ABD Kongresi baskınının yıldönümü: Fotoğraflarla saat saat 6 Ocak 2021'de yaşananlar

Büyük tartışmalar yaratan ABD Kongresi baskınında binlerce Trump yanlısı 2020 ABD Başkanlık Seçimleri sonuçlarının görüşüldüğü sırada Kongre binasına saldırmıştı (Reuters)
Büyük tartışmalar yaratan ABD Kongresi baskınında binlerce Trump yanlısı 2020 ABD Başkanlık Seçimleri sonuçlarının görüşüldüğü sırada Kongre binasına saldırmıştı (Reuters)
TT

ABD Kongresi baskınının yıldönümü: Fotoğraflarla saat saat 6 Ocak 2021'de yaşananlar

Büyük tartışmalar yaratan ABD Kongresi baskınında binlerce Trump yanlısı 2020 ABD Başkanlık Seçimleri sonuçlarının görüşüldüğü sırada Kongre binasına saldırmıştı (Reuters)
Büyük tartışmalar yaratan ABD Kongresi baskınında binlerce Trump yanlısı 2020 ABD Başkanlık Seçimleri sonuçlarının görüşüldüğü sırada Kongre binasına saldırmıştı (Reuters)

Bugün 6 Ocak 2021'de yaşanan ABD tarihindeki en sarsıcı olaylardan ABD Kongresi baskınının yıldönümü.
Dört kişinin hayatını kaybettiği isyanda eski ABD Başkanı Donald Trump taraftarları, 2020 ABD Başkanlık seçimleri sonucuna karşı çıkmak ve ABD Başkanı Joe Biden'ın kazandığının ilan edilmesini engellemek için Kongre binasına baskın düzenlemişti.
İşte fotoğraflarla saat saat dünyayı sarsan 6 Ocak 2021 günü yaşananlar:

12.00
Trump, Beyaz Saray'ın yakınında "The Ellipse" adıyla bilinen meydanda düzenlediği "Amerika'yı kurtar" mitingde toplanan binlerce kişiye seslendi.

Trump'ın düzenlediği miting yaklaşık 1 saat sürdü (AP)
"Asla vazgeçmeyeceğiz, asla geri çekilmeyeceğiz" diyen Trump, konuşmasında dönemin ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'e seslenerek Joe Biden'ın seçim zaferini geçersiz sayması çağrısında bulundu.

12.30
Konuşma henüz tamamlanmadan kalabalık, Kongre binasına doğru yürüyüşe geçti.

"Amerikayı Kurtar" mitingine binlerce kişi katıldı (AP)
Trump yanlısı göstericiler, Kongre binasının etrafında oluşturulan polis barikatına saldırdı.
Polisle protestocular arasındaki gerginlik hızla tırmanırken, güvenlik güçleri kalabalığı biber gazı ve gaz bombalarıyla dağıtmaya çalıştı.

Polisle göstericiler arasındaki çatışmalarda protestocular, barikatları yıkarak hızla Kongre binasına doğru ilerledi (Reuters)
ABD Federal Koruma Servisi'nin paylaştığı bilgilere göre radikal sağ Proud Boys grubundan yaklaşık 300 kişi de protestocuların arasındaydı. Yetkililer, gruptaki bazı kişilerin silahı olduğunu da bildirdi.

13.00
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, seçim sonuçları, oy itirazları ve Joe Biden'ın başkanlığıyla ilgili Kongre'deki ortak oturumu başlattı.
Bu sırada Trump, konuşmasını "Pensilvanya Caddesi'nden [Beyaz Saray'dan Kongre binasına giden yol] yürüyeceğiz ve Kongre'ye gideceğiz. Cumhuriyetçilerimize, zayıf olanlarına, ihtiyaç duydukları gurur ve cesareti sağlayıp ülkemizi geri alacağız" ifadeleriyle tamamladı.

Sayıları her geçen saat artan Trump taraftarları, Kongre binasının önünde uzun süre polisle çatıştı (Reuters)
Öte yandan mitinge gelenlere birlikte Kongre'ye yürüyeceğini söylemesine rağmen kendisi Beyaz Saray'a gitti.
Pence ise "Anayasa'yı desteklemek ve korumak için ettiğim yemin, hangi oyların geçerli hangilerinin geçersiz olması gerektiğine tek başıma karar verme yetkisi sağlamıyor" diyerek Trump'ın talebini yerine getirmeyeceğine dair örtük bir mesaj verdi.

Binlerce gösterici barikatı geçerek Kongre binasına ulaştı ve binanın ana girişinde ve çevresinde "ABD! ABD!" şeklinde sloganlar atmaya başladı.

13.30
Senato ve Temsilciler Meclisi'nin ortak oturumu sürerken Kongre polisi, bölgede Cumhuriyetçi Parti ve Demokrat Parti üyelerin ofislerinin bulunduğu noktalarda birkaç blok ötede iki adet boru bombası tespit edildiğini belirtti.

Ekiplerin tespit ettiği bomba boruları başarılı şekilde etkisiz hale getirildi (AP)
Bu sırada Kongre binasının dışındaki protestocular içeri girebilmek kapıları zorlamaya başladı.

14.00
Güvenlik güçlerinin durduramadığı kalabalıktaki Proud Boys grubundan Dominic Pezzola, binadaki camlardan birini kırarak içeri girdi ve diğer protestocuların da binaya giriş yapmasını sağladı. 

Kongre baskınındaki rolü nedeniyle tutuklanan 43 yaşındaki Pezzola'nın evinde bomba yapma kılavuzları bulunduğu bildirilmişti (AP)
Pence ve Pelosi korumaları tarafından binanın başka yerlerine götürüldü.
Bazı protestocular, içeride az sayıda kalan polisleri geri itmeyi başararak Senato ve Temsilciler Meclisi'nin kapısına kadar geldi.

Bu sırada Temsilciler Meclisi'nin kapısı içeriden toplanan masa ve sandalyelerle barikat oluşturularak kapatıldı. Güvenlik görevlileri silahlarını çekerek girişi korumaya çalıştı.

Güvenlik güçleri, isyancıların Temsilciler Meclisi'ne girmesini engelledi (AP)
Federal Koruma Servisi binanın güney kanadındaki Temsilciler Meclisi'yle kuzey kanadındaki Senato'nun kapatıldığını bildirdi.

Görüşmelerin askıya alınmasıyla meclis üyeleri güvenli şekilde tahliye edildi ve Temsilciler Meclisi boşaltıldı (AP)
Senato ve Temsilciler Meclisi'nin görüşmelerinin durdurulmasına karar verildi.

14.30
Trump, bir tweet atarak "Mike Pence ülkemizi ve Anayasamızı korumak için yapılması gerekeni yerine getirecek cesarete sahip değildi. ABD hakikati istiyor" ifadelerini kullandı.
Eski ABD Başkanı, bir tweet daha paylaşarak protestoculardan güvenlik güçlerine ve Kongre polisine destek olmalarını talep etti.
Yetkililer, içeride kalan meclis üyelerinden gaz maskesi takmasını istedi.

Protestocuların saldırıları ya da polisin müdahalesi durumunda hazırlıklı olmaları için meclis üyelerine koruyucu teçhizatlar verildi (AP)
Göstericiler binanın içindeki güvenlik güçleriyle çatışırken, Temsilciler Meclisi'nin yanında meclis üyelerinin güvenlik için götürüldüğü odaya yakın bir yerde camdan içeri girmeye çalışan protestocu Ashli Babbitt, Kongre polisi Michael Byrd tarafından vuruldu.

15.00
Protestocular balkonlardan atlayarak Senato'ya girdi. Göstericilerden bazıları içeride selfie çekerken, bazıları da binayı boşaltan meclis üyelerinin geride bıraktığı belgeleri karıştırdı.

Protestoculardan biri Senato'ya girdiğinde "Trump bu seçimi kazanmıştı!" diye bağırdı (Twitter / @igorbobic)
Bu sırada birçok gösterici Kongre binasının koridorlarında sloganlar atarak yürüdü, etrafa zarar verdi ve meclis üyelerinden bazılarının ofislerine girdi.
Richard Barnett adlı protestocu, Pelosi'nin ofisine girerek masasında selfie çekti.

Barnett, Pelosi'nin masasındaki pozuyla gündem olmuştu (AFP)
Trump, yeniden bir tweet atıp protestoculara seslenerek "ABD Kongresi'ndeki herkese sakin olmaları çağrısında bulunuyorum. Şiddet yok! Unutmayın, BİZ Kanun ve Düzenin Partisi'yiz" dedi.

15.30
Pelosi, telefonda Virginia Valisi'ni aradı. Vali, ABD Ulusal Muhafızları dahil tüm güvenlik güçlerinin Kongre'ye gönderileceğini söyledi.

Ulusal Muhafızlar baskın günü akşama doğru Kongre'ye gelerek güvenlik kordonu oluşturdu (AP)
Dönemin Beyaz Saray Sözcüsü Kayleigh McEnany, Ulusal Muhafızları'nın ve diğer federal güvenlik yetkililerinin Trump'ın emriyle Kongre binasına yönlendirildiğini ifade etti.

Öte yandan Trump taraftarları Kaliforniya eyaletinin başkenti Sacramento ve Teksas eyaletinin başkenti Austin başta olmak üzere birçok şehirde gösteri düzenlemeye başladı.

16.00
Biden, bir basın toplantısı yaparak Trump'tan "kuşatmayı sona erdirmesini" talep etti.

Açıklamasında Biden, "Başkan Trump'ı ulusal televizyona çıkıp yeminini yerine getirmeye, Anayasa'yı korumaya ve bu kuşatmayı sonlandırmaya çağırıyorum. Bu protesto değil bir isyandır" ifadelerini kullandı.
Trump ise Twitter hesabından bir video paylaşarak açıklamalarda bulundu.

Kongre baskınının ertesi günü üzerinde "ihanet" yazan bir bayrak kareye takılmıştı (AP)
"Acınızı biliyorum, canınızın yandığını biliyorum" diyerek protestoculara seslenen Trump, "Sizi seviyoruz, çok özelsiniz. Neler yaşandığını gördünüz. Diğerlerine nasıl davranıldığını gördünüz. Nasıl hissettiğinizi biliyorum fakat eve dönün, barışçıl bir şekilde evlerinize dönün" dedi.
Öte yandan Trump, açıklamasında oylarda sahtecilik yapıldığına ve seçimlerin geçersiz olduğuna dair asılsız iddialarını da yineledi.

17.00
Yerel ve federal güvenlik güçleriyle 155 Ulusal Muhafız, tam teçhizatlı şekilde Kongre binasına geldi.  
Güvenlik güçleri binanın içine girerek olayları kontrol altına almaya çalıştı.
Polis, Kongre binasında vurulan protestocu Babbitt'in tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybettiğini bildirdi.

18.00
Washington DC Belediye Başkanı Muriel Bowser, şehirde 12 saatlik sokağa çıkma yasağı uygulanacağını duyurdu.

Trump, resmi Twitter hesabından bir paylaşım yaparak "seçimlerin kendisinden ve uzun süredir kötü muamele gören vatanseverlerden çalındığını" öne sürerken, protestoculardan eve dönmelerini istedi.
ABD'de radikal sağcıların bir araya geldiği bir komplo teorisi oluşumu olarak tanımlanan QAnon üyelerinden Rosanne Boyland'in Kongre binasına giriş sırasında baygınlık geçirdiği, daha sonra kaldırıldığı hastanede aşırı doz amfetaminden hayatını kaybettiği açıklandı.

19.00
Facebook, Trump'ın protestoculara seslendiği videosunu ve paylaşımlarını kaldırdığını açıkladı.
Sosyal medya devi, hem Facebook hem de Instagram'daki içeriklerin "yaşanan şiddeti azaltmak yerine körükleme riski taşıdığı için" kaldırıldığını bildirdi.

"QAnon Şamanı" olarak da bilinen Jacob Anthony Chansley, baskındaki rolü nedeniyle 41 ay hapis cezası almıştı (AP)
Twitter da Trump'ın protestolarla ilgili paylaşımlarını kaldırdığını ve 12 saatliğine hesabını dondurduğunu açıkladı.

20.00
Kongre polisi binanın güvenli hale geldiğini bildirdi.
Bunun üzerine Senato'daki görüşmeler kaldığı yerden devam etti. Pence, "Bugün ABD Kongresi'nin tarihindeki kara bir gündü. Haydi, işe koyulalım" diyerek görüşmeleri tekrar başlattı.
Arizona eyaletindeki oy sayımlarına itiraza ilişkin görüşmeler devam etti.

21.00
Temsilciler Meclisi de görüşmelere kaldığı yerden devam etme kararı aldı.

Pence ve Pelosi, ortak görüşmelerin sonunda Biden'ın seçim sonuçlarına göre resmen ABD Başkanı olduğunu doğruladı (AP)
Pelosi, "Bunun geceye kadar süreceğini zaten biliyorduk. Ne kadar gerekiyorsa burada o kadar süre kalacağız. Amacımızı yerine getireceğiz" ifadeleriyle görüşmeleri başlattı.

23.00
Yaklaşık 10 saat önce başlayan Senato ve Temsilciler Meclisi ortak görüşmesi kaldığı yerden devam etti.

03.45 (7 Ocak)
Pence, itirazların değerlendirilmesi ve oylamalardan sonra seçim sonuçlarına göre 306'ya 232 oyla Biden'ın resmen ABD Başkanı olduğunu açıkladı.  
Açıklamadan kısa süre sonra Twitter'ın hesabını yeniden aktif hale getirdiği Trump, Kongre'de yaşanan olayları kınayarak "yeni yönetimin kurulacağını" belirtti ve Biden yönetimine "yetkinin pürüzsüz ve sorunsuz bir şekilde geçmesine odaklanacağını" söyledi.
ABD tarihindeki dönüm noktalarından biri niteliğindeki Kongre baskınından sonra 20 Ocak'ta Biden, resmi yemin töreniyle ülkenin 46. Başkanı olmuştu.
Independent Türkçe,NPR, New York Times, AP, Reuters, BBC, Washington Post, France 24, CNN
 



Savaşlar ve anlaşmalar ABD’si: Karmaşık bir dünyayı basitleştirmek

 6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
TT

Savaşlar ve anlaşmalar ABD’si: Karmaşık bir dünyayı basitleştirmek

 6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)

Refik Huri

ABD, “uluslar inşa etme” başlıklı savaş döneminden Ukrayna, Gazze ve İran nükleer dosyasında acil uzlaşılar dönemine geçişi tamamlıyor. Her iki durumda da ABD dünyadaki komplikasyonları anlamaktan aciz gibi görünüyor.

Savaşlar döneminde, Başkan George W. Bush başkanlığında neo-muhafazakarlar, el-Kaide’nin New York'taki Dünya Ticaret Merkezi’ne yönelik saldırısını Afganistan'ı, ardından Irak’ı istila etme, Taliban ile Başkan Saddam Hüseyin rejimlerini devirme, dönemin ulusal güvenlik danışmanı Condoleezza Rice’ın, “Yeni Ortadoğu” olarak adlandırdığı planı gerçekleştirmeye çalışarak dünyayı zorla değiştirme hırsları için kullandılar.

Başkan Donald Trump'ın varmaya çalıştığı uzlaşılar döneminde ise itici güç anlaşmalar politikasıdır. Dünya Trump'ın ve etrafındaki oligarşinin gözünde savaş alanı değil, bir borsadır. Ukrayna, Gazze ve nükleer dosyada zor uzlaşılar için müzakereleri yürüten kişi ise krizler, savaşlar, jeopolitik ve stratejik çatışmalar dünyasında deneyimsiz olan gayrimenkul geliştiricisi Steve Witkoff'tur.

Beyaz Saray'daki karar alıcıya gelince, temsilcisinden daha deneyimli değil ve kararlarında içgüdü ile basit algıya güveniyor, bu şekilde ABD'yi değiştirmek istedi ve karmaşık bir dünyaya tosladı. Kendilerine hizmet eden anlaşmalara açık olsalar bile, ideoloji tarafından yönlendirilen üç oyuncu ile canlı yayında dilediği iyi dilekler ve iyi niyetli çağrılarla başa çıkmaya çalıştı. Bunlardan ilki, yorumcu Nahum Barnea tarafından “iki ayak üzerinde yürüyen bir yanlış anlama” olarak tanımlanan Binyamin Netanyahu’dur. İkincisi, İmam Humeyni'nin dediği gibi, ABD'ye düşmanlığı devrimin temellerinden biri saymaya bağlı kalan, İslam Cumhuriyeti'nin güçlü bir devlet ve Devrim Muhafızları’nın anayasaya göre ihraç etme görevini üstlendiği bir devrim olduğunda ısrar eden İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney’dir. Sonuncusu, istihbarattan Kremlin liderliğine yükselen, ABD, Avrupa ve Soğuk Savaş’ın sona ermesi, Sovyetler Birliği'nin devrilmesinden sonra “tarihin sonu” olduğunu hayal ederek muzaffer gibi davranan herkesten Rusya’nın intikamını almaya başlayan tecrübeli Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’dir.

ABD Taliban’ı devirdikten sonra en uzun Amerikan savaşı haline gelen Afganistan'da 18 yıl boyunca savaştı ve “uluslar inşa etme” planını uygulamaya çalıştı.  General Stanley Allen McChrystal’ın dediği gibi, ABD, “geleneksel yollarla devrimci hedeflere ulaşmak istedi.” Yine ABD’nin en önemli komutanlarından olan McChrystal’a göre “başarı ölçeği öldürdüğümüz Taliban unsurlarının sayısı değil, aksine koruduğumuz nüfus sayısıdır.” Bir görgü tanığına göre, ABD’den yardımlar alanlar ve gündüz polikliniklerinde tedavi edilenler, geceleri ona karşı savaşıyorlardı. ABD, eski istihbarat direktörü Richard Helms'in şu sözlerini okumadı: “Ortadoğu politikaları ile ilgili tüm saçmalıkları unutun ve yüzyıllık ömürleri olan hususlara, dini mezhepler, aşiretler, kabileler ve etnik kökenlere dikkat edin.” Yine ABD, “Bir Afgan'ı kiralayabilirsiniz ama satın alamazsınız” diyen kişinin tavsiyesini dikkate almadı ve savaş Taliban’ın iktidara dönmesi ve kendisinin Kabil'den aşağılayıcı bir biçimde çekilmesiyle sona erdi.

ABD Irak'ı da kısa bir fırtınalı savaşın ardından işgal etti, Saddam Hüseyin rejimini devirdi ama çok geçmeden sokaklarında boğuldu. Terör diye adlandırdığı eylemlerle şiddetli bir direnişle karşı karşıya kaldı. Demokrasinin Irak'tan bölgeye yayılarak onu kaplayacağını hayal etti. Richard Perle'in dediği gibi saf bir şekilde “Saddam'ın devrilmesinin İranlıları Mollalar diktatörlüğünden kurtulmaya motive edeceğine” inandı. Ama bunun yerine Irak'ı “şer ekseni” içinde yer alan İslam Cumhuriyeti'ne altın bir tabakta sundu.

ABD anayasa uzmanı Noah Feldman'ın “hızlı seçimler yapmak demokrasiye hizmet etmeye kendisini adamamış, yanlış kişileri iktidara getirir” sözünü görmezden geldi. Irak'ın mutlak yöneticisi olarak atanan, ordunun ve Baas Partisi'nin dağıtılmasını emreden bilgisiz Paul Bremer da en azından şu itirafta bulundu: “Zaferden sonra Irak'taki güvenlik tehditlerine karşı koymaya hazır değildik.” Irak hükümetinin Amerikan güçlerinin yardımına ihtiyacı olmasına rağmen, Suriye'de Esed rejiminin devrilmesinden sonra İran’ın taraftarlarının bu güçlerin ülkeden hızla çekilmesi talebinin gerileyeceğini gösteren hiçbir şey yok. Artık Ahmet eş-Şara’nın başkanlığı konusunda rahatlamış olan Amerikan güçleri de kendisine karşı eylemlerde bulunan İran ve Suriye rejimleri arasında sıkışmış değil.

Steve Coll, “Aşil Tuzağı: Saddam Hüseyin, CIA ve ABD’nin Irak İşgalinin Kökenleri” kitabında: “Saddam'ın dayısı, eğitimcisi ve öğretmeni Hayrullah Kifah’ın, ailenin felsefesini ‘Allah üç şeyi yaratmamalıydı; Persler, Yahudiler ve sinekler’ şeklinde özetlediğini” anlatır.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline gelince, Başkan Vladimir Putin bunu NATO’nun Rusya sınırlarına yaklaşmasına ve neo-Nazilerin Kiev’i kontrol etmesine karşı kendini savunmak olarak tasvir ediyor. Ukraynalı gazeteci Illia Ponomarenko ise “Sana nasıl olduğunu göstereceğim” kitabında böyle olmadığına inanıyor ve şöyle diyor: “Ukrayna savaşının NATO ve hayali Batı tehditleriyle hiçbir ilgisi yok. Aksine, bu işgal, devleti Rus halkının çıkarlarına değil, kendi çıkarlarının hizmetine sunan bir diktatörün deliliğiyle ilgilidir.” Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre buna ilave olarak, Putin Gürcistan'dan iki bölgeyi koparıp aldı, oğul Bush ve Obama ile bağları iyi olduğunda da Kırım'ı ilhak etti.

Kimse Trump'ın üç karmaşık sorunu çözecek anlaşmalarda nasıl başarılı olabileceğini bilmiyor. Bu sorunların ilki, İran'ın uranyum zenginleştirmesini ve yaptırımlara katlandıktan, nükleer eşikteki devlet olmak için milyarlarca dolar harcadıktan sonra nükleer silah sahibi olmasını önlemektir. İkincisi, Putin’in üçüncü yılında olmasına rağmen halen “özel operasyon” olarak adlandırdığı kapsamlı savaşı durdurmayı kabul etmesi için Cumhurbaşkanı Zelenskiy’yi, Kırım ve çoğu şu anda Rusya tarafından işgal edilmiş dört bölgenin kaybını kabul etmeye zorlamaktır. Üçüncüsü, Netanyahu’yu, savaşı bitirmeye ve Hamas hareketi ile İsrail'deki aşırı radikal hükümet arasındaki bir anlaşmayla rehineleri geri getirmenin bedeli olarak yıktığı Gazze'den çekilmeye zorlamaktır. Ama İsrail’in aşırı radikal hükümeti, Filistin devletini reddediyor ve Batı Şeria'yı ilhak etmekte diretiyor, eski rejimin silahlarının yok edilmesinden, onunla imzalanan güçleri ayırma anlaşması bölgesinin işgalinden sonra Suriye'deki yeni durumdan memnun, ayrıca Lübnan'daki Hizbullah'a şiddetli darbeler indirmeye de devam ediyor.

İronik olan, bu anlaşmalarda varsayılan başarının sadece statükoyu kabul etme ve “hakkın gücünden güç ile dayatılan hakka geçiş”ten ibaret olmasıdır.

Pascal De Sutter “Bizi Yönetenler” kitabında şöyle der: “En çılgın insanlara, kibirli ve yalancılara oy veriyoruz, çünkü hataları bize kendimiz hakkında güven veriyor. Bu yüzden bizim gibi olanlara oy veriyoruz.” ABD de bu konuda ilk değil, aksine listenin sonunda.

*Bu analiz Şarkul Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.