Koronavirüse karşı yeni silah: Interferon spreyi

Sprey, burun mukozasının virüs ile etkileşiminin incelenmesinin ardından önerildi.

Fotoğraf (AFP)
Fotoğraf (AFP)
TT

Koronavirüse karşı yeni silah: Interferon spreyi

Fotoğraf (AFP)
Fotoğraf (AFP)

Bilim insanları, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) vücuda ana giriş noktası olan burundaki bağışıklık sistemine ve virüsle mücadeledeki bu ilk safhada yaşananlara yönelik yeni bulgular keşfetti.
Newcastle Üniversitesi'ndeki (Birleşik Krallık) uzmanlar, burundaki tüm hücre türlerinin enfeksiyona karşı savunmasız olduğunu, siliyer ve kirpikli hücreler gibi yapıların daha da yüksek enfeksiyon seviyelerinde işlevsel olduğunu ortaya çıkardılar.
Burun hücrelerinin bağışıklık sürecini inceleyen uzmanlar Kovid-19'a neden olan SARS-CoV-2 virüsüne tepki verme şeklini belirleyerek sprey şeklindeki interferonu tedavi yöntemi olarak önerdiler.
Nature Communications'da salı günü yayınlanan çalışma, Birleşik Krallık hükümetinin virüsün yayılmasını sınırlamaya çalışmak için toplu taşıma araçlarında ve mağazalarda maske kullanımını zorunlu kılan son adımını destekleyecek bir gelişme olarak değerlendirildi.
Çalışmayı yöneten Newcastle Üniversitesi Tıp Bilimleri Fakültesi'nden Dr. Christopher Duncan üniversitenin internet sitesinde yayınlanan raporunda, bulguların enfeksiyonu önlemek için tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olabileceğini söyledi. Bunun hem bilimsel hem de klinik açıdan koronavirüsün bulaşmasını azaltmak için maske takmanın önemini destekleyen ciddi bir araştırma olduğunu vurguladı.
Dr. Duncan açıklamasının devamında şunları söyledi:
“Doğuştan gelen bağışıklık sistemi ile burun mukozasındaki virüs arasındaki savaş hastalık açısından önemli bir belirleyicidir. Hızlı bir şekilde hedef alınması durumunda enfeksiyonun sınırlandırılmasına yardımcı olması mümkündür.”
Bilim insanları, bir hastanın burun biyopsisi sonrasında burun astarı modeli geliştirmek ve enfeksiyon ve bağışıklık tepkilerini tek hücre düzeyinde belirlemek için gelişmiş bir teknik kullandılar.
İmmünoloji, genomik ve proteomi uzmanlarından oluşan ekip daha sonra enfekte hücre kültürlerinde üretilen tüm proteinleri ölçtü. Burun hücrelerinin, enfeksiyona karşı interferon olarak bilinen antiviral maddelerin hâkim olduğu sağlam bir bağışıklık üreterek yanıt verdiğini buldular.
Çalışmada interferon üretiminin Kovid-19'a karşı önemli bir koruyucu faktör olduğu gösterildi. Ancak söz konusu tepkinin nereden başladığı henüz belirlenemedi. Ancak ççalışmanın bulguları, interferon yanıtının enfeksiyonun erken evrelerinde burun mukozasında başladığını gösteriyor.
Duncan bulgulara dair şunları söyledi:
 “İlginç bir şekilde, influenza gibi diğer solunum yolu virüsleriyle enfekte olmuş burun hücrelerinde interferon yanıtının başlamasının daha uzun sürdüğünü gördük. Bu da Kovid-19’un erken aşamalarda bu yanıtı alt etme yolları olduğunu gösteriyor. Ancak söz konusu yanıt soyut olarak oluşturulduğunda, interferon virüsün replikasyonunun engellenmesine başladı. Buna uygun olarak enfeksiyondan önce interferon eklediğimizde, viral replikasyonları güçlü bir şekilde engellediklerini gördük. Bu, hastalardaki diğer viral enfeksiyonların tedavisi için onaylanan interferonların, birçok ağır vakalarda Kovid-19'u önlemek için burun spreyi gibi müdahaleler geliştirmek için yeniden kullanılabileceği olasılığını ortaya çıkarıyor. Bunlar aşılara olumlu yanıt vermeyen kişilerin korunması için önleyici tedavi olarak kullanılabiliyor.”



Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
TT

Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)

Suda uzun süre kalınca parmaklarda oluşan buruşmanın hep aynı desene sahip olduğu tespit edildi. 

Banyo yapınca veya bir süre yüzünce el ve ayak parmakları buruşmaya başlıyor. Bunun nedeni ilk başta parmakların suyla dolması gibi gelebilir ancak durum öyle değil.

Koldan ele doğru uzanan medyan sinirinde hasar olan kişilerin parmaklarının buruşmadığını 1935'te fark eden bilim insanları, sürecin sinir sistemiyle alakalı olduğu sonucuna varmıştı. 

Uzmanlar derinin altındaki damarların büzüşmesi sonucu parmaklardaki kırışıklıkların oluştuğunu söylüyor.

Binghamton Üniversitesi'nden Guy German, 2023'te The Conversation'da kaleme aldığı yazıda "El ve ayaklar birkaç dakikadan daha uzun süre suyla temas ettiğinde, ciltteki ter kanalları açılarak suyun cilt dokusuna akmasına izin verir. Eklenen bu su, cildin içindeki tuz oranını azaltır. Sinir lifleri beyne daha düşük tuz seviyeleri hakkında bir mesaj gönderir ve otonom sinir sistemi kan damarlarını daraltarak yanıt verir" diye süreci açıklamıştı.

Yazısının ardından çeşitli yorum ve sorularla karşılaşan German'a bir öğrenci "Peki kırışıklıklar hep aynı şekilde mi oluşuyor" diye sormuş. German ve ekip arkadaşları bunu yanıtlamak adına bir deney yürüttü. 

Bulguları hakemli dergi Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials'ta yayımlanan çalışmada bir grup katılımcının elleri 30 dakika boyunca suda tutuldu ve ardından fotoğrafları çekildi.

24 saat sonra aynı işlemi tekrarlayan araştırmacılar görüntüleri karşılaştırınca parmaklarda aynı desenlerin oluştuğunu gördü. 

German "Kan damarları pozisyonlarını çok fazla değiştirmez. Biraz hareket ederler ancak diğer kan damarlarına göre son derece sabittirler" diyerek ekliyor: 

Bu da kırışıklıkların aynı şekilde oluşması gerektiği anlamına geliyor ve biz de öyle olduğunu kanıtladık.

Araştırmacılar yeni çalışmanın adli tıpa katkı sağlayabileceğini ve uzun süre suda kalan cesetlerin kimliğini tespit etmede kullanılabileceğini düşünüyor.

German ayrıca derinin suda kalmasıyla ilgili daha fazla soruya cevap aramayı umduğunu da belirtiyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Conversation, Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials