عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye ordusu Deyrizor kırsalında DEAŞ altınları ve silahlarının izini sürüyor

Rejimle uzlaşan örgütün eski üyeleri, güvenlik güçlerine DEAŞ’ın gizli tünellerinin yerlerini söylediler

Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ savaşçılarının ailelerinin de kaldığı El Hol Mülteci Kampı (AFP)
Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ savaşçılarının ailelerinin de kaldığı El Hol Mülteci Kampı (AFP)
    Kamışlı / Kemal Şeyho
TT
TT

Suriye ordusu Deyrizor kırsalında DEAŞ altınları ve silahlarının izini sürüyor

Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ savaşçılarının ailelerinin de kaldığı El Hol Mülteci Kampı (AFP)
Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ savaşçılarının ailelerinin de kaldığı El Hol Mülteci Kampı (AFP)

Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, son birkaç gündür, Deyrizor'un doğu kırsalındaki Muhasan, el-Meri’iye, Bakrus ve el-Bulel ilçelerine, 2013-2019 yılları arasında bölgeyi kontrol eden DEAŞ terör örgütü üyeleri tarafından saklanan silahlar ile bir miktar altın ve paranın saklanabileceği tünellerin bulunması amacıyla geniş çaplı baskınlar düzenledi.
Yerel haber sayfaları, bölgeden sosyal medya kullanıcıları ve Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), güvenlik güçlerinin, kısa bir süre önce Suriye rejimiyle uzlaşıya varan eski örgüt üyeleri ve liderlerinden alınan bilgiler doğrultusunda DEAŞ’a ait gizli tünellerin ortaya çıkarıldığını aktardılar. Haber siteleri, DEAŞ’ın sığınaklarının bulunması için belirlenen bölgelerde sokağa çıkma yasağı uygulandığını, geceleri tünel ve gizli geçitlerin aranması çerçevesinde kazıların yapıldığını ve bu çalışmaların sabaha kadar devam ettiğini aktardılar.
Öte yandan el-Cezire Çölü ve Deyrizor'un doğu kırsalında aşırılık yanlısı DEAŞ terör örgütünü ortadan kaldırmak için kara operasyonlarına liderlik eden Washington’ın ortağı Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) üst düzey bir yetkili, aralarında binden fazla örgüt üyesinin de bulunduğunu çok sayıda yabancı uyruklu kişinin halen örgüt tarafından askeri amaçlarla kazılmış olan tünellerle tecrit edilmiş bir bölgede sivillerin arasında saklandıklarını açıkladı.
SOHR ve yerel haber sitelerine göre Deyrizor kentindeki Genel İstihbarat Dairesi'ne bağlı bir güvenlik devriyesi, Deyrizor'un doğu kırsalındaki el-Meyadin ilçesinde yıkılan üç katlı bir ticari banka binasında arama yaptı. Uluslararası Koalisyon’a ait savaş uçaklarınca 2017 yılında bombalanan bina tamamen yıkılmış ancak bodrum katı sağlam kalmıştı. Güvenlik devriyesi, yıkılan binanın kalıntılarının bir bölümünü kaldırdı ve bodrum katına erişmek için bir boşluk açtı. Bunun üzerine Ticaret Bankası binasını Muhasan Okulu'na bağlayan bir tünel buldu. Güvenlik güçleri, tünelde DEAŞ terör örgütünün yöneticilerine ait para, altın ve belgelerin yanı sıra çok sayıda silah buldu. Güvenlik güçleri tarafından el konulan eşyalar, Deyrizor'daki Genel İstihbarat Komutanlığı'na teslim edildi.
SOHR, tüneller ve yeraltı ağlarıyla ilgili bilgilerin Ebu Ahmed adlı DEAŞ’ın eski üyesi tarafından itiraf edildiğini aktardı. Deyrizor’un bir köyünden olan Ebu Ahmed, kısa bir süre önce Suriyeli yetkililerle anlaşmıştı.
DEAŞ’a bağlı uyuyan hücreler, el-Cezire Çölü’nde ve Fırat Nehri’nin kuzey havzasında engebeli arazilere sahip izole bölgelerde, şehirlere yakın noktalarda ve geniş kırsal alanlarda faaliyet gösteriyorlar. Söz konusu bu yerler, örgüt üyelerine saldırı düzenleme yahut misilleme yapmada ve bunları planlamada kolaylık sağlıyor. Örgüt üyelerinin, Fırat Nehri boyunca SDG ile hükümet güçleri arasındaki temas hatlarında konuşlu oldukları biliniyor.
Diğer taraftan Ulusal Savunma Güçleri (USG) ve Suriye hükümeti yanlısı aşiretler, Suriye Çölü'nde yer alan Cebel el-Bişri’de, Rakka'nın güneyinde ve Suhne ilçesinin kuzeyinde bulunan bir bölgede örgüte ait çöl sığınakları ve yeraltı tünelleri ağını ortaya çıkarmayı başardılar. Ortaya çıkan ağlarda bulunan çok sayıda silah ve teçhizata el konuldu.
Şarku'l Avsat'a SDG'den bir kaynağın aktardığına göre, DEAŞ üyeleri bu yer altı sığınaklarını ve tünel ağlarını başlarda silah ve patlayıcı depolamak için kullanıyordu sonradan askeri karargah ve meskenlere dönüştürdü. Kaynak, buralarda gizlenmiş silah, teçhizat, döviz cinsinden para ve altınların bulunduğunu da sözlerine ekledi. DEAŞ, Suriye ve Irak'ın büyük bir bölümünü kontrolü altında tuttuğu dönemde değeri milyonlarca doları bulan ticari faaliyetlerde bulunuyordu. Örgüt aynı zamanda 2014 yılında kurduğu Irak ve Şam İslam Devleti’nin armasını taşıyan ve 2019 yılına kadar kullanımda olan özel bir altın para basmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.