Filistin ve Ürdün, karşılıklı ticareti genişletmek amacıyla 9 anlaşma imzalayacak

Filistin ve Ürdün, karşılıklı ticareti genişletmek amacıyla 9 anlaşma imzalayacak
TT

Filistin ve Ürdün, karşılıklı ticareti genişletmek amacıyla 9 anlaşma imzalayacak

Filistin ve Ürdün, karşılıklı ticareti genişletmek amacıyla 9 anlaşma imzalayacak

Filistin-Ürdün Ortak Yüksek Konseyi dün (Salı) Ramallah’ta karşılıklı ticareti genişletmek ve işbirliğini geliştirme kapsamında 9 anlaşma imzalamak için toplantılarını başlattı.
Ürdün Sanayi, Ticaret ve Tedarik Bakanı Yusuf eş-Şemali liderliğindeki 6 Ürdünlü bakan Filistinli mevkidaşlarıyla 3 gün sürecek toplantılara başlamak için dün Ramallah’a geldi. Toplantıya yarın (Perşembe) Filistin Başbakanı Muhammed İştiye ve Ürdün Başbakanı Bişr el-Hasavne de katılması bekleniyor.
Ürdün heyetinde Yusuf eş-Şemali’nin yanı sıra Tarım Bakanı, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı, Ürdün Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı ve Ürdün Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri de bulunuyor.
Konsey’in gündeminde, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılması, bir serbest bölge oluşturulması, Filistin ve Ürdün ortaklığında bir tarımsal pazarlama şirketinin kurulması, ekonomik ve yatırım işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik diğer konular da yer alıyor.
Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli, “Hedefimiz karşılıklı ticareti bir milyar doların üzerine çıkarmak” açıklamasında bulundu.
Ekonomi Bakanı Usayli, Konsey’in toplantılar sırasında, İsrail adımları ve uygulamaları başta olmak üzere, iki ülke arasındaki ticareti engelleyen sorunları ve zorlukları ele alacağını açıkladı.
Usayli “Köprü üzerinden yapılan ticari çalışmaların şu anda 7 saat (8-3) yerine 24 saate çıkarılması, Filistin ve Ürdün arasında bir petrol boru hattı döşenmesi, Ürdün çimentosunun ithalatının kolaylaştırılması ve diğer birçok konuda, İsrail tarafından birçok talebimiz var” dedi.
Konsey toplantısının çeşitli alanlarda 9 anlaşmanın imzalanması ile sonuçlanması bekleniyor. Söz konusu anlaşmalar arasında, karşılıklı ticareti artırmak üzere ticaret bakanlıkları arasında bir anlaşma, iki ülkenin standartlar ve metroloji kurumları arasında bir anlaşma, yatırım teşvik kurumları arasında bir anlaşma ve iki kültür bakanlığı arasındaki başka bir anlaşmada bulunuyor.
Ürdün, Kasım ayının başlarında İsrail tarafıyla, Ürdün’ün Filistin topraklarına yönelik ihracatını 150 milyon dolardan yılda 730 milyon dolara çıkarmak üzere bir anlaşmaya varmıştı.
Aynı zamanda, yıllık değeri yaklaşık 230 milyon dolar olan, Ürdün üretimi 329 emtianın, Filistin pazarına ihraç edilmesi sırasında, İsrail tarafından uygulanan teknik şartname ve gereklilikleri yerine getirmesi durumunda, gümrük vergilerinden muaf tutulması kararlaştırılmıştı.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.