NASA göktaşıyla çarpışacak uzay aracının çektiği ilk fotoğrafları paylaştı

Türkçe açılımı Çift Asteroid Yönlendirme Testi olan DART, 24 Kasım'da fırlatıldı (NASA)
Türkçe açılımı Çift Asteroid Yönlendirme Testi olan DART, 24 Kasım'da fırlatıldı (NASA)
TT

NASA göktaşıyla çarpışacak uzay aracının çektiği ilk fotoğrafları paylaştı

Türkçe açılımı Çift Asteroid Yönlendirme Testi olan DART, 24 Kasım'da fırlatıldı (NASA)
Türkçe açılımı Çift Asteroid Yönlendirme Testi olan DART, 24 Kasım'da fırlatıldı (NASA)

Göktaşıyla çarpışacak uzay aracı DART (Double Asteroid Redirection Test), yolculuğundaki ilk fotoğraflarını yakaladı.
NASA, iki görseli de 22 Aralık'ta paylaşıp göktaşı engelleme görevi için önem arz ettiğini vurguladı.
DART, asteroit saptırma yöntemlerinin test edildiği ilk gezegen savunma görevi olma unvanını taşıyor.
Uzay aracının Eylül 2022'ye kadar hedef göktaşı Didymos ve onun doğal uydusu Dimorphos'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu esnada iki göktaşı, Dünya'nın yaklaşık 11 milyon kilometre yakınında olacak.
Bilim insanları bu görevle aslında Didymos'un etrafında dönen Dimorphos'un yörüngesini değiştirmeyi hedefliyor. Bu asteroitler şu anda Dünya için tehlike arz etmiyor. Ancak görev, bilim insanlarının gelecekteki tehlikeli göktaşlarına hazırlanmasını sağlayacak bir denemeden ibaret.
NASA, paylaşılan fotoğrafları "uzay aracı ve DART ekibi için önemli bir operasyonel dönüm noktası" diye niteledi.
İlk görüntü, Dünya'dan yaklaşık 3 milyon 200 bin kilometre uzaktayken 7 Aralık'ta çekildi. Görüntüde Kahraman, Koç ve Boğa takım yıldızlarının kesiştiği bir bölgedeki yıldızlar var.

NASA, görüntüleri paylaşırken "DART gözünü açtı" ifadesini kullandı (NASA)
10 Aralık'ta kaydedilen ikinci fotoğrafsa, Messier 38 (M38) denen yıldız kümesini gösteriyor.

Görüntüler, uzay aracındaki DRACO adlı kamerayla çekildi (NASA)
NASA yolculuk boyunca görüntü yakalamanın, uzay aracı Didymos ve Dimorphos'a ulaştığı zamanki çalışmalar için iyi bir hazırlık olduğunu bildirdi.
Independent Türkçe, CNET, Sci-News



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy