Fas: Normalleşme sonrası İsrail'le birçok alanda 12 anlaşma imzaladıkhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3374401/fas-normalle%C5%9Fme-sonras%C4%B1-i%CC%87sraille-bir%C3%A7ok-alanda-12-anla%C5%9Fma-imzalad%C4%B1k
Fas: Normalleşme sonrası İsrail'le birçok alanda 12 anlaşma imzaladık
AA
Rabat/AA
TT
TT
Fas: Normalleşme sonrası İsrail'le birçok alanda 12 anlaşma imzaladık
AA
Fas, ilişkilerin normalleştirildiği 10 Aralık 2020'den bu yana İsrail ile birçok alanda 12 anlaşma imzaladığını duyurdu.
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, Rabat-Tel Aviv ilişkilerindeki normalleşmenin birinci yılı münasebetiyle çevrim içi ortamda gerçekleştirilen bir toplantıda konuştu.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın da katıldığı toplantıda Burita, İsrail'le yapılan anlaşmanın yarattığı ivmeyi memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, bölgesel barış ve istikrarı desteklemek için ABD-Fas-İsrail iş birliğinin de büyük fırsatlar doğuracağını söyledi.
Burita, Fas ile İsrail arasında sağlık, eğitim, güvenlik, ekonomi, ticaret, yatırım, turizm, kültür, tarım, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında ortaklık noktasında güçlü bir potansiyelin bulunduğunu ifade etti
Faslı bakan, 10 Aralık 2020'den bu yana İsrail ile çeşitli alanları kapsayan 12 anlaşma imzaladıklarını ve iki ülke arasındaki ekonomik iş birliği hacminin artacağını kaydetti.
Rabat-Washington ilişkilerine de değinen Burita, Fas ile ABD arasındaki iş birliğinin başta siyaset, ekonomi, güvenlik olmak üzere çok yönlü bir stratejik ortaklığa ulaştığını ve güçlendirildiğini dile getirdi.
Fas-İsrail ilişkilerinde normalleşme
Rabat ile Tel Aviv arasındaki düşük düzeyli ilişkiler, 1993'te Filistinliler ile İsrail arasında imzalanan Oslo Anlaşması'nın ardından başlamış ancak 2002'de İkinci İntifada sırasında Fas bu ilişkileri durdurmuştu.
Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, 10 Aralık 2020'de Fas ve İsrail'in tam diplomatik ilişki kurulmasına yönelik anlaşmaya vardığını ve Batı Sahra'da Fas'ın hakimiyetini tanıdıklarına dair bir bildirge imzaladığını duyurmuştu. Fas Kralı 6. Muhammed de İsrail ile ilişkilerin "en yakın zamanda" kurulacağını açıklamıştı.
Fas ile İsrail, 22 Aralık 2020'de diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi kapsamında 4 anlaşma imzalamıştı.
İsrail Savunma Bakanı Gantz'ın 24-25 Kasım'da Fas'a gerçekleştirdiği ziyarette ise iki ülke arasında istihbarat, savunma sanayi, güvenlik ve eğitim gibi alanlarda iş birliği mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5062604-hizbullaha-y%C3%B6nelik-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1-cihaz%C4%B1-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1yla-ilgili-en-b%C3%BCy%C3%BCk-soru-neden-%C5%9Fimdi
Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
Colin P. Clarke
Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.
Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.
İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.
İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.
Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.
Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.
Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.
İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)
İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.
Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.
