Dünya Sağlık Örgütü’nden uyarı: Koronavirüs ile mücadelede kritik haftalara girildi

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çarşamba günü düzenlediği sanal basın toplantısıyla son gelişmelere ilişkin bilgi verdi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çarşamba günü düzenlediği sanal basın toplantısıyla son gelişmelere ilişkin bilgi verdi.
TT

Dünya Sağlık Örgütü’nden uyarı: Koronavirüs ile mücadelede kritik haftalara girildi

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çarşamba günü düzenlediği sanal basın toplantısıyla son gelişmelere ilişkin bilgi verdi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çarşamba günü düzenlediği sanal basın toplantısıyla son gelişmelere ilişkin bilgi verdi.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari, önümüzdeki haftaları yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadelede ‘kritik’ olarak nitelendirdi.
WHO tarafından Tunus Sağlık Bakanı ve WHO’nun Sudan temsilcisi ve Dünya Sağlık Örgütü’nden iki uzmanın katılımıyla çarşamba günü düzenlenen sanal basın toplantısında açıklamalarda bulunan Mandhari, önümüzdeki haftaların neden önemli olduğunu üç maddede sıraladı:
Mandhari ’ye göre nedenlerden ilki, kış mevsiminin doğası gereği salgına bağlı vaka ve ölüm oranlarında önemli artış yaşanması. İkincisi, kışın başlangıcının tatil sezonuna ve beraberindeki toplantılara denk gelmesi. Üçüncü neden de yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) mutasyona uğramış yeni türü Omikron varyantının baskın bir şekilde ortaya çıkması.
Yapılan açıklamalar şu ana kadar bölgedeki 14 ülkede Omikron’a toplam vaka sayısının 45’e ulaştığı yönünde.
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari, Delta ve Omikron varyantlarının 2021’de ortaya çıkmasının, salgının henüz bitmediğine dair açık bir mesaj olduğunu vurguladı.
WHO, Omikron varyantının aşılar, mevcut tanılar ve tedavi araçları üzerindeki olası etkilerini belirlemek için çalışmalarına devam ediyor. Mandhari, söz konusu süreçte kamu sağlığına yönelik alınan tedbirlerin uygulanmamasından endişeli.
Aşının hastalığın ağır geçirilmesi ve ölüme karşı koruduğunu, sağlık sisteminin çökmesini engellediğini ancak virüse karşı tam koruma sağlamadığını yineleyen Mandhari, bu nedenle sosyal mesafe, karantina, kapalı yerlerin havalandırılması, öksürürken ve hapşırırken burun ve ağzın kapatılması ve ellerin yıkanması gibi önleyici tedbirlere uyulması gerektiğini vurguladı.
Doğu Akdeniz, WHO’nun aşılamada bu yıl sonuna kadar her ülke için hedeflediği yüzde 40 oranından halen çok uzak görünüyor.
WHO Doğu Akdeniz Bölge Ofisi Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Departmanı Direktörü Evan Houten de duruma ilişkin şunları söyledi:
“22 ülkeden sadece 9 ülke söz konusu hedefe ulaştı. Nüfusunun yüzde 10'undan daha azını aşılamış 6 ülke var. Bu durumun birçok nedeni bulunuyor. Ancak bu bizi ihtiyati tedbirlere daha fazla bağlı olmaya zorluyor. Çünkü virüs yayıldıkça yeni varyantlar da olacak."
WHO Sudan temsilcisi Ni'ma Said Ayed de düzenlediği basın toplantısında, Sudan’ın gerçek bir kriz yaşadığını belirterek koronavirüse karşı aşı seviyesinin düşük olması nedeniyle salgından korunmanın tek yolunun ihtiyati tedbirlere bağlı kalmak olduğunu vurguladı.
Said Ayed açıklamasının devamında çalkantılı siyasi durumun ve beraberindeki gösteri ve protesto yürüyüşlerinin, ihtiyati tedbirlerin alınmaması durumunda virüsün yayılması için verimli bir ortam sağladığını, ayrıca bu koşulların Sudan'daki aşı düzeylerini de önemli ölçüde etkilediğini bildirdi.
Ayed, Sudan nüfusunun yüzde 94'ünün aşı olmadığını ve şu an ülke genelinde yaklaşık iki milyon doz aşı bulunduğunu belirtti. Ülkeye Küresel Aşı ve Bağışıklama İttifakı (GAVI) tarafından 2022'nin ilk çeyreği için dokuz milyon aşı dozu daha tahsis edildiğini kaydetti.
Ayed, Sudan'ın koronavirüsün mutasyona uğrayan yeni varyantlarını belirlemeye yardımcı olacak laboratuvar imkanlarının da eksik olduğuna dikkat çekti.
Enfeksiyon Risk Yönetim Ekibi Başkanı Abdulnasır Ebu Bekir de şu açıklamalarda bulundu:
“Mutasyonun görüldüğü bazı ülkelerin ekonomik koşullarını etkileyecek önlemler alma korkusuyla bunu duyurmamalarına ek olarak bazı ülkelerin yeni mutasyonları tanımlamaya yönelik laboratuvar kapasitesinin olmaması, bölgedeki bu mutasyon vakalarının sayısını doğru bir şekilde belirlememizi engelliyor.”
Tunus Sağlık Bakanı Ali Merabet da yaptığı açıklamada, Tunus'un laboratuvar yeteneklerine sahip ülkelerden biri olduğunu belirterek şu ana kadar Omikron varyantını ülkede sadece yabancı bir kişidetespit ettiklerini kaydetti.
Merabet, ülke genelinde salgına bağlı epidemiyolojik durumun, sağlık protokolleri ve ülkeye giriş için sıkı prosedürlerin de yardımıyla ‘kontrol altında olduğunu’ bildirdi.
Merabet ayrıca iki hafta önce yaşlılara ve en savunmasız gruplara üçüncü güçlendirici (rapel) dozu vermeye başladıklarını ve şimdiye kadar uygulanan güçlendirici doz sayısının 700 bine ulaştığını söyledi.
Tunus genelinde 20 Aralık itibariyle aşılama oranı 18 yaş ve üzeri vatandaşlarda yüzde 64’e ulaştı. 12 yaş ve üzerinde olanların yüzde 69'u ilk dozu alırken nüfusun yüzde 59'u da tam doz ile aşılandı.



Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
TT

Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)

Beşar Esad rejiminin yıkılmasının ardından Suriye'de toplu mezarlar çıkmaya devam ediyor. 

Wall Street Journal'ın haberinde, Esad rejiminin 8 Aralık'ta devrildiği Suriye'nin toplu mezarlarla dolu bir ülkeye dönüştüğü yazılıyor. 

Dera iline bağlı İzra şehrinde yeni sahiplerine satılan bir çiftlikte toprağın altından 31 ceset çıktığı aktarılıyor. Çiftliğin rejim askerlerinin yıllarca kullandığı bir kontrol noktasına yakın olduğuna dikkat çekiliyor. 

Olay yerinde inceleme yapan adli tıp uzmanı Dr. Memdu Zubi, "Tam beklediğimiz şeyi bulduk, bir toplu mezarla karşılaştık" diyor. 

Hama kırsalındaki Ma'an köyü yakınlarında yer alan bir kuyudan da çok sayıda ceset çıkarıldı. Aynı bölgede en az üç kuyunun daha cesetleri atmak için kullanıldığı tespit edildi. 

Bir çiftçi, yıllardır kayıp olan kardeşini aradığını belirterek "Onun Sednaya'da olduğunu sanıyordum ama belki de bu kuyulardan birindedir" diyor. Sednaya Hapsihanesi, Esad rejiminin gerçekleştirdiği hak ihlalleri ve işkencelerle gündeme gelmişti.

Uluslararası Geçiş Dönemi Adaleti Merkezi (ICTJ) ve Suriyeli avukat ve doktor örgütlerinin verilerine göre ülke genelinde şimdiye dek 134 toplu mezar tespit edildi. Ancak gerçek sayının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Suriye'nin son 50 yılda yaşadığı siyasi baskı, iç savaş, Rus bombardımanları, IŞİD saldırıları ve 2023 depreminin ülkede "sayısız gömülmemiş ceset" bıraktığı ifade ediliyor. 

2012-2013'te cesetlerin genellikle Rif Şam ilindeki El-Tel ve Najha bölgelerindeki açıklık alanlara gömüldüğü, daha sonraki naaşların geceleri gizlice farklı bölgelere taşındığı bildiriliyor. 

Suriye'de Ahmed Şara yönetiminin kurduğu Ulusal Kayıplar Komisyonu'nun uluslararası kuruluşlarla ortak çalışarak ülke genelinde DNA toplama, diş kayıtlarını eşleştirme ve rejim arşivlerini inceleme çalışması başlatması bekleniyor.

Komisyon başkanı Muhammed Rıza Celhi, sürecin maliyetinin 200 milyon dolara kadar çıkabileceğini söylüyor.

Suriyeli hak örgütlerine göre en az 160 bin kişi iç savaş sırasında kayboldu. Bu kişilerin çoğunun toplu mezarlarda olduğu düşünülüyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters


İran, ABD’yle nükleer müzakere şartlarını açıkladı

Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
TT

İran, ABD’yle nükleer müzakere şartlarını açıkladı

Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)

İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in Dış Politika Danışmanı Kemal Harrazi, belirli koşulların sağlanması halinde ABD'yle nükleer müzakereleri yeniden başlatmaya açık olduklarını söyledi. 

Harrazi, CNN'de bugün yayımlanan söyleşisinde, ilk adımı ABD'den beklediklerini belirterek "Bizim belirlediğimiz koşullar temelinde görüşmeye hazır olduklarını göstermeliler" dedi.

Hamaney'e bağlı Dış İlişkiler Stratejik Konseyi'nin Başkanı Harrazi, haziranda İsrail'le yaşanan 12 günlük çatışmalardan önce belirledikleri koşulların değişmediğini ifade etti.

İran'ın tıbbi amaçlarla ve reaktörlere yakıt sağlamak için uranyum zenginleştirmeye devam edeceğini belirten Harrazi, balistik füze programının müzakereye açık olmadığını söyleyerek "ABD ve diğer taraflarla yalnızca nükleer mesele hakkında görüşeceğiz" dedi. 

Diğer yandan İranlı yetkili, uranyum zenginleştirme seviyelerinde değişikliğe gitmeye açık olduklarına işaret ederek, "eşitlik ve karşılıklı saygı" temelinde ABD'yle yapılacak görüşmelerde çeşitli seçeneklerin değerlendirilebileceğini söyledi.

Harrazi, ABD'nin olumlu adımlar atarak Tahran'la ilişki kurması gerektiğini de sözlerine ekledi: 

İran'a karşı olumlu bir yaklaşımla sürece başlayın. Eğer olumlu davranırsanız kesinlikle karşılık görürsünüz. Ancak bunun için onlar (ABD) İran'a karşı herhangi bir güç kullanmaktan kaçınmalıdır. Bunu denediler ve şimdi bunun kabul edilemez ve uygulanabilir olmadığını anladılar.

ABD ve İran'ın son dönemde yürüttüğü nükleer müzakereler, İsrail'in saldırısıyla askıya alınmıştı. 

İsrail'in 13 Haziran'daki saldırısıyla başlayan çatışmalarda İran vakit kaybetmeden misilleme yapmıştı. ABD de devreye girerek İran'daki İsfahan, Fordo ve Natanz tesislerine 22 Haziran'da hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 "sığınak delici" GBU-57 bombası kullanılmıştı.

İran, ABD'nin saldırısına cevap olarak 23 Haziran'da Amerikan ordusunun Katar'daki El-Udeyd Hava Üssü'ne saldırmıştı. Operasyonda Tahran'ın önceden Washington'a haber verdiği ve hiçbir can kaybı yaşanmadığı aktarılmıştı.

Washington operasyonun ardından 24 Haziran'da taraflar arasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.

İsrail ve ABD, İran'ın uranyum zenginleştirerek nükleer silah elde etmeye çalıştığını savunurken Tahran iddiaları reddediyor. 

Harrazi, ABD veya İsrail'den gelebilecek olası bir saldırıya ilişkin "Her şey mümkün ancak bu senaryo için hazırız" dedi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı salı günü Beyaz Saray'da ağırlayan Trump, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada "İran'ın nükleer kapasitesini ortadan kaldırarak" iyi bir iş çıkardıklarını savunmuştu. Harrazi, ABD saldırısının ardından oluşan hasarla ilgili tespit çalışmalarının sürdüğünü belirtiyor. 

Buna ek olarak Trump, İran'ın da ABD'yle "anlaşma yapmak için can attığını" öne sürmüş, Tahran'ın iletişime geçmesi halinde buna açık olduklarını belirtmişti.
Independent Türkçe, CNN, Newsweek


ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
TT

ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)

ABD'nin Suudi Arabistan'a F-35 satışına yeşil ışık yakması İsrail'de büyük yankı uyandırdı.

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, dün Beyaz Saray'da bir araya geldi. 

Görüşmede öne çıkan başlıklardan biri de Suudi Arabistan'a F-35 satışı oldu. Trump, satışı onayladığını duyururken, bunların İsrail'in elindeki F-35'lerle aynı seviyede olacağını söyledi. 

Toplantının ardından iki liderin düzenlediği basın toplantısında Trump, hem İsrail'i hem de Suudi Arabistan'ı "ABD'nin büyük müttefikleri" diye niteledi ve şöyle devam etti: 

Onların (İsrail'in) sizin daha düşük kalibreli uçaklar almanızı istediğini biliyorum. Ancak bunun sizi çok mutlu edeceğini sanmıyorum. Bana kalırsa, ikisi de en üst düzeyde donanıma sahip ürünleri (F-35 uçaklarını) alacak seviyede.

İsrailli haber sitesi Ynet'in aktardığına göre İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Trump-Selman görüşmesi öncesinde pazar günü Tel Aviv yönetimine olası uçak satışına dair bir rapor gönderdi. 

Raporda, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünün beşinci nesil F-35'lerle düzenlediği uzun menzilli operasyonlara dayandığı belirtiliyor. Bu uçaklar Ortadoğu'da sadece İsrail'de var. Ancak Suudi Arabistan'a da aynı kalibrede uçaklar satılmasının İsrail ordusunun bölgedeki hakimiyetini zayıflatacağı uyarısında bulunuluyor. 

Ayrıca Riyad yönetiminin siparişlerinin savaş jetlerini üreten Lockheed Martin'de yoğunluk yaratacağı, İsrail'in uçaklarının teslimatının aksayabileceği belirtiliyor. 

Jerusalem Post'un analizinde, bunun ABD'nin Ortadoğu politikasında "ciddi değişime işaret edeceği ve Ortadoğu'daki dengeleri değiştirebileceği" yazılıyor.

Öte yandan Haaretz'in haberinde, İsrail'in hava üstünlüğünü kaybetmesine ilişkin endişelerin yersiz olduğu savunuluyor. 

Haziranda 12 gün süren İsrail-İran çatışmalarında Tel Aviv yönetiminin "hava üstünlüğünü açıkça gösterdiği", bunun hem F-35'ler hem de İsrail Hava Kuvvetleri'nin planlama becerisi sayesinde yapıldığı yazılıyor.

Haberde, Türkiye'nin ABD'den F-35 alma süreci de hatırlatılarak, "Suudilerin ya da Türklerin İsrail'le aradaki farkı kapatması zaman alır" ifadeleri kullanılıyor.

Diğer yandan Tel Aviv yönetimi, uçakların satışını Suudi Arabistan'la ilişkilerin normalleştirilmesi şartına bağlamıştı. Trump, görüşmede İbrahim Anlaşmaları'yla ilgili süreci ele aldıklarını belirtirken, Riyad'ın mutabakata katılımına dair net ifadeler kullanmadı. 

"F-35'ler için normalleşme şartı koşulmadı"

CNN'in analizinde, satışın gerçekleşmesi halinde Suudi Arabistan'ın beşinci nesil F-35'leri alan ilk Arap ülkesi olacağı belirtiliyor. Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, F-35 satışının İsrail'le normalleşme şartına bağlı olmadığını savunuyor. 

Riyad ve Tel Aviv arasında Washington arabuluculuğunda gerçekleştirilen normalleşme görüşmeleri, Hamas'ın Aksa Tufanı saldırısıyla 7 Ekim 2023'te patlak veren Gazze savaşı nedeniyle askıya alınmıştı. Suudi Arabistan, iki devletli çözümde ısrar ederken radikal sağcı İsrail yönetimi buna yanaşmıyor. 

King's College'dan Nawaf Obaid, Trump'ın Suudi Arabistan ve İsrail arasında tıkanan görüşmeleri kenara bırakmak istediğini belirterek şu yorumları yapıyor: 

Trump, bu iki süreci birbirinden ayırdığını açıkça belirtti. Sırf Netanyahu yüzünden tüm bu silah ve malzeme satışını durdurmakla zamanını boşa harcamayacak.

Obaid, Riyad ve Tel Aviv arasında normalleşme görüşmelerinin ilerlemesi için İsrail'de hükümetin değişmesi ve Filistin Devleti'nin kurulmasına yönelik yol haritası belirlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. 

Independent Türkçe, CNN, Times of Israel, Ynet, Haaretz