İngilizler hindiye neden Turkey der?

Hindilerin isimlerinin eski gizemli hikayesi

Hindiler tamamen yanlış adlandırılıyor (Getty Images)
Hindiler tamamen yanlış adlandırılıyor (Getty Images)
TT

İngilizler hindiye neden Turkey der?

Hindiler tamamen yanlış adlandırılıyor (Getty Images)
Hindiler tamamen yanlış adlandırılıyor (Getty Images)

Londra merkezli Metro gazetesi web sayfasında, Noel vesilesiyle, Hindilerin neden bu isimle anıldığına dair asırlık bir gizemin kapağını aralayacak bir soru sordu.
Özünde İngiliz olarak düşündüğümüz bir tatilde, neden çoğumuz çoğu insanın Noel'i kutlamadığı bir ülkeyle (Türkiye-Turkey) aynı adı paylaşan bir Amerikan kuşunu pişiriyoruz?
Haber sitesi bu tuhaflığın temeline inmek için, kısa süre önce At Christmas We Feast: Çağlar Boyunca Şenlikli Yiyecekler kitabının yazarı yemek tarihçisi Annie Gray'le birlikte, tüm bu mevsimsel adetlerimize derinlemesine bir dalış yaptı.
Gray "Aşçılığın güzel yanlarından biri de bu. Özgünlük ve bunun gibi fikirler hakkında her şeyi anlayabiliyorsunuz. Ancak bunun pek bir anlamı yok” diyor.
Hindinin hikayesi ve adı kolonizasyon ve ticaret tarihi ile bağlantılı aslında.
Yabani kuşlar dünyanın her yerinde bulunabilir. Ancak hindi Kuzey Amerika'ya özgü bir kuş ve birkaç yüz yıl öncesine kadar bu kuşun herhangi bir dilde tek adı yerel Kızılderili dillerinden türetilmişti.
Kızılderili kültürün çoğunda olduğu gibi, bu orijinal isimler, o kuş türünün gerçek orijinal ismine ne kadar yakın olursa olsun, reddedildi veya görmezden gelindi.
Gray “Bence İngilizler çok uzun bir süre gerçek bir üstünlük kompleksine sahiptiler ve -bu kuşa orijinal Kızılderili adını verelim- diye hiç düşünmediler” diyor.
‘Ya bu şekilde oldu ya da sadece “telaffuz edemiyoruz, Turkey (Türkiye) diyelim” dediler’ diyor.
O zamanlar Yeni Dünya olarak adlandırılan (Amerika kıtası) bölgeye gelen tüccarlar, 1500'lerde mal ve köle taşımak için dünyayı dolaşan nakliye yolları aracılığıyla bu büyük kuşları Avrupa'ya satmaya ve ihraç etmeye başladılar.
İngiltere, hindinin keşfedilmesinden önce de uzun bir süre ve tahmin ettiğiniz üzere genellikle Türkiye'den yaban kuşları satın alıyordu.
Böylece, bu garip görünüşlü ve yerel Kızılderili bir isme sahip yeni kuş ortaya çıktığında, hiç kimse bu Kızılderili ismi nasıl telaffuz edileceğini öğrenecek sağduyuya sahip değildi. Dolayısıyla bu isim (turkey) görünüşünün benzemesi sebebiyle Türkiye’den ithal edilen kuşlara göre verildi.
Ve böylece hindi, bu türden bir kuşa sahip olmayan bir ülkenin adını (turkey) almış oldu.
Öte yandan, kuşun bariz bir şekilde Türkiye’ye ait olmadığını bilen Türkler bu yabani kuşa Hindistan’dan geldiğini ifade edecek şekilde ‘Hindi’ adını verince durum daha da karmaşık hale geldi.
Fransızlar bu kuşa Hint tavuğu diyorlar. Bu aslında Avrupa'da, Amerika'nın gerçekte nerede olduğu konusundaki kafa karışıklığından kaynaklanan bir hatadan ileri geliyor. Örneğin Portekizlilerse 'peru' diyorlar.
Sonuç olarak İngilizler Türkiye’den satın aldığı kuşlardan biri olduğunu düşünmeleri sebebiyle bu kuşa Türkiye’den manasında ‘turkey’ dediler. Türkler ise kuşa Hindistan’dan geldiği manasında ‘hindi’ dediler. Bu da aslında Amerika kıtasının ilk keşfedildiğinde Hindistan zannedilmesinden kaynaklanan bir durumdan ileri geliyor.
 



Çin’de komedyenlere “toplumsal cinsiyet şakası” uyarısı

Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
TT

Çin’de komedyenlere “toplumsal cinsiyet şakası” uyarısı

Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)

Çin'de komedyenlere "karşı cinsle ilgili şaka yapmama" uyarısında bulunuldu.

Ülkenin doğusundaki Cıciang eyaletinde yetkililerin hafta sonu yayımladığı açıklamada, komedyenlerden toplumsal cinsiyet meselelerine dair tartışmaları körüklememeleri istendi.

Çin'de WhatsApp'ın muadili olarak kullanılan WeChat'te pazar günü yayımlanan mesajda şu ifadelere yer verildi:

Elbette eleştiri yapmakta bir sorun yok. Fakat komik olmak uğruna toplumsal cinsiyet karşıtlığını kullanmak yerine yapıcı eleştiriler getirilmelidir.

AFP ve Reuters'ın aktardığına göre açıklama, bir komedyenin evliliğine dair yaptığı şakaların ardından geldi.

Uyarıda belirli bir komedyenin adı paylaşılmazken, yayın platformu iQiyi'de gösterilen "Stand-up Komedisinin Kralı" adlı programın adına yer verildi.

Yetkililerin açıklamasında göndermede bulunulan komedyenin, "Fangzhuren" sahne adını kullanan 50 yaşındaki Fan Chunli olabileceğine işaret ediliyor.

Temizlik işçisi olarak çalışan kadın komedyen, eşiyle evliliğinde yaşadığı sorunlar ve ayrılma süreciyle ilgili esprileriyle sosyal medyada viral olmuştu.

Yetkililerin uyarısı, sosyal medyada bazı kesimlerin tepkisini çekti. Ülkede Twitter'ın muadili olarak kullanılan Weibo'da bir kişi, "Gerçekleri söyleyince kadınlarla erkekler arasında karşıtlık mı yaratılmış oluyor?" yorumunu yaptı.

Başka bir kişi de yorumunda "Bir şey kadın bakış açısından tartışıldığında toplumsal cinsiyet karşıtlığı olarak etiketleniyor, bu fazla hassas değil mi?" ifadelerini kullandı.

Kadın komedyenler geçmişte de toplumsal cinsiyet konularında şaka yaptıkları için yetkililerden uyarı almıştı.

Stand-up sanatçısı Yang Li, geçen yıl düzenlediği gösterisinde "Erkekler bu kadar vasat görünmelerine rağmen neden böyle özgüvenliler?" diye sormuştu.

Gösteriye gelen tepkiler nedeniyle perakende devi JD.com, komedyenle sponsorluk sözleşmesini sona erdirdiğini bildirmişti.

Independent Türkçe, Reuters, AFP