Türkiye’de ekonomik krize yönelik protestolar büyüyor

İstanbul’da düzenlenen protestolardan bir kesit (Reuters)
İstanbul’da düzenlenen protestolardan bir kesit (Reuters)
TT

Türkiye’de ekonomik krize yönelik protestolar büyüyor

İstanbul’da düzenlenen protestolardan bir kesit (Reuters)
İstanbul’da düzenlenen protestolardan bir kesit (Reuters)

Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), ekonomik krizi ve hükümetin ekonomi politikalarını protesto etmek için dün İstanbul ve Ankara’da mitingler düzenledi. 
İstanbul Kartal ve Ankara Tandoğan Meydanı’nda ‘Geçinemiyoruz’ sloganı ile düzenlenen mitinge katılanlar, “İnsanca yaşamak istiyoruz” yazılı pankartlar taşıdı.
Göstericiler, yaşam koşullarının iyileştirilmesini isteyen sloganlar atarak, halkın seçimlerde hükümetten hesap soracağını vurguladı.
Polis ise, göstericilerin çevresine sıkı bir güvenlik şeridi çekerek, toplanma alanlarından çıkmalarını engelledi.
Diyarbakır ve İzmir’de de binlerce kişi, kötüleşen ekonomik koşulları protesto etmek için toplandı.
Iğdır’da ulaşıma yapılan zamma tepki gösteren Iğdır Üniversitesi öğrencileri ise gece saatlerinde yürüyüş düzenledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta ülkede asgari ücretin 2 bin 850 liradan 4 bin 250 liraya (258 dolar) yükseltildiğini açıkladı. Ancak artış, bu yıl yüzde 50’den fazla değer kaybeden Türk lirasının değerindeki keskin ve sürekli düşüşle yaşanan kaybı karşılamıyor.
Erdoğan faiz oranlarını düşürmeye devam etmesi için Merkez Bankası’na baskı yapmaya devam ederken enflasyon yüzde 21,3’e yükseldi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bir an önce erken milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine gidilmesi yönündeki talebini yineledi.
Erdoğan ve müttefiki MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise erken seçime gitmeyi reddediyor.

Babacan: Keşke konuşsaydım
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, hükümetten ayrıldıktan sonra siyasete karışmama kararından dolayı pişman olduğunu söyledi.
Babacan, gazeteci Cüneyt Özdemir’in programında yaptığı açıklamada, 2015 yılında henüz AK Parti’deyken konuşmama kararı aldığını söyleyerek, “Keşkelerim var. Şimdi diyorum ki, keşke konuşmama kararımı bozsaydım. Sistem değişikliği yanlış bir iş, felakete götürecek deseydim. Bunun Türkiye’yi bir felakete götüreceğini ben görüyordum” dedi.
Babacan söz konusu açıklamasında başkanlık sistemine de değinerek şöyle devam etti;
“Ben 6 yıldır yokum. Kendi sorumluluk alanlarımda yaptığım çalışmalardan benim işim rahat. Ancak yapmadığım söylemediğim keşkelerim var. Mesela 2017 referandumunda 15 Temmuz 2016'da darbe teşebbüsü oldu, OHAL ilan edildi hemen 6 ay sonra anayasa değişikliğine başlandı. Referanduma giderken hazırlık gizli tutuldu. Anayasa değişikliği hazırlandı ve birden gündeme geldi. Çok hızlı bir şekilde Meclis'e sunuldu. Bunun Türkiye'yi bir felakete götüreceğini ben görüyordum. Ama bunu kamuoyuna açıkça konuşmadım. 2015 Ağustos’ta bir karar aldım ben artık konuşmayacağım, artık sessiz bir şekilde eski hayatıma döneceğim dedim ama keşke konuşsaydım.”
Babacan, “Şu anda ülkeyi yönetenlerin kasıtlı olarak aldığı kararlarla attığı adımlarla gerçekleştirdiği bir çöküşü yaşıyoruz. Bu durumun nasıl bir felakete yol açtığını insanlar birkaç ay sonra anlayacak. Çok yaygın bir yoksullaşma olacak. Bu krizde zengin ve fakir arasındaki uçurum daha da artacak” ifadelerini kullandı.
Ekonomik krizden çıkmak için bir an önce erken seçim yapılması gerektiğini vurgulayan Babacan, “Orta direk çöküyor. Zengin daha zenginleşiyor, fakir daha da fakirleşiyor. Böyle bir tabloda derhal seçime gitmeli. Fakat daha gitmez, Erdoğan ‘1,5 senem daha var’ diyor” dedi.



İran, ABD ile müzakerelerin üçüncü turu öncesinde Avrupa troykası ile görüşmek üzere harekete geçti

ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
TT

İran, ABD ile müzakerelerin üçüncü turu öncesinde Avrupa troykası ile görüşmek üzere harekete geçti

ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)

Dört diplomat dün yaptıkları açıklamada, İran’ın ABD ile müzakerelerin yeniden başlaması halinde 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarıyla Roma'da bir toplantı yapmayı önerdiğini belirtti. Diplomatlara göre toplantının cuma günü yapılması bekleniyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığı habere göre Avrupa troykasından bu öneriye şimdiye kadar herhangi bir yanıt gelmedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, dün düzenlediği olağan basın toplantısında, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi tarafından geçtiğimiz hafta gönderilen mektuba Avrupalıların yanıt verip vermediğini bilmediğini söyledi.

İran, ABD ile cumartesi günü Umman'da yeniden başlayan nükleer programına ilişkin müzakerelerdeki ve geçtiğimiz hafta Rusya ve Çin ile yapılan görüşmelerdeki ivmeden faydalanmaya çalışıyor.

Ummanlı yetkililer, ABD-İran görüşmelerinin yeni turunun 3 Mayıs'ta Avrupa'da yapılabileceğini açıkladı. Ancak henüz resmi karara ilişkin bir duyuru yapılmadı. İran medyası, Tahran'ın yeni turun İngiltere'nin başkenti Londra'da yapılmasını reddettiğini bildirdi.

İran'ın Avrupa Troykası olarak bilinen İngiltere, Fransa ve Almanya'ya ulaşması Tahran'ın seçeneklerini açık tuttuğunu gösteriyor. Ancak Avrupalıların, 2015 tarihli nükleer anlaşmanın sona ereceği ekim ayından önce Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden uygulamak üzere snapback mekanizmasını devreye sokma konusundaki tutumunu da değerlendirmek istiyor.

Avrupalı güçlerin (Fransa, Almanya ve İngiltere) müzakerelerde yer almamasını yorumlayan Bekayi, Avrupalıların bu turun dışında kalmalarının kendi kararlarının bir sonucu olduğunu belirterek, “Avrupalıların bir sonraki aşamada olumlu bir rol oynayacaklarını ve yapıcı bir seçim yapacaklarını umuyoruz” diye konuştu.

Avrupa troykasından iki diplomat ve Batılı bir diplomat, geçtiğimiz cumartesi günü ABD ile yapılan görüşmelerin ardından İran'ın Roma'da toplantı yapılması için bir teklif gönderdiğini ve toplantının muhtemelen cuma günü yapılacağını söylediler.

Bu teklifin gerçekleşmemesi halinde İran'ın görüşmelerin bu tarihten önce Tahran'da yapılmasını da önerdiğini belirten diplomatlar, Washington ve Tahran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun Roma'da yapıldığını ifade ettiler. İran tarafından yapılan açıklamada bu turda da önemli anlaşmazlıkların devam ettiği belirtilmişti.

İranlı bir yetkili, böyle bir teklifin sunulduğunu doğruladı, ancak Avrupa troykasının henüz yanıt vermediğini belirti. Diplomatlar, İran'la şimdi mi görüşmenin yoksa Washington'la görüşmelerin nasıl gelişeceğini görmeyi mi beklemenin kendi çıkarlarına olacağını değerlendirdiklerini, fakat Tahran'da bir toplantı yapılmasını ihtimal dışı bıraktıklarını ifade ettiler.

2015 tarihli nükleer anlaşmanın tüm taraflarıyla uzlaşıya varmanın önemli olduğunu söyleyen İranlı yetkili, bu yüzden Amerikalılarla yapılacak bir sonraki tur müzakerelerinden önce bu hafta Avrupa troykası ile bir araya gelmenin faydalı olacağını ifade etti.

BM yaptırımları için son tarih

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, perşembe günü yaptığı açıklamada, görüşmeler için Avrupa'ya gitmeye hazır olduğunu ifade etti. Ancak iki taraf arasındaki ilişkilerin bozulmasının ardından topun Avrupa'da olduğunun sinyalini verdi.

Tahran ve Avrupalı güçler geçtiğimiz eylül ayından bu yana aralarındaki ilişkileri ve nükleer meseleyi görüşmek üzere üç kez bir araya geldi. En son mart ayında, yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer programının geri çekilmesini garanti altına alacak gelecekteki bir anlaşmanın parametrelerini araştırmak üzere teknik düzeyde bir toplantı yapıldı.

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek yeni bir anlaşmaya hızla varılmaması halinde, İran’a saldırmakla tehdit etti. Trump, İran ile dünya güçleri arasında 2015 yılında varılan anlaşmadan 2018 yılındaki ilk başkanlık döneminde tek taraflı olarak çekilmişti.

Batı, İran'ın nükleer silah edinmenin peşinde olduğundan şüphelense de İran bunu reddediyor. Diplomatlar, yaptırımların yeniden başlatılması tehdidinin Tahran'a taviz vermesi için baskı yapmak üzere tasarlandığını ve Amerikalılar ile Avrupalılar arasındaki ayrıntılı görüşmeleri hayati hale getirdiğini söylüyor.

ABD, İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan 2018 yılında tek taraflı olarak çekildi. Bundan dolayı BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) anlaşmada yer alan yaptırımları yeniden uygulama mekanizmasını harekete geçiremiyor. Bu durumda anlaşmaya taraf olan üç Avrupa ülkesi, yaptırımların yeniden uygulanması için harekete geçebilecek tek alternatif olarak kalıyor.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Avrupalılarla görüşme önerisinin yaptırımların yeniden başlatılması konusuyla ilgili olup olmadığı sorulduğunda, bunun toplantının amacının bir parçası olduğunu belirterek “ABD ile görüşmeler, özellikle de nükleer adımlar konusunda hızlı ilerlemiyor, daha fazla zamana ihtiyacımız olduğu açık ve Tahran, ABD tarafına olan güven eksikliği nedeniyle geçici bir anlaşmadan yana değil” ifadelerini kullandı.

Bekayi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ya biz geçici bir anlaşma kapsamında adımımızı uygularsak ve diğer taraf bunu yapmazsa ne olacak?! Avrupalıların yeni bir anlaşma istediğimizi ve uranyum zenginleştirmemizi sınırlandırmak için adım atmaya hazır olduğumuzu anlamalarını istiyoruz, ancak zamana ihtiyacımız var.”

İngiltere ve Almanya dışişleri bakanlıkları, İran'ın bu hafta içinde bir toplantı teklif edip etmediği konusunda yorum yapmaktan kaçınırken, Fransa Dışişleri Bakanlığı, yorum talebine henüz yanıt vermedi.