İsrail askeri helikopterinin düşme sebebi siber saldırı mı?

Spot: İsrail ordusu, helikopterin düşmesinin nedeniyle ilgili öne sürülen senaryoları ne onaylıyor ne de reddediyor.

İsrail askeri helikopteri düştü (AFP)
İsrail askeri helikopteri düştü (AFP)
TT

İsrail askeri helikopterinin düşme sebebi siber saldırı mı?

İsrail askeri helikopteri düştü (AFP)
İsrail askeri helikopteri düştü (AFP)

Emel Şehadet
İsrail ordusu, ülkenin kuzeyinde yer alan Hayfa kenti açıklarında İsrail Savunma Kuvvetleri’ne ait “Atalef” olarak da bilinen Eurocopter AS565 Panther tipi askeri helikopterin düşmesinin ardından bir karışıklık durumuna tanık oluyor. İki subayın ölümüne ve bir subayın yaralanmasına neden olan olayın bir arızadan değil, bir siber saldırıdan kaynaklanmış olabileceği düşünülüyor.
İsrail Ordu Sözcüsü Ran Kochav, üstü kapalı bir açıklama yaparak, olayın bir hatadan kaynaklanıp kaynaklanmadığıyla ilgili net bir ifade kullanmadı. Ancak bunun düşman bir taraftan gelen saldırı olduğunun düşünülmediğini belirten Kochav, helikopterin düşme nedeniyle ilgili ortaya atılan senaryoların kabul edilmesi yahut reddedilmesi için henüz erken olduğunu söyledi.
Başta Hava Kuvvetleri Komutanlığı olmak üzere tüm İsrail ordusu, olayı araştırıyor. Ordunun bazı birimleri, helikopterin düştüğü sırada Hayfa sahilinde bulunan çocuklar tarafından çekilen fotoğraflarda helikopterin içinde görülen ateş topunu analiz ediyor. Ateş topunun büyük ihtimalle motorda oluşan teknik bir arızadan çıkan yangından kaynaklandığını söyleyen Kochav, “Helikopter, iletişim cihazı aracılığıyla önceden bildirilmeden ve helikopterdeki mürettebat yardım çağrısında bulunmadan denize çakıldı” dedi.
Kochav'ın açıklamalarını değerlendiren eski bir güvenlik yetkilisine göre bu açıklama, bir siber ya da helikopterdeki tüm ekipmanları felç eden başka bir saldırının sinyallerini veriyor olabilir. Öte yandan İsrail ordusu, devam eden soruşturmanın ayrıntılarının yayınlanmasını engelleyen İsrail İç Cephe Komutanı Uri Gordin imzalı bir emir yayınladı. Emir ile vatandaşların kazanın meydana geldiği bölgeye girmesi yasaklanırken oluşturulan teknik ekipler helikopterin parçalarını aramaya devam ediyorlar.

Helikopterden atlayan subay
İsrail ordusu, helikopterden atlayarak kazadan sağ, ancak yaralı kurtulan üçüncü subayın ifade verebilecek duruma gelmesini bekliyor. Subayın, Hayfa'da bulunan Rambam Hastanesi'ndeki tedavisi halen sürüyor.
Atelef Helikopter Filosu’nun eski komutanı Zvi Teysir, olayla ilgili yaptığı değerlendirmede, geceleri denizin üzerinde uçmanın karmaşık bir süreç olduğunu ve helikopterin düşmesinin büyük olasılıkla teknik bir aksaklıktan kaynaklandığını vurguladı. Ancak Teysir, bir pilotun suyun yüzeyini görmeme olasılığının ihtimal dışı olduğunu da sözlerine ekledi.
Ön incelemelere göre helikopter, görevden dönerken deniz yüzeyine çarptı. Ordu ise helikopterin hangi görev için havalandığına dair açıklama yapmadı. Bu arada kazadan sağ kurtulan subayın, yarbay rütbesinde olduğu ve Hayfa sahilinden yüzlerce metre öteye düştüğü öğrenildi.
Hava Kuvvetleri’nden bir subay, kazada ölen albay ve binbaşı rütbesindeki iki subayın, helikopteri uzun saatler boyunca kullanma konusunda büyük deneyime sahip olduklarını belirtti. Subay, “Hava Kuvvetleri tarafından en az 25 yıldır kullanılan, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri iş birliğiyle harekat icra edebilen ve İsrail ordusunun envanterinde en fazla sayıda bulunan bir helikopterden bahsediyoruz. Helikopter, gözetleme ve kurtarma amaçlı olarak İsrail Donanması’na ait Sa'ar 5 sınıf korvet gemilerinden havalanabiliyor” şeklinde konuştu.
Diğer taraftan Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Başbakan Naftali Bennett, ölen iki subayı en iyi hava kuvvetleri subayları arasında gösterirken helikopterin düşüşünü ciddi bir olay olarak değerlendirdi. Bennett, olayla ilgili araştırmanın sonuçlarını beklediğini de sözlerine ekledi.
Helikopter iki motorla çalışıyor, saatte 288 kilometre hıza ulaşıyor ve tek seferde 472 kilometre yol alıyor. Atalef tipi helikopterler, Deniz Kuvvetleri'nin envanterine dahil edilmelerinden bu yana Karen-A adlı silah gemisinin ele geçirilmesi ve Türkiye’den yola çıkan Mavi Marmara gemisine müdahale edilmesi gibi donanma tarafından gerçekleştirilen tüm operasyonlarda görev aldı.
Sa'ar-6 korvet gemilerinin donanma envanterine dahil edilmesiyle İsrail ordusu, envanterdeki helikopterleri Sikorsky Seahawk sınıfından olan bu helikopterlerin yeni modelleriyle değiştirmeye karar verdi. İsrail ordusundan bir yetkili, yaptığı açıklamada, askeri kurumda harcanan yüksek bütçeler nedeniyle, özellikle İran ile olası bir çatışma gibi çeşitli güvenlik olaylarına karşı hazırlıklı olunması amacıyla İsrail Hava Kuvvetleri’nin, ABD Donanması'ndan fazla helikopterlerden kullanılmış helikopterler satın alacağını söyledi.



İsrail’de tarihi göç dalgası: Umudumuzu kestik

Hükümet karşıtları, pazar günü Tel Aviv'de büyük bir protesto düzenlemişti (Reuters)
Hükümet karşıtları, pazar günü Tel Aviv'de büyük bir protesto düzenlemişti (Reuters)
TT

İsrail’de tarihi göç dalgası: Umudumuzu kestik

Hükümet karşıtları, pazar günü Tel Aviv'de büyük bir protesto düzenlemişti (Reuters)
Hükümet karşıtları, pazar günü Tel Aviv'de büyük bir protesto düzenlemişti (Reuters)

İsrail'den göç edenlerin sayısı 7 Ekim 2023’te başlayan Gazze savaşının ardından iki katına çıktı. 

Hükümet verilerine göre, 2024’te toplam 82 bin 700 İsrailli ülkeyi terk etti. Bu rakam, aynı yıl ülkeye gelen yaklaşık 55 bin 280 kişiyi aştı ve İsrail'de nadir görülen bir negatif net göç oranı ortaya çıktı.

Kudüs’te yaşayan tarihçi Frédérique Schillo, bunu “benzeri görülmemiş büyüklükte bir olay” diye niteliyor: 

Uzun süre İsraillilerin ülkeden ayrılması konusu araştırılmadı, yetkililer bunu konuşmaktan çekiniyordu. Tüm dünyadan Yahudiler için bir sığınak olması beklenen İsrail'in, çocuklarının ülkeyi terk etmesine izin vermesi kesinlikle tabu bir meseleydi.

Schillo, eski İsrail Başbakanı İzak Rabin'in 1970'lerdeki ilk görev döneminde ülkeyi terk eden İsraillileri “korkaklar” diye nitelediğini de hatırlatıyor. Tarihçi, son göç dalgasının İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun agresif iç ve dış politikalarıyla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor. 

İsrailli aktivist Mordekay, Netanyahu’nun savaş politikası nedeniyle ülkeyi terk edip ailesiyle Yunanistan’a gittiğini söylüyor. Gazze savaşının başlamasıyla ülkedeki “sol kanadın zayıfladığını” belirten 42 yaşındaki aktivist şöyle devam ediyor: 

İsrail'den umudumuzu kestik. Hükümeti Ortadoğu'da barışı sağlayabilecek bir yapıya dönüştürme umudumuzu kaybettik.

Mordekay, Netanyahu’nun “radikal sağcı politikaları kuvvetlendirdiğini” vurgulayarak, “Artık İsrail’de güvende hissetmiyorum” diyor. 

Filistin topraklarındaki insan hakları ihlallerini belgeleyen İsrailli hak örgütü B'Tselem’den aktivist Noga da geçen yıl eylülde İsrail’den ayrılıp İtalya’ya gittiğini anlatıyor: 

İnancımı kaybettim. İnsanların hem kendilerine karşı şiddet uygulandığında hem de ülkeleri başkalarına karşı şiddet uyguladığında ve adaletsizlik yaptığında nasıl tepki verdiklerini gördüm. Kimse bizim yaptığımız adaletsizliği bilmek istemiyor, sadece kendilerini kurban gibi hissediyorlar.

Noga, İsrail’de kalıp mücadeleyi sürdüren aktivistler olduğunu fakat ülkedeki muhalif kesimin köklü bir değişim yaratmak için zayıf kaldığını söylüyor. 

Diğer yandan Hamas, ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini açıklamasına rağmen Tel Aviv yönetimi işgal planından geri adım atmıyor. 

Savunma Bakanı Israel Katz, bugünkü açıklamasında Gazze Şeridi’nin işgali için 60 bin yedek askerin göreve çağrılacağını duyurdu. Bunlardan 40 bin ila 50 bininin 2 Eylül’de göreve hazır olması bekleniyor. Diğer yedek askerler kasım-aralık ve şubat-mart dönemlerinde göreve çağrılacak. 

İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) açıklamasına göre işgal harekatında 5 tümen yer alacak. 

İşgal planı, IDF’den üst düzey yetkililerle Netanyahu arasında krize yol açmıştı. Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, planı “tuzak” diye nitelemiş, hem rehine takası sürecini hem de İsrailli askerleri tehlikeye atacağını savunmuştu. Netanyahu ise işgal operasyonundan geri adım atılmayacağını açıklamıştı.

Independent Türkçe, France 24, Times of Israel