Son dönemde popülerliği artan Web 3.0 tartışmaları iki teknoloji devini, Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey ve Tesla CEO'su Elon Musk'ı sosyal medyada yan yana getirdi.
Web 3.0, kripto paralarda kullanılan blok zincir özelliğiyle merkeziyetsiz şekilde çalışması öngörülen bir internet hizmeti sistemi.
Web 3.0'ın savunucuları, bu özellikleriyle sistemin Facebook, Google ve Amazon gibi dev şirketlerden bağımsız olarak çalışabileceğini iddia ediyor.
Öte yandan bunun gerçeği yansıtmadığını düşünenler de var. ABD merkezli sermaye şirketi Andreessen Horowitz, Web 3.0'la ilgili çalışmalara 3 milyar dolardan (yaklaşık 33,5 milyar TL) fazla yatırım yapmış, bu da Web 3.0'ın iddia edildiği kadar merkeziyetsiz ve büyük şirketlerden bağımsız bir platform olmadığına dair eleştirilere neden olmuştu.
Dorsey ve Musk da Web 3.0'a şüpheyle yaklaşanlar arasında.
Çevrimiçi ödeme şirketi Block'un CEO'su Dorsey, 21 Aralık'ta paylaştığı bir tweette Web 3.0'ın sahibinin kullanıcılar değil risk sermayesi şirketleri olduğunu söylemişti.
Dorsey paylaşımında, "Web 3.0'ın sahibi siz değilsiniz. Bunun sahibi sermaye şirketleri ve onların limitet ortaklık yaptığı şirketler. Asla onların teşviklerinden kaçamayacak. Nihayetinde bu, farklı etiket altında merkezi bir oluşum. Neye bulaştığınızdan haberiniz olsun" ifadelerini kullanmıştı.
ABD'nin önde gelen gazetelerinden The Wall Street Journal'ın Web 3.0'la ilgili haberinde kendi fotoğrafını kullanmasını da eleştiren Dorsey, "Web 3.0'la bir ilgim yok" diye yazdığı bir tweet de atmıştı.
Dorsey ayrıca Türk çizer Ercan Baysal'ın Web 3.0'la ilgili bir karikatürünü de paylaşmıştı.
Tesla CEO'su Elon Musk da 21 Aralık'ta Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda Web 3.0'ın "bir pazarlama sözcüğünden ibaret olduğunu" yazmıştı.
Musk'ın ertesi gün attığı "Web 3.0'ı gören var mı? Bulamıyorum" tweetineyse, Dorsey "a'yla z arasında bir yerde" diye yanıt vermişti.
Dorsey'nin yanıtı, Andreessen Horowitz şirketinin sosyal medyada kullandığı "a16z" adına gönderme yapıyor.
Peki tartışmalara neden olan Web 3.0 tam olarak nasıl bir sistem?
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nden bilgisayar programcısı Tim Berners-Lee, 1989'da Dünya Çapında Ağ (World Wide Web) adı verilen bir internet servisi kurmuştu.
Web 1.0 olarak kabul edilen bu sistem 1999'da yerini, daha sonradan Web 2.0 diye anılan çığır açıcı bir ağ sistemine bırakmıştı.
Son dönemde kripto para piyasasının popülerliğinin artmasıyla gündemden düşmeyen blok zincir sistemi Ethereum'un kurucusu Gavin Wood da ilk defa 2014'te Web 3.0 fikrinden bahsetmişti.
Temel olarak Web 3.0, şu an kullanılan Web 2.0'ın NFT ve kripto paralarda bulunan merkeziyetsizlik özelliği ve blokzincir teknolojisi üzerine kurulmuş yeni bir versiyonu.
Web 3.0'daki en yenilikçi özelliklerden birinin "dapp" (merkeziyetsiz uygulama – decentralized app) sistemi olması öngörülüyor.
Buna göre Web 3.0'da üretilen her içeriğin ve hizmetin ücreti Amazon, Google, Facebook ve Microsoft gibi şirketlere değil doğrudan içerikleri üreten ve hizmetleri sağlayan kişilere gidecek.
Web 3.0'ı destekleyen kişiler, merkeziyetsiz bir blok zincir temelinde çalışacak bu sistemin dev teknoloji şirketlerinin internet üzerindeki tekelini ciddi ölçüde zayıflatacağını düşünüyor.
Independent Türkçe, CNBC, Times of India, The Verge
