Pakistan ile Taliban arasında diplomatik kriz

İki ülke arasındaki sınır çitini kaldırma girişimleri krize neden oluyor

Ağustos ayında Afganistan sınırında konuşlu Pakistan devriyesi (AP)
Ağustos ayında Afganistan sınırında konuşlu Pakistan devriyesi (AP)
TT

Pakistan ile Taliban arasında diplomatik kriz

Ağustos ayında Afganistan sınırında konuşlu Pakistan devriyesi (AP)
Ağustos ayında Afganistan sınırında konuşlu Pakistan devriyesi (AP)

İslamabad ve Kabil’den kaynaklar, Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, Pakistan Ordusu’nun Pakistan Talibanı'nın Afganistan'da bulunduğu mevkilere top atışının iki ülke arasındaki ilişkilerde gerginliğe neden olduğunu bildirdi.
İslamabad, Afganistan Taliban unsurlarının iki ülke arasındaki barikatları  kaldırma hamlesine sert yanıt verdi. Söz konusu çitler, militan ve terörist hareketliliğini kısıtlamak için son beş yıl içerisinde Pakistan Ordusu askerleri tarafından inşa edilmişti.
Pakistan ile Afganistan toprakları, 2 bin 600 kilometre uzunluğundaki uluslararası sınır ile birbirinden ayrılıyor. Durand Hattı, aynı etnik kökenden gelen kabileleri, aşiretleri ve aileleri birbirinden ayırıyor. Taliban’ın Afganistan'daki zaferi ardından Pakistan Talibanı’nın Afgan topraklarında yeniden faaliyete geçme olasılığını büyük bir tehlike olarak gören Pakistan Ordusu, bu nedenle Pakistan Talibanı’na karşı sınır ötesi harekâtlar yürütüyor. Zirâ Pakistan Talibanı’nın Afgan topraklarında yeniden toplanma sürecinde olduğu söyleniyor.
Afganistan ve Pakistan’daki destekçileri ise uluslararası sınırlardaki hareketliliğine yönelik herhangi bir uluslararası kısıtlamayı tanımaması yönünde Taliban’a baskı uyguluyor.
Uluslararası haber ajanslarının naklettiğine göre bir Afgan yetkili, Durand Hattı'nın Peştun aileler ve aşiretleri birbirinden ayırdığını, bu nedenle bu ailelerin uluslararası sınırlar ötesindeki hareketliliğinin kısıtlanmasına izin verilmemesi gerektiğini ifade ediyor.
Taliban'ın çiti kaldırma girişimlerine yanıt veren Pakistan Ordusu Sözcüsü, “Bu çitlerin temeline şehit kanı bulaştı. Bunlar yerde kalmayacak” vurgusunda bulundu. Pakistan ve Afganistan sınır meselesini müzakereler ve diplomasi yardımıyla çözmeyi kabul etmiş olsa da şuana kadar aralarında bu yönde resmi adımlar kaydedilmedi. Pakistanlı yetkililer, Pakistan'ın Kabil yetkililerine şikayette bulunması ardından çitlerin kaldırılmasına yönelik başka bir olay kaydedilmediğini aktardı.
1990'lardan bu yana hiçbir Afgan hükümeti Durand Hattı’nın meşruiyetini tanımazken Afganlar da 19. yüzyılda İngiliz sömürge hükümeti tarafından çizilen uluslararası sınırların meşruiyetini her zaman sorguladı. Diğer yandan Pakistan hükümeti ise bu hattı temel sınır hattı varsayıyor.
Diplomatik ve askeri uzmanlar, İslamabad ve Kabil'in askeri ve diplomatik krizin eşiğinde olduğunu düşünüyor.
Pakistan'a yönelik asıl tehdit, son derece istikrarsız şekilde Taliban rejimi tarafından yönetilen Afganistan tarafından kaynaklanıyor.
Taliban rejimi ise Pakistan'a yönelik güvenlik tehdidi teşkil eden Pakistan Talibanı’na yönelik önlem alma konusunda isteksiz davranıyor. Ancak Pakistanlı birçok uzman, Taliban’ın Pakistan yardımlarının Afganistan Talibanı’nın hayatta kalması için ne derece önemli olduğunu bildiğini vurguluyor.



Washington, Çin'de gözaltına alınan 3 Amerikalının serbest bırakıldığını duyurdu

Çin, "haksız yere gözaltına alınan" 3 Amerikan vatandaşını serbest bıraktı (AP)
Çin, "haksız yere gözaltına alınan" 3 Amerikan vatandaşını serbest bıraktı (AP)
TT

Washington, Çin'de gözaltına alınan 3 Amerikalının serbest bırakıldığını duyurdu

Çin, "haksız yere gözaltına alınan" 3 Amerikan vatandaşını serbest bıraktı (AP)
Çin, "haksız yere gözaltına alınan" 3 Amerikan vatandaşını serbest bıraktı (AP)

ABD'li yetkililer dün, görevden ayrılan ABD Başkanı Joe Biden'ın iktidarı Başkan seçilen Donald Trump'a devretmesinden birkaç hafta önce, Çin'in "haksız yere gözaltına aldığı" üç Amerikan vatandaşını serbest bıraktığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer, ABD'de gözaltına alınan ve kimlikleri belirlenemeyen Çin vatandaşlarının serbest bırakılması karşılığında Mark Sweidan, Kai Lee ve John Leung'un serbest bırakıldığını doğruladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, ABD'deki Şükran Günü hafta sonu arifesinde, "Yakında geri dönecekler ve yıllardan sonra ilk kez aileleriyle yeniden bir araya gelecekler. Bu yönetimin çabaları sayesinde Çin'de haksız yere gözaltına alınan tüm Amerikalılar evlerine dönecek" dedi.

Dosyaya aşina olan bir kaynak, üç Amerikalının Pekin'le yapılan ve ABD'de hapsedilen üç Çin vatandaşının da dahil olduğu bir takas kapsamında serbest bırakıldığını doğruladı.

Mark Suwidan, 2012 yılında bir iş gezisi sırasında uyuşturucu bulundurma suçlamasıyla tutuklandı.

Ailesi ve destekçileri, şoförünün kendisini haksız yere suçladığını göz önünde bulundurarak buna dair hiçbir kanıt olmadığını vurguluyor.

Çin'deki Dui Hua Mahkumları Destekleme Derneği'ne göre Suwidan, gözaltında tutulduğu süre boyunca uyku ve yemekten mahrum bırakıldı ve yaklaşık 45 kilo verdi.

Teksas'ta yaşayan annesi Katherine, geçen eylül ayındaki kongre duruşmasında Biden yönetiminin oğlunun serbest bırakılması için yeterli çaba göstermediğini değerlendirdi.

"Sevdiklerimiz siyasi piyonlar değil" dedi.

Amerikan vatandaşı John Leung kalıcı olarak Hong Kong'da ikamet ediyordu ve 2021'de casusluktan tutuklanarak suçlu bulundu.

Kai Li ise Şangay'da doğdu ancak Amerikan vatandaşlığına sahip. 2016 yılında casuslukla suçlanan bir iş adamı.

Eylül ayında, 2006'dan bu yana Çin'de tutuklu bulunan Amerikalı papaz David Lin serbest bırakıldı.

Amerikan medyasına göre David Lean, dolandırıcılıktan ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı, ancak Washington mahkumiyetin temelsiz olduğunu düşünüyordu.

Başkan Biden, geçen ay Lima'daki APEC zirvesi sırasında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yaptığı son görüşmede bu mahkumlar konusunu gündeme getirmişti.

Amerikalıların serbest bırakılması, Başkan Biden'ın serbest bırakılanları havaalanında kabul ettiği ABD ile Rusya arasındaki son mahkûm takaslarından farklı olarak, son derece gizlilikle çevrelendi.

Yetkililere göre Biden yönetimi, dünya genelinde haksız yere gözaltına alındığını düşündüğü yaklaşık 70 Amerikalının serbest bırakılmasını sağlamayı başardı.