Elon Musk, roket yakalama kolları olan Starship fırlatma kulesinin görüntülerini paylaştı

Robotik araştırmacısı, yemek çubuğu benzeri kolları "Şimdiye kadarki en çılgın mühendislik tasarımlarından biri" diye tanımladı

SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinde Mars'a gidecek Starship roketinin fırlatma kulesi (Twitter/elonmusk)
SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinde Mars'a gidecek Starship roketinin fırlatma kulesi (Twitter/elonmusk)
TT

Elon Musk, roket yakalama kolları olan Starship fırlatma kulesinin görüntülerini paylaştı

SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinde Mars'a gidecek Starship roketinin fırlatma kulesi (Twitter/elonmusk)
SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinde Mars'a gidecek Starship roketinin fırlatma kulesi (Twitter/elonmusk)

SpaceX'in patronu Elon Musk, Mars'a gidecek Starship roketini fırlatmak ve yakalamak için kullanılacak kuleyi kamuoyuyla paylaştı.
The Independent'ın haberine göre, uzay firmasının Teksas'taki Starbase tesisinde inşaat halinde olan yapı, ikinci kademeyi yörüngeye ulaştıran roket iticisini tekrar yerine yerleştirmek için kullanılacak yemek çubuğu benzeri kollara sahip.

Robotik araştırmacısı Lex Fridman, fırlatma kulesini "Şimdiye kadarki en çılgın mühendislik tasarımlarından biri" diye niteledi.
Bir Starship roketinin ilk yörünge fırlatması gelecek 10 hafta içinde gerçekleşecek. Denemede uzay aracı, Starbase'ten kalktıktan sonra 90 dakikalık bir yolculuğu tamamlayıp Hawaii açıklarına inecek.
Geliştirmeler ve denemeler tamamlandıktan sonra SpaceX'in nihai hedefi, Starship roketlerini seri üretime geçirip yeni nesil roketlerden oluşan bir filo kullanarak Mars'ta kalıcı bir insan kolonisi kurmak.
Elon Musk'ın firması aynı zamanda, başka bir amaca uygun hale getirerek açık deniz fırlatma tesislerinden oluşan küresel bir ağ kurmak için kullanılmayan petrol sondaj kulelerini satın alıyor.
Milyarder daha önce 2024'e kadar Ay'a ve 2030'a kadar Mars'a Starship gönderme hedefinden bahsetmişti fakat uzay araçlarının geliştirilmesi, Jeff Bezos'un Blue Origin'ini ve NASA'yı içeren bir dava nedeniyle ertelendi.
Dava, ABD uzay ajansı için aya iniş aracı geliştirme ihalesinde sözleşmenin haksız şekilde SpaceX'e verildiği şikayetinden kaynaklanıyordu ama bu şikayet sonunda reddedildi.
Blue Origin, henüz New Shepard roketiyle bir yörünge görevi tamamlamamışken SpaceX uzaya yük taşımakta kanıtlanmış bir geçmişe sahip. 
2021'de SpaceX tek bir takvim yılında 30'dan fazla roketi yörüngeye fırlatarak kendi rekorunu kırdı.
SpaceX fırlatma geçmişi.jpg
Şirket yeniden kullanılabilir Falcon 9 roketlerinin kullanıldığı iki ayrı görevi birbirinden 15 saat arayla gerçekleştirerek kendine ait art arda fırlatma rekorunu da kırdı.
Roketlerin yeniden kullanılabilirliği Musk'ın Starship için amaçlarına ulaşmasının anahtarı olacak. Son fırlatma kulesi tasarımı aynı roket iticiyi kullanarak potansiyel olarak aynı günde birden fazla görev gerçekleştirilmesine olanak tanıyor.
Yakalama kolları da itici üzerinde bacaklara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak her fırlatma için ağırlığı, gereken yakıtı ve maliyeti azaltıyor.
Tüm mekanizmalarını yeterince test etmek için zaman olmadığından, martta gerçekleşmesi beklenen ilk Starship yörünge uçuşu denemesinde kolların kullanılması beklenmiyor.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT