Tunus'ta eski Cumhurbaşkanı Merzuki hakkındaki hapis kararı tartışma yarattı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Tunus'ta eski Cumhurbaşkanı Merzuki hakkındaki hapis kararı tartışma yarattı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Tunuslu siyasi analist Bulbabe Salim, "Eski Cumhurbaşkanı'nın görüş ayrılığı nedeniyle hapsedilmesi siyasi bir karar. Durum gayet açık. Yapılan, Merzuki'nin popülaritesini artırmaktan başka bir işe yaramayacak" dedi.
Eski Tunus Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki'nin "devletin dış güvenliğine saldırmak" suçlamasıyla gıyabında yargılandığı davada 4 yıl hapis cezasına çarptırılması, ülkede tartışma yarattı.
Aralarında siyasilerin de bulunduğu önemli bir kesim Merzuki hakkındaki kararın siyasi olduğunu, Tunus'un imajını zedelediğini ve eski Cumhurbaşkanı'nın popülaritesini artırmaktan başka bir işe yaramayacağını belirtirken, bir diğer kesim ise yargının yaptığının herhangi bir ülkede olabilecek sıradan bir şey olduğunu savunuyor.
Ekim ayında France 24'ün Arapça yayın yapan kanalındaki röportajında, "Uluslararası Frankofon Zirvesi'nin Tunus'ta düzenlenmesinin darbeye destek olacağını düşündüğüm için zirvenin Tunus'ta yapılmaması için çalıştım ve bu yaptığımla gurur duyuyorum" ifadelerini kullanan Merzuki hakkında 15 Ekim'de soruşturma başlatıldı.
Merzuki, kendisine yöneltilen suçlamaları reddederek ülkesinin aleyhine çalışmadığını, Cumhurbaşkanı Kays Said'in 25 Temmuz'da aldığı olağanüstü kararları "darbe" olarak gördüğünü ve buna karşı çıktığı için hedef alındığını belirtti.
Tunus Asliye Hukuk Mahkemesi, 4 Kasım'da Merzuki için "ülkenin iç ve dış güvenliğine karşı komplo kurmak" suçlamasıyla "uluslararası tutuklama" kararı çıkardı.
Mahkeme 22 Aralık'ta da Merzuki'yi "devletin dış güvenliğine saldırmak" suçlamasıyla gıyabında yargılandığı davada 4 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Merzuki hakkındaki kararı AA muhabirine değerlendiren uzmanlar ve yetkililer, konuyla ilgili tepkilerini ve görüşlerini aktardı.

Karar Tunus için bir "utanç"
Tunuslu siyasi analist Bulbabe Salim, hapis kararının Tunus ve Tunuslular için bir "utanç" olduğunu belirtti.
"Eski Cumhurbaşkanı'nın görüş ayrılığı nedeniyle hapsedilmesi siyasi bir karar. Durum gayet açık. Yapılan, Merzuki'nin popülaritesini artırmaktan başka bir işe yaramayacak. Merzuki, temiz bir adam olarak kalmaya devam edecek" diyen Salim, işlerin bu şekilde gitmeyeceğini dile getirdi.
Salim, tüm siyasi muhalifleri bu şekilde tasfiye etmenin içinde bulundukları dönemde bir kazanımı daha boşa çıkaracağını ve Tunus'un imajına zarar vereceğini ifade etti.

"Artık ülkenin itibarını kimin zedelediğini biliyoruz"
Nahda Hareketi yöneticilerinden Semir Dilu da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Merzuki'nin karalamaya, alaya, saldırıya maruz kaldığını ancak muhaliflerini hiçbir zaman "böcek, ajan ve yolsuz" olarak tanımlamadığını hatırlattı.
Bugün herkesin sessiz kaldığı bir dönemde Merzuki hakkında 1400 günü aşan hapis cezası çıktığını kaydeden Dilu, "Artık ülkenin itibarını kimin zedelediğini biliyoruz" ifadesini kullandı.

Darbe çatırdıyor
Siyasi analist ve yazar Salih Atiyye de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Merzuki hakkındaki karar, darbe otoritesinin siyasi, hukuki ve ahlaki aklını kaybettiğinin bir göstergesi" ifadesini kullandı.
Kararın ayrıca, 30 yıldan fazla süredir diktatörlüğe karşı savaşan Merzuki'yi güçlendireceğini, Cumhurbaşkanı Said'i ise siyasi olarak ve halk nezdinde zayıflatacağını belirten Atiyye, Said'in eski Cumhurbaşkanı'na verilen bu cezayı haklı çıkaracak bir gerekçe bulamayacağını kaydetti.
"Çatırdayan darbe binasından bir taş daha düşüyor. Darbelerin, zamanı uzun gibi gözükse de ömrü kısadır." ifadesine yer veren Atiyye, ülkesinin hak, özgürlük ve demokrasi alanında yaşadığı kayıplardan büyük üzüntü duyduğunu aktardı.

Partiler ve siyasilerden Merzuki'ye destek mesajları
Tunuslu siyasetçiler de karar sonrası Merzuki'ye destek veren açıklamalarda bulundu.
Bu kapsamda Nahda Hareketi yöneticilerinden İmad el-Hamiri, "istek üzere alındığını" belirttiği karar için "skandal" ifadesini kullandı.
Emel Partisi yetkililerinden Rıza Bilhac da karara "Sahte bir yargılama" ifadeleriyle tepki gösterdi.
Tunus Demokratik Akım, Cumhuriyetçi Parti ve Demokratik Blok partileri de yayınladıkları ortak açıklamada, kararı kınayarak Cumhurbaşkanı Said'i siyasi rakiplerini cezalandırmakla suçladı.

"Merzuki'nin kamuoyuna açıklama yapması gerek"
Siyasi analist Basil et-Terceman ise "Merzuki'nin, Frankofon Zirvesi'nin Tunus'ta düzenlenmesini engellemek için yabancı kuruluşlara yaptığı aramaların ve kurduğu temasların nedenini kamuoyuna açıklaması gerektiğini" savundu.
Tunus'ta genelde mahkeme kararları hakkında yorum yapılmadığını ve avukatlar tarafından temyize götürüldüğünü dile getiren Terceman, ancak kararın sürpriz olduğunu ve bazı siyasi partilerin devletle hesaplarını kapatmak için bu kararı kullandığını ileri sürdü.
Merzuki'nin açıklamalarının, Frankofon Zirvesi'nin Tunus'ta düzenlenmesini engellemeye çalıştığını gösterdiğini savunan Terceman, "Yargının yaptığı, herhangi bir ülkede olabilecek sıradan bir şeydir" ifadesini kullandı.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.