عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Tunus ve Cezayir arasında yeni bir ortaklık için Kartaca Deklarasyonu

Tunus ve Cezayir cumhurbaşkanları, geleneksel işbirliği çerçevesinde farklı bir yaklaşım benimseme gereğini vurguladılar (EPA)
Tunus ve Cezayir cumhurbaşkanları, geleneksel işbirliği çerçevesinde farklı bir yaklaşım benimseme gereğini vurguladılar (EPA)
    Tunus/Munci es-Saidani
TT
TT

Tunus ve Cezayir arasında yeni bir ortaklık için Kartaca Deklarasyonu

Tunus ve Cezayir cumhurbaşkanları, geleneksel işbirliği çerçevesinde farklı bir yaklaşım benimseme gereğini vurguladılar (EPA)
Tunus ve Cezayir cumhurbaşkanları, geleneksel işbirliği çerçevesinde farklı bir yaklaşım benimseme gereğini vurguladılar (EPA)

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Tunuslu mevkidaşı Kays Said ile görüşmek için Tunus'a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Tebbun ve Said, iki ülke arasındaki ortaklığın yeni temellerini atmak için geleneksel işbirliği çerçevelerinden farklı bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini vurguladılar.
Güvenlik, ekonomik ve sağlık sorunlarına, bölgesel ve uluslararası düzeydeki mevcut ve gelecekteki tüm tehditlere karşı koordineli ve verimli yanıtlar sağlamak konularında anlaşan iki lider, özellikle Libya'daki çözümün “Libya-Libya” olması gerektiği konusunda fikir birliğine vardılar.
 Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'nun Tunus ziyaretinin sonunda "Kartaca Deklarasyonu" adıyla ortak bir bildiri yayımlandı. İki cumhurbaşkanı geleneksel işbirliği çerçevelerinden farklı bir yaklaşım benimseme ihtiyacı üzerinde anlaştı.
Tunus ve Cezayir arasındaki ortaklık için daha fazla stratejik entegrasyon, dayanışma ve entegre kalkınmaya yönelik yeni temeller atma konularında uzlaşı sağlandı.
 İki cumhurbaşkanı, "işbirliği ve ortaklık alanlarını genişletecek ve pekiştirecek çok sayıda anlaşmanın imzalanmasının ardından" yasal çerçevenin güçlendirilmesine övgüde bulundu.
 Bildiride, "İki ülke, aralarındaki işbirliği ve ortaklık ilişkilerinde ve bu ilişkileri her alanda en üst seviyelere çekmek, daha geniş ve daha kucaklayıcı ufuklar açmak ortak arzusunda tam bir fikir birliğine vardı” ifadelerine yer verildi.
Tebbun ve Said ayrıca ortak değerlere, ideallere ve ilkelere dayalı yeni, kapsayıcı, entegre bölgesel alan oluşturmaya yönelik iddialı bir bakış açısı benimsemenin önemini vurguladı. İki lider güvenlik, ekonomik ve sağlık sorunlarına ve bölgesel ve uluslararası düzeydeki tüm mevcut ve gelecekteki gelişmelere koordineli ve etkili yanıtlar vermenin önemini vurguladı.
İki cumhurbaşkanı, "istenen hedeflere ulaşmak için ikili ve çok taraflı düzeylerde sürekli istişare etme ve bu yüksek hedeflere ulaşmak için gerekli önlemleri alma kararlılığını" teyit etti.
Cezayir Cumhurbaşkanı, önceki gün Said ile düzenlediği ortak basın toplantısında, önümüzdeki Mart ayında Cezayir'de düzenlenecek Arap zirvesinin başarısı için çaba göstereceklerini ifade etti.
 “Bölünmeye programlanmış” Arap ülkeleri arasındaki tüm farklılıkların üstesinden gelmek için çalışacaklarını ifade eden Tebbun, Cezayir'in Suriye'yi Arap Birliği'ne tekrar dahil etmeye çalışacağını söyledi.
 Tebbun, “Tunus ve Cezayir arasındaki bir dizi bölgesel ve uluslararası meselede görüşler uyumlu. Bunların başında, “çözümün Libya-Libya olması gerektiği” ve “temelde herhangi bir dış müdahalenin reddine dayalı” Libya'daki durum var” dedi.
Tebbun, bazı ülkelerin Arap ülkelerinin iç işlerine karışmasını bazı ülkelerin de bir Arap ülkesinin bölünmesine sevinmesini kınadı.
 Cezayir'in herhangi bir Arap ülkesinin içişlerine karışmayacağını açıklayan Tunus Cumhurbaşkanı ortak basın toplantısında, "imzalanan anlaşmaların ve taslakların hepsinin bir şekilde uygulanacağını ve gerçeğe dönüştürüleceğini" vurguladı.
 "İkili ilişkilerin arzu edilen seviyeye ulaşmasını engelleyen nedenleri" gözden geçirdiklerini ifade eden Said, iki kardeş halkın isteklerine yanıt olarak iki ülke arasındaki entegrasyonu ve ortak anlaşmaların oluşturulduğu hedefleri gerçekleştirmenin yeni ve farklı yollarına değindi.
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun, Said ile yaptığı görüşmenin ardından ikili görüşmelerin sonucundan duyduğu derin memnuniyeti dile getirdi. Tebbun, “Görüşmenin sonuçlarından biri, iki ülke arasındaki stratejik entegrasyonun geliştirilmesi ve çeşitli alanlardaki iş birliğinin artırılarak ortaklık için yeni temeller atılması konusunda anlaşılmasıdır. Tunus ve Cezayir, her iki ülkenin iyiliği ve refahı da dahil olmak üzere ekonomik entegrasyon üzerinde çalışıyorlar. Cezayir'in Tunus'a ekonomik desteği var ve imkanları ölçüsünde Tunus'a ekonomik olarak yardım etmeye çalışacak.” dedi.
 Ziyaret, sanayi, enerji ve çevre başta olmak üzere birçok alanı kapsayan ve iki ülke arasında ekonomik ortaklığın sağlanmasına yönelik çabalara odaklanan 27 ikili anlaşma ve mutabakat zaptı imzalanmasına yol açtı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Kürt heyeti başkanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Şam’daki toplantıda parlamentoya katılım sağlamayı teklif ettik… Ayrıca anayasal bildirgeye yönelik çekincemizi gündeme getirdik

Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Kürt heyeti başkanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Şam’daki toplantıda parlamentoya katılım sağlamayı teklif ettik… Ayrıca anayasal bildirgeye yönelik çekincemizi gündeme getirdik

Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)

Suriye'nin başkenti Şam'da bu ayın başında uzun zamandır beklenen ve tarihi olarak nitelenen bir toplantı yapıldı. Bu toplantı, Suriye hükümetinden yetkililer ile Fevze Yusuf başkanlığındaki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetini bir araya getirdi. Toplantıda, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi arasında, Amerikan himayesinde imzalanan anlaşmanın uygulanması için alt komitelerin oluşturulması ve ihtilaflı meselelerin çözümüne yönelik müzakereler için ortak bir zemin bulunması konuları ele alındı.

Fevze Yusuf Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, görüşmelerin olumlu geçtiğini ve DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK), ABD ve bölgesel güçlerin bilgisi ve desteğiyle yapıldığını belirtti. Ayrıca Kurban Bayramı tatilinden sonra alt komitelerin kurulmasına karar verildiğini ifade etti.

Yusuf, “Her iki taraf arasında, merkezi komite denetiminde tüm alanlarda uzmanlaşmış komitelerin oluşturulması konusunda bir uzlaşı sağlandı. Zira birçok konu ve dosya, her iki tarafın uzmanlarına ihtiyaç duyuyor. Böylece Özerk Yönetim’in Suriye devlet yapılarıyla bütünleştirilmesi için ortak bir vizyona ulaşmak hedefleniyor” ifadelerini kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)

Birleşmeye dair farklı yaklaşımlar

Geçtiğimiz mart ayında Şara ile Mazlum Abdi arasında imzalanan anlaşma, kuzeydoğu Suriye’deki tüm sivil ve askerî kurumların yeni devlet yapısına dâhil edilmesini öngörüyor. Bu kurumlar arasında sınır kapıları, havaalanları, petrol ve gaz sahaları da yer alıyor. Anlaşma kapsamında kurulması planlanan komitelerden biri, Özerk Yönetim’deki kurumların ve bu kurumlarda çalışan personelin devletin resmî kurum ve dairelerine nasıl entegre edileceğini ele alacak ‘idari komite’ olacak. Bir diğer komite, öğrencilerin, okulların ve eğitim kurumlarının Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlanması ile diplomalarının ve eğitim kademelerinin tanınmasını sağlayacak. Ayrıca güvenlik ve askerî güçlerle ilgili bir komite de oluşturulacak ve bu komite, söz konusu güçlerin Savunma ve İçişleri Bakanlığı yapısına nasıl entegre edileceğini belirleyecek. İhtiyaca göre daha sonra başka komiteler de kurulacak.

Özerk Yönetim bölgeleri, Suriye’nin kuzeydoğusunda yer alan dört vilayete dağılmış durumda: Halep’in doğu kırsalı, Deyrizor’un kuzey ve doğu kırsalı, Rakka şehir merkezi ve Tabka. Bunlara ilave olarak Haseke vilayeti ve Kamışlı şehri. Bu bölgeler, yedi sivil yerel meclis tarafından yönetiliyor.

Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)

Söz konusu kurumların ve çalışanlarının geleceği hakkında konuşan Fevze Yusuf, bu yapıların birleşme süreci boyunca geçiş dönemini yöneteceğini açıkladı. Yusuf, “Anlaşılan o ki, bizim birleşme ve bütünleşme anlayışımız Şam’ın bakış açısından farklılık gösteriyor. Hükümet, birleşme meselesini Özerk Yönetim’in lağvedilmesi ve askerî güçlerinin tasfiyesi olarak anlıyor. Oysa biz, bütünleşmeyi mevcut kurumlarımızın bu aşamayı yönetmeye devam etmesi ve ileride devletin bir parçası hâline gelmesi olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.

Yerel yönetimlerin, onları yöneten halkın bir parçası olan kişiler aracılığıyla yürütülen bir yönetişim sistemi olduğunu vurgulayan Yusuf, bu kişilerin bölgenin sorunlarını çok iyi bildiklerini belirtti. Yusuf, “Başka bir ifadeyle, bu yönetimlerin gelişme ve Şam’la anayasal düzenlemelere dayalı olarak koordinasyon kurma hakkını korumak ve varlıklarını hukuken ve meşru biçimde sürdürmelerini teminat altına almak istiyoruz” dedi.

Askerî ve güvenlik güçlerinin, Savunma Bakanlığı bünyesinde tek bir yapı olarak birleştirilmesi, ancak özgünlüklerinin ve coğrafi dağılımlarının korunması hakkında ise Yusuf şu yorumu yaptı: “SDG’yi diğer silahlı gruplarla sayı, nitelik, silah ve savaş tecrübesi bakımından karşılaştırmak mümkün değil. SDG güçleri, ABD öncülüğündeki DMUK güçleri tarafından eğitildi. Bu güçler, geleceğin Suriye ordusunun çekirdeğini oluşturacak. Çünkü bu güçler disiplinli, örgütlü ve yıllar boyunca bölgelerini ve Suriye sınırlarını koruma noktasında yeterliliklerini ispatladılar.”

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)

Yusuf, hükümet tarafının anlaşma maddelerini uygulama konusunda ciddiyet gösterdiğini ve askerî seçenekler ile güvenlikçi çözümleri dışladığını belirtti. Her iki taraf da Savunma Bakanlığı’na bağlı güçlerle SDG arasında askerî bir çatışma yaşanmamasının, uzlaşıların ve tüm Suriye topraklarında egemen ve güçlü bir devlet inşasının önünü açacak stratejik bir tercih olduğunu ve bu tercihin korunması gerektiğini vurguladı.

Zaman çizelgesine dair anlaşmazlık noktası

Ancak Şara ile Abdi arasında imzalanan anlaşma, yıl sonuna kadar uygulanması gereken bir takvim öngörüyor. Peki, bu takvim hakkında durum ne? Yusuf, birçok mesele ve dosyanın hâlâ karmaşık olduğunu ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunu, örneğin, askerî ve güvenlik güçlerinin nasıl entegre edileceği meselesinin zamana yayıldığını kaydetti. Yusuf'a göre bu güçler, Suriye topraklarının üçte biri büyüklüğündeki bir alana dağılmış durumda. Hapishanelerin boşaltılması ve kampların tasfiye edilmesi meseleleri ise daha da uzun bir zamana ihtiyaç duyuyor.

Şarku'l Avsat'a konuşan Yusuf, Şara ile Abdi’nin anlaşmayı ilan etmesinin ardından Özerk Yönetim’in hükümet heyetiyle ilk toplantısını Haseke’de gerçekleştirdiğini, burada görüş alışverişinde bulunulduğunu aktardı. En acil çözüm gerektiren meselelerden birinin ortaokul ve lise diplomalarına ilişkin bitirme sınavları meselesi olduğunu ve hükümet heyetinin bunu çözmeye istekli olduğunu, ancak bugüne kadar, yani üç ay geçmesine rağmen, sınav sürecinin Özerk Yönetim bölgelerinde nasıl yürütüleceğine dair hiçbir resmî kararın çıkmadığını ve binlerce öğrencinin geleceğinin tehlikede olduğunu söyledi.

Yusuf ayrıca, Özerk Yönetim’in adem-i merkeziyet talebinin ayrılıkçılık ve bölünme anlamına geldiği yönündeki suçlamalara yanıt vererek, ‘Özerk Yönetim’in Şam’da bulunmasının ve Özerk Yönetim heyetinin orada yer almasının, Suriye devletine bağlılığın en büyük kanıtı ve delili olduğunu’ belirtti.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)

Yusuf, “Biz Suriye’nin bir parçasıyız ve bu bizim için ilkesel bir duruş. Adem-i merkeziyetçilik birlikle çelişmez. Hepimiz Suriyeliyiz. Ancak her bölgenin kendine has etnik ve dini çeşitliliğe dayalı özellikleri var” dedi. Yusuf, bu farklılıkların göz önünde bulundurulması gerektiğini, birçok gelişmiş ülkede adem-i merkeziyetçi sistemlerin uygulandığını ve bu ülkelerin güçlü devletler olduğunu söyledi. Adem-i merkeziyetçilik kavramının, sanki bölünme ve ayrılık anlamına geliyormuş gibi çarpıtıldığını ifade etti.

Askerî ve idarî dosyaların yanı sıra bu komiteler, ekonomik meseleleri ve petrol ile enerji sahalarının devrini de ele alacak. SDG, ülkenin petrol zenginliğinin yaklaşık yüzde 85’ini, ayrıca doğal gaz sahalarının ve üretiminin yüzde 45’ini kontrol ediyor. Bu sahalar arasında doğu Suriye’de Deyrizor kırsalında yer alan el-Ömer ve et-Tank sahaları da bulunuyor.

Yusuf, hükümet tarafıyla, hazırlanmakta olan Suriye parlamentosunun yapısına katılımları konusunu görüştüklerini açıkladı. Görüşmelerin, Kurban Bayramı tatilinden sonra başlamasının muhtemel olduğunu belirten Yusuf, Özerk Yönetim heyetinin anayasal bildiri konusundaki çekincelerini hükümet tarafına ilettiğini söyledi.

Yusuf, “Adem-i merkeziyetçilik, parlamentoya katılım ve anayasal bildiri meselelerine bazı satırlarda değindik. Ancak bu toplantı türünün ilkiydi. Bu nedenle genel çerçeveyi ele aldık. Bu oturum bir hazırlık niteliğindeydi. Sonraki toplantılarda daha derin tartışmalara gireceğiz” ifadelerini kullandı.

Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)

Fevze Yusuf, Özerk Yönetim’in, sunulan anayasal bildiri taslağından memnun olmadığını ve bu konuda itirazları olduğunu söyledi. Zira Özerk Yönetim bu bildirinin, merkeziyetçi bir yönetimi dayattığını düşünüyor. Onlara göre anayasa, yetki ve sorumlulukların adil biçimde paylaşılmasını sağlamalı, farklı siyasi görüşlerin özgürce ifade edilmesine izin vermeli, Suriye’deki tüm etnik ve dini toplulukların haklarını tanımalı ve demokratik, adem-i merkeziyetçi bir yönetim sistemini benimsemeli.

Yusuf sözlerini şöyle tamamladı: “Biz diyaloğa hazırız. Hükümet tarafının müzakerelerin yeniden başlatılması için yeni bir tarih belirlemesini ve komitelerin çalışmalara başlamasını bekliyoruz.”