurulması.

Hamas'ın Kahire toplantısında sunduğu önerinin beşinci ve son maddesi ise “Filistinli gruplar arasında yapılan ve sonuncusu 2024 Pekin Anlaşması olan anlaşmalar çerçevesinde Filistin ulusal mutabakatına hazır olunmasını içeriyordu.

ıopfgthy
Filistinliler Salı günü Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cebaliye mülteci kampındaki teçhizatı vuran İsrail saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceliyor (Reuters)

Salı günü erken saatlerde İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerine aşina olan üst düzey bir Filistinli yetkili BBC'ye yaptığı açıklamada Katarlı ve Mısırlı arabulucuların Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yeni bir formül önerdiklerini söylerken, bir Hamas lideri de hareketten bir heyetin ateşkes için “yeni fikirleri” görüşmek üzere Doha'dan Kahire'ye gittiğini doğruladı.

Yetkiliye göre plan, beş ila yedi yıl sürecek bir ateşkes, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında tüm İsrailli tutukluların serbest bırakılması, savaşın resmen sona ermesi ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini içeriyor.

Filistinli yetkili ayrıca Hamas'ın Gazze'nin yönetimini “ulusal ve bölgesel düzeyde” üzerinde anlaşmaya varılacak herhangi bir Filistinli oluşuma devretmeye hazır olduğunu ifade ettiğini kaydetti. Bu oluşumun Batı Şeria'daki Filistin Yönetimi ya da yeni bir idari organ olabileceğini de sözlerine ekledi.

Yeni fikirler

Hamas Kahire'deki görüşmelerde liderlik konseyi başkanı Muhammed Derviş ve baş müzakereci Halil El Haya tarafından temsil edilecek.

AFP'ye konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen bir Hamas lideri, heyetin Mısırlı yetkililerle ateşkese ulaşmak için yeni fikirler üzerinde görüşmeler yapacağını söyledi. Heyette müzakere heyetinin başkanı Halil El Haya ve bazı liderlerin yer aldığını belirtti.

fyuıo
Sağdan, Hamas liderlik konseyi üyeleri: Muhammed Derviş, Halil El Haya ve Nizar Awadallah geçtiğimiz Şubat ayında Tahran'da (AFP)

İsrail arabulucular tarafından önerilen olası plan hakkında yorum yapmadı. Planın başarı şansını değerlendirmek için henüz çok erken olsa da Filistinli yetkili mevcut arabuluculuk çabalarını ciddi olarak nitelendirdi ve Hamas'ın bu çabalara karşı “eşi görülmemiş bir esneklik” gösterdiğini söyledi.

Son ateşkes anlaşması bir ay önce İsrail'in Gazze'yi yeniden bombalamaya başlamasıyla çökmüştü.

Günler önce Hamas, altı haftalık bir ateşkes karşılığında grubun silahsızlandırılması talebini içeren bir İsrail önerisini reddetti.

Cumartesi günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas ortadan kaldırılmadan ve tüm rehineler teslim edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi. Hamas ise İsrail'den rehineleri serbest bırakmadan önce savaşı sona erdirmeyi taahhüt etmesini talep etti.