Suudi Arabistan Veliaht Prensi’nin Körfez turu: KİK işbirliği için yeni bir başlangıç

Umman Sultanı ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Maskat’ta (SPA)
Umman Sultanı ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Maskat’ta (SPA)
TT

Suudi Arabistan Veliaht Prensi’nin Körfez turu: KİK işbirliği için yeni bir başlangıç

Umman Sultanı ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Maskat’ta (SPA)
Umman Sultanı ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Maskat’ta (SPA)

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad, önümüzdeki Salı günü Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Zirvenin, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın askeri, ekonomik, siyasi ve güvenlik olmak üzere hemen hemen her alanda fikir birliğine ulaştığı Körfez turunda başlayan sıcak atmosfere yakın olması bekleniyor.
Veliaht Prens, bölgesel ve uluslararası meselelere karşı Körfez’in tek saf olması hedefiyle geçtiğimiz hafta Umman’da başlayıp Kuveyt’te son bulan Körfez turuna çıkmıştı.
Muhammed bin Selman, ziyarette Suudi Arabistan’ın KİK ülkelerinin dayanışmasını koruma ve stratejik ortaklıklar çemberini genişletme konusundaki ilgisini ifade etti.
Veliaht Prens’in Umman, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar, Bahreyn ve Kuveyt durağındaki son açıklamalar, Körfez bölgesinin güvenlik ve istikrarını artırmak, ekonomilerini geliştirmek ve Körfez vizyonlarını gerçekleştirmek amacıyla altı ülkenin liderlerinin anlaşmaya vardığını gösterdi.

İşbirliğini geliştirmek için Koordinasyon Konseyleri
Suudi Arabistan, siyasi, ekonomik, güvenlik, askeri, yatırım, kalkınma ve kültürel alanlarda ortak çıkarları gerçekleştirmek için yıllardır bölgesel politikasında Körfez bölgesinde ikili konseyler kurmak ve güçlendirmek, ikili ilişkileri geliştirmek ve her alanda işbirliği seviyesini yükseltmek için istekli oldu.
Suudi Arabistan-Umman Koordinasyon Konseyi, Umman Sultanı Heysem bin Tarık’ın Temmuz 2021’de Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaret sırasında kuruldu.
Suudi Arabistan ve Katar Koordinasyon Konseyi’nin oluşturulması için ise 16 Ağustos’ta protokol imzalandı.
Veliaht Prens Doha ziyaretinde, Koordinasyon Konseyi’nin 6. toplantısına Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile başkanlık etti.
Temmuz 2019’da kurulan Suudi Arabistan-Bahreyn Koordinasyon Konseyi’nin geçen hafta yapılan ikinci toplantısına ise Veliaht Prens ve Bahreyn Veliaht Prensi Selman bin Hamed Al Halife başkanlık etti.
Suudi Arabistan-Kuveyt Koordinasyon Konseyi de, Temmuz 2018’de kuruldu.
Körfez’deki en eski Suudi koordinasyon konseyi olan Suudi Arabistan-BAE Koordinasyon Konseyi Mayıs 2016’da kuruldu.
Veliaht Prens’in Körfez turu sırasında taraflar, konseylerin tüm alanlardaki işbirliğini güçlendirme ve geliştirme konusundaki kararlılıklarını vurguladı.
Bölgenin güvenlik ve istikrarını garanti eden yakın bir uluslararası politika
Suudi Veliaht Prens’in gezisinde, Yemen, Libya, Lübnan ve İran nükleer programı gibi Arap ve uluslararası dosyalar dahil uluslararası siyasi dosyalar masaya yatırıldı.
Ülkeler tarafından yapılan ortak açıklamalara göre, hepsinin görüşü birbirine yakındı.
Yemen krizi, Körfez’in güvenlik ve istikrarının karşı karşıya olduğu en önemli siyasi dosyalardan biri olarak karşımıza çıkıyor.
Altı ülke, Körfez Girişimi ve uygulama mekanizmasına, Yemen’de düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı çıktılarına, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2216 sayılı kararına dayalı olarak, krize kapsamlı bir siyasi çözüm bulmak için ortak çabalara devam etme konusunda anlaştı.
KİK ülkeleri, bölgesel ve uluslararası güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak şekilde, İran’ın nükleer ve füze çalışmalarına karşı ciddi ve etkili bir şekilde işbirliğinin önemini vurguladı.
Libya konusunda ise, krize uluslararası meşruiyet kararları doğrultusunda, Libya halkının çıkarlarını ve ülkenin toprak bütünlüğünü koruyan, bölgede güvenlik ve barışı artıracak şekilde siyasi bir çözüm bulunmasının önemi vurgulandı.
Ayrıca Libya’dan paralı askerler, yabancı savaşçılar ve yabancı güçlerin çekilmesi gerektiği ifade edildi.
Uluslararası düzeyde, altı ülke Afganistan’ın içinde bulunduğu duruma atıfta bulundu ve tüm siyasi konularda işbirliğinin güçlendirilmesi, bölgenin güvenliği ve istikrarını koruyan ortak tutumların belirginleştirilmesi ve tüm gelişmelerle ilgili koordinasyon ve istişarenin sürdürülmesi çağrısında bulundu.

Gelişen ekonomi ve ortak hedefler
Veliaht Prens’in turu, Körfez bölgesindeki ekonomik işbirliğini güçlendirmeyi de hedefliyordu.
Körfez vizyonlarında yer alan, yabancı yatırım çemberini genişletme, petrol ve gazdan alternatif gelirler sağlayan kalkınma fırsatları yaratma ortak hedeflerine dayanarak, beş ülke ile Körfez bölgesinin ortak ekonomik hedeflerine ulaşılmasını hedefleyen ticaret anlaşmaları imzalandı.
Veliaht Prens’in ziyareti, iki ülke arasında ticari malzemelerin sorunsuz ve entegre bir şekilde taşınmasına katkıda bulunması beklenen 725 kilometrelik Suudi Arabistan-Umman yolunun açılmasıyla başladı.
Ziyaret, 30 milyar dolarlık yatırımla yaklaşık 13 işbirliği anlaşması ve mutabakat zaptı imzalanmasına tanık oldu.
Bahreyn, Suudi Arabistan’ın Körfez ülkeleri arasında ikinci, dünya ülkeleri arasında 12. ticaret ortağı. İki ülke arasındaki ticaret alışverişi hacmi 7,2 milyar dolara ulaştı.
Suudi Arabistan ve Bahreyn’i birbirine bağlayan Kral Fahd Geçidi, iki ülke arasındaki sosyal ve ekonomik bağların güçlendirilmesine katkıda bulundu. Buna ek olarak, Bahreyn’deki turizm, eğlence ve ticaret sektörlerinin gelişmesine yardımcı oldu.
Suudi Arabistan-BAE ticaret hacmi, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 16’lık bir artışla bu yılın üçüncü çeyreğinde yaklaşık 24 milyar riyale (6,4 milyar dolar) ulaştı.
Körfez ülkelerinin açıklamalarına göre, ziyarette işbirliğinin mevcut yönlerini geliştirmek, ticaret hacmini artırmak ve fırsatlardan yararlanmak için ekonomik hareketin akışını kolaylaştırmak için çalışma konusunda mutabık kalındı.



Savaş hazırlığını artırmaya yönelik Suudi Arabistan- Amerika tatbikatları

Tatbikatın amacı operasyonel hazırlığı artırmak, deneyim alışverişinde bulunmak ve ortak operasyonların icrasını entegre etmek (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)
Tatbikatın amacı operasyonel hazırlığı artırmak, deneyim alışverişinde bulunmak ve ortak operasyonların icrasını entegre etmek (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)
TT

Savaş hazırlığını artırmaya yönelik Suudi Arabistan- Amerika tatbikatları

Tatbikatın amacı operasyonel hazırlığı artırmak, deneyim alışverişinde bulunmak ve ortak operasyonların icrasını entegre etmek (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)
Tatbikatın amacı operasyonel hazırlığı artırmak, deneyim alışverişinde bulunmak ve ortak operasyonların icrasını entegre etmek (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)

Suudi Arabistan ve ABD kara kuvvetleri arasındaki ortak askeri tatbikat "Quincy-1" dün Fort Irwin askeri üssünde başladı.

Tatbikat, operasyonel hazırlığı artırmayı, uzmanlık alışverişinde bulunmayı ve çeşitli muharebe ortamlarında ortak operasyonların entegrasyonunu amaçlıyor.

Resim   Ortak tatbikat manevraları “Quincy-1” Fort Irwin askeri üssünde başladı, (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)

Yaklaşık bin 200 mil karelik bir alanı kaplayan dev Fort Irwin askeri üssü, Kaliforniya ve Nevada eyaletleri arasında, Mojave Çölü'nün kalbinde yer almaktadır.


Suudi Arabistan’a F-35 satışı masada: İsrail’in askeri hakimiyeti zayıflayabilir

Amerikan yapımı F-35'leri aktif olarak bir muharebede kullanan ilk ülke 2018'de İsrail olmuştu (Reuters)
Amerikan yapımı F-35'leri aktif olarak bir muharebede kullanan ilk ülke 2018'de İsrail olmuştu (Reuters)
TT

Suudi Arabistan’a F-35 satışı masada: İsrail’in askeri hakimiyeti zayıflayabilir

Amerikan yapımı F-35'leri aktif olarak bir muharebede kullanan ilk ülke 2018'de İsrail olmuştu (Reuters)
Amerikan yapımı F-35'leri aktif olarak bir muharebede kullanan ilk ülke 2018'de İsrail olmuştu (Reuters)

ABD, Suudi Arabistan'ın 48 adet F-35 savaş jeti satın alma teklifini değerlendiriyor. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla Reuters'a konuşan ABD'li yetkililer, Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) teklif üzerinde aylardır çalıştığını belirtiyor. 

Pentagon'daki politika departmanından geçen teklifin, bakanlıktaki üst düzey yetkililer tarafından değerlendirmeye alındığı ifade ediliyor. 

Diğer yandan nihai satış kararı için kabine düzeyinde ilave onaylar, Kongre'ye bildirim ve Donald Trump'ın imzası gerekecek.

Haberde, Suudi Arabistan yönetiminin, uçakları satın almak için doğrudan Trump'la iletişime geçtiği aktarılıyor. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, 18 Kasım'da Beyaz Saray'ı ziyaret edecek. Sürecin bu görüşmeden önce hızlandırıldığı ifade ediliyor. 

Analizde, hava kuvvetlerini modernize etmek ve özellikle İran'dan gelebilecek muhtemel tehditlere karşı koymak amacıyla Riyad yönetiminin yıllardır bu savaş uçaklarını istediğine işaret ediliyor. 

Washington'ın Riyad'la savunma işbirliğini geliştirmeye açık olduğunu göstermesi üzerine Suudi Arabistan'ın jetler için tekrar teklifte bulunduğu belirtiliyor. Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri'nde Boeing yapımı F-15'ler ve Avrupa menşeli Tornado ve Typhoon savaş jetleri yer alıyor. 

Trump, mayıstaki Ortadoğu turunda Suudi Arabistan'ı ziyaret etmiş, iki ülke arasında 142 milyar dolarlık silah anlaşması imzalanmıştı. Beyaz Saray'ın "tarihin en büyük savunma satış anlaşması" diye nitelediği anlaşma hava ve füze sistemlerinden iletişim teknolojilerinin 

geliştirilmesine kadar birçok kalemi içeriyordu. 

Öte yandan satışın gerçekleşmesinin, ABD'nin Ortadoğu'daki politikasında önemli bir değişime işaret edeceği belirtiliyor. 

Ortadoğu'da filosunda F-35 bulunan tek ülke İsrail. Washington silah satışlarıyla İsrail'in "niteliksel askeri üstünlüğünü" sağlama politikası yürütüyor ancak bu jetlerin Suudi Arabistan'a da satılmasının, bölgedeki "askeri dengeleri değiştirebileceğine" dikkat çekiliyor. 

Israel Hayom'daki analizde de bu hamlenin "İsrail'in bölgedeki askeri hakimiyetine meydan okuma" anlamına geleceği yazılıyor. 

Riyad yönetimi, F-35'leri satın almak için eski ABD Başkanı Joe Biden'la da görüşmüştü. Suudi Arabistan-İsrail ilişkilerinin normalleşmesi çerçevesinde bu satışların gerçekleştirilebileceği bildirilmişti. Ancak iki ülke arasında ABD arabuluculuğunda yürütülen normalleşme görüşmeleri, Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşı nedeniyle askıya alınmıştı. 

Independent Türkçe, Reuters, Israel Hayom


Aramco, üçüncü çeyrekte 26,9 milyar dolar ile beklentilerin üzerinde kâr açıkladı

Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuarı ve Konferansı’ndaki (ADIPEC 2025) Saudi Aramco standı (EPA)
Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuarı ve Konferansı’ndaki (ADIPEC 2025) Saudi Aramco standı (EPA)
TT

Aramco, üçüncü çeyrekte 26,9 milyar dolar ile beklentilerin üzerinde kâr açıkladı

Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuarı ve Konferansı’ndaki (ADIPEC 2025) Saudi Aramco standı (EPA)
Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuarı ve Konferansı’ndaki (ADIPEC 2025) Saudi Aramco standı (EPA)

Saudi Aramco, 2025 yılının üçüncü çeyreğine ait finansal sonuçlarını açıkladı. Şirket, 2024 yılının aynı çeyreğinde 103,37 milyar riyal (27,56 milyar dolar) olan net gelirini, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde 101,02 milyar riyal (26,94 milyar dolar) olarak bildirdi. Bu rakam, 88,8 milyar riyallik beklentileri aştı.

2025 yılının üçüncü çeyreğinde, esas olarak değer düşüklüğü ve amortismanla ilgili toplam 3,91 milyar riyal tutarındaki düzeltmelerin, gelir vergisi düzeltmeleriyle kısmen dengelenmesinin ardından, düzeltilmiş net gelir 104,92 milyar riyal (27,98 milyar dolar) olarak gerçekleşti.

Aramco'nun gelirleri, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde 386,17 milyar riyal (102,98 milyar dolar) olarak gerçekleşti ve bu, 2024 yılının aynı çeyreğinde elde edilen 416,63 milyar riyal (111,10 milyar dolar) gelirine kıyasla bir düşüşe işaret ediyor. Gelirdeki bu düşüş, esas olarak rafine ve kimyasal ürün fiyatlarının düşmesi ve ham petrol fiyatları ile hacimlerinin azalması nedeniyle meydana geldi, ancak rafine ve kimyasal ürün satış hacimlerinin artmasıyla kısmen dengelendi.