Fas: Mahkeme girişlerinde aşı kartı uygulaması kriz çıkarttı

Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehve (Şarku’l Avsat)
Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehve (Şarku’l Avsat)
TT

Fas: Mahkeme girişlerinde aşı kartı uygulaması kriz çıkarttı

Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehve (Şarku’l Avsat)
Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehve (Şarku’l Avsat)

29 Aralık’ta bir yanda Fas Barolar Birliği, diğer yanda da adli merci temsilcileri arasında gerçekleşen bir görüşmenin ardından Fas’ın farklı şehirlerindeki avukatların ‘aşı kartına’ karşı protestoları azaldı.
İlgili kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, mahkemelere giriş için aşı kartı takibini avukatların üstlenmesi konusunda bir uzlaşı sağlanmasıyla mahkemelerin çoğunun yeniden çalışmalarına başladığını söyledi. Ancak avukatların 29 Aralık’ta başkentteki idare mahkemesi önünde ‘sessiz’ eylemler düzenlemesi nedeniyle başkent Rabat’ta durumun farklı olduğu belirtildi. Eylemciler, güvenlik güçlerinin mahkeme salonuna girişte aşı kartlarını kontrole devam ettiklerini gördükten sonra eylem düzenledi.
Fas Barolar Birliği, geçen salı akşamı yaptığı açıklamada, sağlık kartının ‘avukatların salonlara giriş şartı’ olarak uygulanmasını reddettiklerini ve tavırlarında kararlı olduklarını belirtti. Barolar Birliği, Fas mevzuatlarının zorunlu kıldığı tüm yasal yollarla, tavırlarını savunmaya devam edeceklerini ifade etti.
Açıklama öncesinde geçen salı günü Barolar Birliği, Yargı Otoritesi Yüksek Kurulu yargı bağımsızlığını temsil eden anayasal bir kurum) Başkanı Muhammed Abdul Nebavi ve Başsavcı Hasan ed-Daki ile bir toplantı düzenledi. Toplantının, ‘yetkililerin, mahkemelere giriş için aşı kartı uygulaması zorunluluğu getirmesi nedeniyle ortaya çıkan krizin aşılması’ amacıyla düzenlendiği bildirildi. Avukatlar, söz konusu uygulamaya karşı çıkıyor ve bu nedenle 20 Aralık’tan bu yana mahkeme oturumlarını boykot ediyorlar.
Yapılan açıklamaya göre Birlik Başkanı Abdul Vahid el-Ensari, toplantı sırasında “Profesyonel kurumlar, kadın ve erkek avukatların işlerini yönetme yetkisine sahip olduğu kurumlardır. Sağlık güvenliği ile çelişmeyecek şekilde mahkemelere erişimin sağlanması ve güvence altına alınması da bu duruma dahildir” dedi.
Baro, avukatlık mesleğinin bağımsızlığını savunduğunu ve krizden çıkmak için olası çözümleri görüşmeye hazır olduğunu belirtti.
Açıklamada ayrıca, hem Yargı Otoritesi Yüksek Kurulu başkanının hem de Cumhuriyet Başsavcılığı başkanının ‘avukatlık mesleğinin bağımsızlığını güçlendirme’ konusundaki arzularını dile getirdiği ifade edildi.
Adalet Bakanı Abdullatif Vehve, geçen salı günü Danışmanlar Kurulu’ndaki (Parlamentonun ikinci birimi) sözlü sorular oturumunda, krizin üstesinden gelmek için avukatlarla diyalog kapısının açık olduğunu söylemişti. Ancak pandemiyle mücadele çerçevesinde aşı kartı uygulaması kararından geri adım atmayacağını vurguladı.
Vehbe, bakan olarak görevinin ‘yasaların uygulanmasını sağlamak’ olduğunu belirtti. ‘Aşı kartlarının ortak kontrolü’, yani avukatların yetkililerle birlikte aşı kartlarını takip etmesi gibi bir çözüme ulaşmaya hazır olduğunu söyleyen Bakan, avukatların yüzde 80’inin aşı yaptırdığını bildiğini vurguladı. Bakan Vehbe ayrıca, avukatları ‘mahkemeleri felç eden krizi aşmaya’ çağırdı.



Gazze Şeridi'nde açlık ve susuzluk kâbusu... Açlık nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 96'sı çocuk olmak üzere 193'e yükseldi

Gazze Şeridi'ndeki su sıkıntısı nedeniyle kovalarla su taşıyan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki su sıkıntısı nedeniyle kovalarla su taşıyan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
TT

Gazze Şeridi'nde açlık ve susuzluk kâbusu... Açlık nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 96'sı çocuk olmak üzere 193'e yükseldi

Gazze Şeridi'ndeki su sıkıntısı nedeniyle kovalarla su taşıyan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki su sıkıntısı nedeniyle kovalarla su taşıyan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)

Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı, açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 96'sı çocuk olmak üzere 193'e yükseldiğini açıkladı.

Bakanlık bugün yaptığı açıklamada, son 24 saat içinde bölgede açlık nedeniyle beş yeni ölüm vakası meydana geldiğini belirtti.

Öte yandan açlıktan kıvranan Gazze Şeridi sakinlerinin çoğu, içme ve temizlik için ihtiyaç duydukları suyu temin etmek amacıyla her gün yıkık bölgelerden uzun mesafeler kat etmek zorunda kalıyor. Bu zorlu yolculuk, insan sağlığını korumak için gerekli olan az miktardaki suyu temin etmelerini sağlıyor.

Dünya kamuoyunun ilgisi Gazze Şeridi'ndeki açlığa yönelirken, küresel açlık gözlemevi olan Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması, 22 aydır süren savaşın etkisiyle bölgede bir açlığın yaşandığını belirtiyor. Ancak yardım kuruluşlarına ve Reuters’a göre su krizi de en az bu kadar ciddi bir sorun.

Bazı sular yardım kuruluşlarına ait küçük arıtma tesislerinden sağlanıyor olsa da, çoğu aşırı tuzlu ve enkazdan sızan atık su ve kimyasallarla daha da kirlenmiş olan yeraltı su tabakasındaki kuyulardan çıkarılıyor. Bu da ishal ve hepatit vakalarının yayılmasına neden oluyor.

Gazze Şeridi'ne temiz suyun çoğunu sağlayan İsrail su hatları üzerinden pompalama durduruldu. İsrail, savaşın başlarında Gazze Şeridi'ne su ve elektrik tedarikini durdurdu. Daha sonra bazı tedarikler yeniden başlatılsa da, su hatları hasar gördü. Gazze Su İdaresi yetkilileri, son zamanlarda bu hatlardan hiç su gelmediğini bildirdi.

dfrgty
Gazze şehrinde su kıtlığı nedeniyle tankerlerden su almak için bekleyen Filistinliler (Reuters)

İsrail Savunma Bakanlığına bağlı Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktiviteleri Koordinasyon Birimi (COGAT), İsrail'in Gazze Şeridi'ne su sağlıyor olup olmadığına ilişkin yorum talebine yanıt vermedi.

Gazze Şeridi’ndeki su ve kanalizasyon altyapısının çoğu tahrip oldu. Yeraltı su pompaları genellikle küçük jeneratörlerden elde edilen elektriğe bağlı ve bu jeneratörlere yakıt temin etmek artık çok zor.

Savaştan önce üniversite öğrencisi olan 23 yaşındaki Muaz Muhaymer, su almak için yaklaşık bir kilometre yürümek ve iki saat kuyrukta beklemek zorunda olduğunu söyledi. Muhaymer, çoğu zaman aynı işi günde üç kez yapmak zorunda kalıyor. Su kaplarını el arabasına koyarak, engebeli arazide bulunan ailesinin çadırına geri dönüyor.

Temizlik için kullanmak üzere iki büyük bidon tuzlu su ve içmek için iki küçük bidon temiz su taşıyan Muhaymer, “Ne kadar süre böyle kalmamız gerekecek?” diye sordu.

53 yaşındaki annesi, oğlunun 22 kişilik büyük ailesinin ihtiyaç duyduğu suyu, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta küçük bir çadır grubunda yaşayan ailesine getirdiğini söyledi.

Anne, “Çocuklar gelip gidiyor, hava sıcak. Sürekli susuyorlar. Yarın tekrar su doldurabilecek miyiz, kim bilir?” ifadelerini kullandı.

uıotrgh
Filistinli bir kadın, bebek maması sıkıntısı ve yetersiz beslenme oranlarının yüksek olduğu bir ortamda, üç aylık torununa otlu su içirmek için bir şişe hazırlıyor. (Reuters)

Nüfusun yoğun olduğu küçük bölgede su bulmak için mücadele devam ediyor. Neredeyse herkes geçici barınaklarda veya tuvalet ve hijyen imkanları olmayan çadırlarda yaşıyor. İnsanlar, hastalıkların yayıldığı bu ortamda içme, yemek pişirme ve yıkama için yeterli suya erişemiyor.

Birleşmiş Milletler (BM), acil durumlarda kişi başına minimum su tüketiminin içme, yemek pişirme, temizlik ve yıkanma için günde 15 litre olduğunu belirtiyor. İsrail merkezli insan hakları örgütü B'Tselem'e göre, İsrail'de günlük ortalama su tüketimi yaklaşık 247 litre.

fghyju
Gazze Şeridi'nde temiz suya erişim mücadelesi (AFP)

Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam'ın işgal altındaki Filistin topraklarında insani yardım politikalarından sorumlu yetkilisi Büşra el-Halidi, Gazze Şeridi'nde günlük ortalama su tüketiminin şu anda 3 ila 5 litre arasında olduğunu söyledi.

Oxfam geçen hafta, su yoluyla bulaşan ve önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalıkların ‘Gazze Şeridi'nde yaygınlaştığını’ ve son üç ayda bildirilen vakaların yaklaşık yüzde 150 arttığını belirtti.

İsrail, Hamas'ı Gazze Şeridi'ndeki acıların sorumlusu olarak görüyor ve 2,3 milyonluk Gazze nüfusuna yeterli yardımın ulaşmasına izin verdiğini iddia ediyor.

Su kuyrukları

Sivil toplum kuruluşu Norveç Mülteci Konseyi’nin (NRC) su ve sanitasyon sorumlusu Danish Malik, “Su kıtlığı her geçen gün ciddi şekilde artıyor ve insanlar içme suyu ile temizlik için kullanılacak su arasında seçim yapmak zorunda kalıyor” dedi.

Gazze Şeridi sakinlerinin çoğu, su kuyruklarında uzun saatler geçiriyor ve kuyrukta yer bulmak için diğerleriyle itişip kakışıyor. Bölge sakinleri, bazen kavgaların çıktığını söylüyor.

Su getirmek genellikle çocukların görevi. Çünkü ebeveynleri yiyecek veya diğer ihtiyaçları arıyor.

Gazze Şeridi'ndeki Sular İdaresi Planlama Müdürü Munzir Salim, “Çocuklar çocukluklarını yitirmiş, plastik bidonlarla su taşıyıcıları haline gelmişler. Su taşıyan tankerlerin peşinden koşuyorlar ya da ailelerine su götürmek için uzak bölgelere gidiyorlar” şeklinde konuştu.

ergtyu
Su kıtlığı nedeniyle Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta su dağıtım noktasında toplanan Filistinliler (Reuters)

Su temininde zorluklar yaşanırken, sahil yakınında yaşayanların çoğu denizde yıkanıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) finansmanıyla, Mısır'daki bir tuzdan arıtma tesisinden Gazze Şeridi'nin güneyindeki 600 bin kişiye hizmet verecek yeni bir su hattı kurulması planlanıyor. Ancak bunun tamamlanması birkaç hafta daha sürebilir.

Yardım kuruluşları, daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini söylüyor.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Sözcüsü James Elder, uzun süredir devam eden yoksunluğun ölümcül hale geldiğini söyledi. Elder, “Açlık ve susuzluk artık bu savaşın yan etkileri değil, doğrudan sonuçları haline geldi” ifadesini kullandı.

El-Halidi, krizin çözümü için ateşkes ve yardım kuruluşlarının sınırsız erişiminin şart olduğunu belirterek, “Aksi takdirde Gazze Şeridi'nde önlenebilir hastalıklar nedeniyle insanların vefat ettiğini göreceğiz, ki bu zaten gözlerimizin önünde oluyor” dedi.