Zebra balığı, insanın sosyal davranışının sebeplerini ortaya çıkarıyor

Zebra balığı

Bir parti vermeye, akrabalarımızı yemeğe davet etmeye veya bir deniz yolculuğuna çıkmaya karar verdiğimizde, sosyal davranışın en temel bileşeni olan başkalarıyla vakit geçirme isteğiyle motive oluyoruz. Bu isteğin genetik temeli sosyalleşme ile ilgilidir, bu nedenle genetik faktörlerin sorumluluğunun boyutunu belirlemek zordur. Ancak Portekiz, İtalya ve İsrail'den uluslararası bir araştırma ekibi, bu soruna ‘zebra balığına bağlı olarak’ bir çözüm buldu. Çalışmanın sonuçları ise önceki gün Journal of Neuroscience'da yayınlandı.
Dişi zebra balığı, herhangi bir ebeveyn bakımı almadığı için davranışın doğuştan gelen temelini incelemek için idealdir, çünkü dişi bir zebra balığı yüzlerce yumurta doğurur, yumurtanın bir parçası olan proteinler bir ‘yemek kesesi’ sağlar, ancak bununla beraber yavrularına mesajı ‘kendi işini kendin yap’tır. Yaklaşık dört haftalıkken, larva aşamasından yeni çıkmış olan küçük, santimetre uzunluğundaki balıklar, motivasyon arayan insanlar gibi, diğerleriyle kaynaşmaya başlar ve grup onlara yiyecek arama, akıntıları aşma, yırtıcılardan kaçınma ve arkadaş bulma konusunda avantajlar sağlar. Doğuştan gelen faktörün sosyal davranıştaki sorumluluğunu belirlemek için araştırmacılar, bağlanma da dahil olmak üzere sosyal etkileşimleri geliştirdiği bilinen oksitosin hormonuna odaklanmaya karar verdi. Araştırmacılar, hormonun zebra balığı larva beyinlerinin gelişimi üzerindeki etkilerini araştırmak için bir sistem geliştirdiler ve oksitosin üreten nöronları içeren transgenik larvalar ürettiler. Araştırmacılar daha sonra suya antibiyotik ekleyerek bu nöronları farklı gelişim aşamalarında larva beyinlerinden yok ettiler.
Bilim insanları, beyinlerinde oksitosin eksikliği olan larvaların, özellikle dönemin ilk iki haftasında, sosyalleşme yeteneği zayıf yetişkin balıklara dönüştüğünü keşfettiler. Beyinleri yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde oksitosin nöronlarını yenilese de, bu yetenek geri kazanılmamıştır, yani yetişkin balıkların sosyal davranışlarda bulunabilmesi için, kritik bir süre boyunca beyinlerinin oksitosin tarafından belirli bir şekilde düzenlenmesi gerekir.