Meclis Başkanı Berri: Taif Anlaşması, yolu açtı ve Lübnanlılar arasındaki savaşı durdurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Nebih Berri, 15 Aralık’ta İçişleri Bakanı Bessam Mevlevi ile bir araya geldi (El-Vataniyye)
Lübnan Cumhurbaşkanı Nebih Berri, 15 Aralık’ta İçişleri Bakanı Bessam Mevlevi ile bir araya geldi (El-Vataniyye)
TT

Meclis Başkanı Berri: Taif Anlaşması, yolu açtı ve Lübnanlılar arasındaki savaşı durdurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Nebih Berri, 15 Aralık’ta İçişleri Bakanı Bessam Mevlevi ile bir araya geldi (El-Vataniyye)
Lübnan Cumhurbaşkanı Nebih Berri, 15 Aralık’ta İçişleri Bakanı Bessam Mevlevi ile bir araya geldi (El-Vataniyye)

Adli müfettiş Yargıç Tarık el-Bitar’ın uygulamalarındaki anlaşmazlıklar nedeniyle Bakanlar Kurulu’nun toplanma şansı hala mevcut değil. Bu bağlamda Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri, Hizbullah ve Emel Hareketi tarafından temsil edilen ‘Şii İkili’nin, Bitar’ı dışlamaya çalışmadığını ve ‘tek istediklerinin hukuka ve anayasaya geri dönmek olduğunu’ söyledi. Berri “Bu konuyu yöneten siyah odalardaki görevliler, Maruni Patriği Beşara er-Rai ile bu sorunun çözülmesi için varılan uzlaşıyı baltaladı” dedi.
Berri, 15 Aralık’ta kabul ettiği Basın Editörleri Sendikası’ndan bir heyete, “Yaşadığımız krize bir çözüm bulma konusunda olumlu hissedersem, Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile görüşmek için Baabda Sarayı’na gitmeye hazır olurum” dedi. Berri, kötüleşen siyasi krize ve Bakanlar Kurulu’nun oturumlarına devam edebilmesi için bu konudaki girişimlerin başarısızlığa uğramasına atıfta bulundu.
Berri, Lübnan’da tanık olduklarının çoğunun iç sebeplerden ve ‘itirazlarından’ kaynaklandığını, bunların bir günde, birkaç günde veya bir yılda oluşmadığını, aksine 1989’daki Taif Anlaşması’nın onaylanmasından bu yana var olduğunu söylerken, “Kimlerin Taif’i desteklemediği, kanunu ve anayasayı uygulamadığı biliniyor” dedi.
Taif Anlaşması’nın kaderi ve yetkilerinin sona ermesi hakkında söylenenlere dair ise Berri, “Taif’in, Lübnan’ın yolunu açtığını ve Lübnanlılar arasındaki savaşı durdurduğunu unutmamalıyız. Evet, hakkında bazı konuşmalar var. Bu geliştirilebilir veya değiştirilebilir bir anlaşma, ama öncelikle onu uygulamalıyız. Bazıları, mezhepçi kalmamız halinde Lübnan’ın gelişemeyeceğine ikna olmalıdır. Cemaatleri sürdürmek bir şeydir, mezhepçilik başka bir şey” şeklinde konuştu. Nebih Berri, “Herkes, Taif Anlaşması’nda öngörülen her şeyi uygulamaya hazır mı? Özellikle de mezhepçi kısıtlamalar dışında bir seçim yasasının kabul edilmesi, bir senato kurulması ve ‘Siyasi Mezhepçiliğin Kaldırılması Ulusal Komisyonu’nun kurulması gibi reform maddelerini uygulamaya hazır mı?” diye sorarken, Taif Anlaşması’nın ‘biraz esneklikle’ uygulanması çağrısında bulundu. Berri, “Onlarca yasa var. Ne bu sözleşmede ne de ondan önceki sözleşmelerde, yasaların 75’ten fazlası uygulanmadı” dedi. Meclis Başkanı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da dahil, Lübnan’a destek ve yardım sağlamak isteyen tüm uluslararası heyetler ve kuruluşlar tarafından talep edilen düzenleyici organın yanı sıra devletin mali açığının yüzde 45’ini aşan bir israfa neden olan elektrik yasasına da dikkati çekti. Yasa, 10 yıl önce yayınlanmıştı.

Nebih Berri, Temsilciler Meclisi’nin gözetim rolüne de değindi
Nebih Berri, yasama seçimlerinin anayasal süreç kapsamında gerçekleştiğini ve bunları gerçekleştirmekten başka çare olmadığını söylerken, reform meselesine ve Temsilciler Meclisi’nin gözetim rolüne değindi. Berri, “Parlamento, ilkesel olarak yürütme otoritesinden hesap sorması gereken taraftır. Ama ne yazık ki mezhepçi bir ülkede olmasaydık bu olabilirdi. Lübnan’a gelince, durum mezhepsel bir çizgide. Peki işler nasıl düzelebilir?” şeklinde konuşurken, “Görevini yerine getiren bir Yüksek Yargı Konseyi olsaydı, yargıda mezhepçilik açısından bugün ulaştığımız noktaya ulaşmazdık” dedi.
Limandaki patlamaya ilişkin soruşturmalara de değinen Berri, Hizbullah ve Emel Hareketi’nin yargıyı mezhepçileştirmek istemediğini vurguladı. Nebin Berri, “Bu durumu, Patrik Rai’ye de belirttim. Özellikle limandaki patlamayla ilgili konuda anayasanın maddelerini uygulasınlar” diyerek, “Talebimiz her otoritenin bu çerçevede yetkilerini kullanmasıydı ve hala öyle. Yasa, yargıçları yargılamak için özel bir hak, temsilciler, cumhurbaşkanları ve bakanları yargılama hakkı verdi. Bu kural ve ilkelere neden uyulmadı?” ifadelerini kullandı.
Temsilciler Meclisi Başkanı, “Bu başlıklarda, Patrik ile mutabık kalındı. Kendisinden, Cumhurbaşkanının da mutabık kaldığını öğrendim. Ancak bu ittifak bozuldu ve çöpe gitti” dedi. Berri, bu mutabakatı baltalayanların, bu konuyu yöneten siyah odalardaki görevliler olduğunu dile getirirken, Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Yargıç Suheyl Abbud da bu sorunun çözülmesi çağrısında bulundu.
‘Sermaye Kontrolü’ kanunu ve kişilerin bankalardaki mevduatlarına ilişkin ise Berri, “Halkın mevduatını son kuruşuna kadar güvence altına almadan önce, parlamentoyu isyanla suçlasalar bile meclis, hiçbir şeyi kanunlaştırmaya hazır olmayacak. Mevduatsız banka yoktur ve Lübnan Bankası Başkanı’na da bunu tam olarak söyledim” dedi. Lübnan’ın likidite eksikliğine rağmen iflas eden bir ülke olmadığını belirten Nebih Berri, “Lübnan, hala tüm varlıklarına ve sektörlerine sahiptir. Lübnan, önemli petrol ve gaz blokları içeriyor” dedi. Temsilciler Meclisi Başkanı ayrıca, “Yapılması gereken, inisiyatifi ele alıp, bu zenginliğe yatırım yapmaya kararlı olduğumuzu samimi niyetlerle kanıtlamamızdır” şeklinde konuştu.



Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)

Filistin Enformasyon Merkezi, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı yetkililerinden Yarbay Ahmed Zemzem’in bu sabah Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yer alan Megazi Mülteci Kampı’nda silahlı kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

Gazze İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kısa basın açıklamasında, ilgili makamların Yarbay Ahmed Zemzem suikastıyla ilgili ‘derhal soruşturma başlattığı’ ve suikasta karışan şüphelilerden birini tutukladığı, diğer şüphelilerin izini sürme çabalarının ise devam ettiği belirtildi. Açıklamada olayın arkasındaki koşulları ve nedenleri ortaya çıkarmak için çalışmaların sürdürüldüğü ifade edildi.

Olay, İsrail ordusunun dün akşam Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi’nde bir araca düzenlenen baskında Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları liderlerinden Raid Saad'ı öldürdüğünü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden meydana geldi. İsrail, Saad'ın öldürüldüğü saldırıyla, Gazze'deki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti.


Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
TT

Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)

Cezayir’de Kabiliye bölgesi, ayrılıkçı “MAK” hareketinin Fransa’da ilan etmeyi planladığı “bağımsız Kabiliye devleti” girişimine karşı dikkat çekici bir toplumsal mobilizasyona sahne oldu. Cezayir yönetiminin, ülkenin toprak bütünlüğünü hedef almakla suçladığı bu girişime karşı bölgede çeşitli protesto ve farkındalık faaliyetleri gerçekleştirildi.

Başkent Cezayir’in yaklaşık 250 kilometre doğusunda bulunan ve Kabiliye’nin en büyük kentlerinden biri olan Becaia (Bejaia) vilayetinde, vatandaşlar ve yerel aktörler ulusal birliğe zarar verecek her türlü projeye karşı olduklarını ortaya koyan çok sayıda inisiyatif gerçekleştirdi. Kent genelinde çok sayıda ev ve iş yerinin cephelerine Cezayir bayraklarının asıldığı gözlemlendi.

Becaia Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından “Cezayir tek ve bölünmezdir” sloganıyla düzenlenen, ulusal bayraklarla süslenmiş araçlardan oluşan bir konvoy, kent merkezinden hareket ederek çeşitli cadde ve köyleri dolaştı. Öte yandan Becaia Üniversitesi öğrencileri yayımladıkları bildiride, ayrılıkçı MAK hareketinin projesini reddettiklerini belirterek, “Cezayir’in birliği ve egemenliğine” olan bağlılıklarını vurguladı.


HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
TT

HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine insansız hava aracı (İHA) ile düzenlediği bir saldırıyla şehirdeki Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Saldırıda en az altı Bangladeşli asker öldürüldü. Öte yandan şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

BM Abyei Geçici Güvenlik Misyonu (UNISFA) tarafından yapılan açıklamada, Kadugli'deki BM merkezine düzenlenen İHA’lı saldırıda ‘altı askerin öldürüldüğü ve altı askerin yaralandığı’ duyuruldu. UNISFA tüm kurbanların Bangladeşli olduğunu ekledi.

Öte yandan Bangladeş Başbakanı Muhammed Yunus, yaptığı açıklamada olaydan dolayı ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres ise Sudan'daki UNISFA askerlerine yönelik saldırıların ‘haksız ve savaş suçu niteliğinde’ olduğunu vurguladı.

Guterres, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, UNISFA askerlerini hedef alanlardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

Sudan Egemenlik Konseyi saldırıyı kınadı

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, ‘korunan bir BM tesisini hedef almanın, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranış olduğu, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saydığı’ vurgulandı.

sd
Sudan ordusu komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Saldırıdan HDK’yı sorumlu tutan konsey, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunması için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler almaları’ çağrısında bulundu.

HDK dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenleyerek BM karargahını hedef aldı ve en az altı sivili öldürdü. Bunun üzerine şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi. Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanma ve suç teşkil eden bir davranış olup, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe sayma ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etme anlamına gelir.”

dfrgt
BM Genel Sekreteri António Guterres (Reuters)

HDK, bu saldırıyı, BM Genel Sekreteri António Guterres’in HDK’yı ‘kötü güçler’ olarak nitelendirdiği, HDK’nın ise BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladığı açıklamasından iki sonra gerçekleşti.

Birçok kaynak, HDK'nın Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenlediğini bildirdi. Şehirde dumanlar yükseldiği görüldü. Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan bir sağlık kaynağı, BM karargahına düzenlenen İHA’lı saldırıda en az altı sivilin öldüğünü söyledi.

Bölge sakinleri kaçıyor

Sudan merkezli bir haber sitesi, HDK'ya bağlı Sudan Kurucu İttifakı’nın (Te’sis) perşembe günü Kadugli sakinlerine askeri çatışma ve operasyon bölgelerini terk etmeleri çağrısında bulunduğunu aktardı. Haberde, bu çağrının bölge sakinleri tarafından geniş çapta dikkate alındığı, bu göç dalgasının savaşın patlak vermesinden bu yana en büyük dalga olduğu ve bölgeden kaçanların çoğunluğunun kadınlar, çocuklar ve yaşlılar olduğu belirtildi.

Al Sudania News sitesi, Sudan Kurucu İttifakı liderinin yaptığı açıklamada, ittifakın ‘sivilleri korumaya ve Kadugli'den gönüllü tahliyeleri kolaylaştırmaya tam olarak kararlı olduğunu’ söylediğini aktardı.

İttifak lideri, ‘tüm vatandaşlara hayatlarını korumak için çatışmalardan uzak durmaları çağrısını’ yineledi.

Bu gelişmeler yaşanırken Güney Kordofan eyaletinde askeri çatışmalar daha fazla bölgeye yayılıyor ve bunların sivillerin insani durumuna etkisi konusunda endişeler artıyor.

Sudan Ordusu, Güney Kordofan eyaletindeki Kadugli, Dilling ve Abu Jubayhah olmak üzere son üç şehri kontrol ediyor.

Sudan Kurucu İttifakı, geçtiğimiz temmuz ayında, Muhammed Hasan et-Taişi liderliğinde paralel bir hükümetin kurulduğunu açıklayan HDK'nın da dahil olduğu bir siyasi ittifak.

Hartum'da kitlesel gösteriler düzenlendi

Öte yandan dün binlerce Sudanlı, başkent Hartum ve ülkenin diğer şehirlerinde kitlesel gösteriler düzenleyerek, HDK'ya karşı savaşan orduyu destekledi. HDK ise, ülkedeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabaları boşa çıkarmak amacıyla uluslararası toplumun önünde vatandaşları istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Yürüyüşler, Sudan ordusu ile birlikte savaşan silahlı gruplar ve İslamcı hareketlerle koordineli olarak Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi’nin çağrısı üzerine düzenlendi.

efrgt
Cumartesi günü Port Sudan'da ordu yanlısı yürüyüş (AFP)

Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi lideri Korgenereal Beşir Mekki el-Bahi, geçtğimiz ay, Kordofan’ın tüm cephelerinde orduyu desteklemek için genel seferberlik ilan edildiğini ve bazı eyaletlerde eğitim kamplarının açıldığını duyurdu.

Bahi, komite tarafından yayınlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Bu yaygın halk ayaklanması, Sudan halkının gerçek iradesini yansıtıyor ve ulusal devlet kurumlarının üzerinde hiçbir meşruiyet olmadığını teyit ediyor.”

Şarku’l Avsat, aralarında Hartum, Port Sudan, Medeni, Dongola, Sennar ve Halfa’nın bulunduğu, Sudan ordusunun kontrolündeki eyaletlerin başkentlerinde düzenlenen yürüyüşleri yerinde takip etti.

HDK'nın yaygın ihlallerine tanık olan El Cezire eyaletinin merkezindeki onlarca belde ve küçük köyde de dayanışma gösterileri düzenlendi.

Protestocular, Sudan ordusuna destek çağrısı yapan pankartlar açarken ‘Tek ordu, tek halk’ sloganları attı. Bazı protestocular ise HDK'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması çağrısında bulunan sloganlar attı.

Öte yandan başta Sivil Demokratik Devrimci Güçler İttifakı (Sumud) olmak üzere savaş karşıtı güçler, ‘Barışa ve demokrasiye evet. Savaşa, askeri yönetime hayır’ sloganıyla sosyal medyada yaygın olarak paylaşımların yapıldığı bir kampanya başlattı.