AP'nin Sakharov Ödülü'nü Rus muhalif Navalni adına kızı teslim aldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

AP'nin Sakharov Ödülü'nü Rus muhalif Navalni adına kızı teslim aldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Avrupa Parlamentosu'nun her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Ödülü'nü Rusya'da tutuklu bulunan muhalif Aleksey Navalni adına kızı Daria Navalnaya aldı.
Sakharov Ödül töreni, Strazburg'da devam eden AP Genel Kurulu'nda düzenlendi. Törende konuşma yapan AP Başkanı David Sassoli, Rusya yönetimini sivil toplumunun sesini engellemekle suçladı.
"Aleksey Navalni'nin gösterdiği cesaret ilham verici" diyen Sassoli, tüm engellemelere rağmen Navalni'nin susmadığını söyledi.
Navalni'nin yolsuzlukla mücadele, insan hakları ve demokrasiyi savunduğunu ifade eden Sassoli, "AP adına Navalni'nin derhal ve şartsız olarak salıverilmesi çağrısında bulunuyorum" diye konuştu.
Aleksey Navalni'nin kızı Daria Navalnaya ise babasının fotoğrafıyla çıktığı kürsüden AP milletvekillerine seslenirken Navalni'nin tutukluluğu süresince maruz kaldığı şartları ve savunduğu konuları 20 yaşında bir üniversite öğrencisi olarak kendisinin anlatmaya devam edeceğini söyledi.
Navalnaya, otoriter rejimlerin liderleriyle ilişkilere pragmatik yaklaşılarak diyalog kurmak için çaba gösterilmesini eleştirdi.
Ailesinin suikast girişimleriyle susturulmak istendiğini belirten Navalnaya, "Yarın bir AP milletvekilinin de bir kapı koluna dokunduktan sonra ölmeyeceğinin garantisi yok" dedi.
Navalnaya, Rusya ve Belarus'un yönetime yakın zengin iş insanlarının Avrupa'da seyahat edebildiğini, bunun engellenmesini istedi. Rusya'nın Avrupa'nın parçası olduğunu dile getiren Navalnaya, konuşmasını "Aleksey Navalni'ye özgürlük" diyerek bitirdi.
Geçen yıl Belaruslu muhaliflere takdim edilen Sakharov Ödülü, Sovyetler Birliği döneminin muhalifi fizikçi Andrey Sakharov adına her yıl AP tarafından insan hakları ve temel özgürlükleri savunan kişi ve kuruluşlara veriliyor.

Navalni'nin tutuklanması
Kremline muhalif Aleksey Navalni, zehirlendiği iddiasıyla Berlin'de tedavi gördükten sonra 17 Ocak'ta Moskova'ya dönüşünde havaalanında tutuklanmıştı.
Rusya Federal Cezaevi Servisinin talebi üzerine 2 Şubat'ta Moskova Şehir Mahkemesinde Navalni aleyhinde açılan dava sonuçlanmış, mahkeme Navalni'nin geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıl ertelenmiş hapis cezasını, adli kontrol şartlarını yerine getirmediği gerekçesiyle normal hapis cezasına çevirmişti.
Mahkeme, önceden ev hapsinde geçirdiği 10 aylık süreyi hesaba katarak Navalni'nin kalan cezasını hapishanede geçirmesine karar vermişti.
Rusya Soruşturma Komitesi, kurduğu Yolsuzlukla Mücadele Vakfının insan haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Navalnıy hakkında yeni soruşturma başlatıldığını 11 Ağustos'ta bildirmişti.
Navalni'nin kurduğu Yolsuzlukla Mücadele Vakfı (FBK) ise mahkeme kararıyla 31 Ağustos'ta tasfiye edilmişti.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi