Genç hacker 13 ülkeden 25 Tesla'ya uzaktan erişim sağladığını iddia etti

İngiltere'nin başkenti Londra'da bir Tesla showroomu (Reuters)
İngiltere'nin başkenti Londra'da bir Tesla showroomu (Reuters)
TT

Genç hacker 13 ülkeden 25 Tesla'ya uzaktan erişim sağladığını iddia etti

İngiltere'nin başkenti Londra'da bir Tesla showroomu (Reuters)
İngiltere'nin başkenti Londra'da bir Tesla showroomu (Reuters)

Almanya'dan 19 yaşındaki bir güvenlik araştırmacısı, 13 ülkedeki 25'ten fazla Tesla arabaya uzaktan eriştiğini öne sürüyor.
Daha önce ABD Savunma Bakanlığı'nın güvenlik açıklarını bulduğunu iddia eden David Colombo, Twitter'da paylaştığı tweet dizisinde bir yazılım açığının kendine sahiplerinin bilgisi dışında arabalarının uzaktan kontrolünü verdiğini söyledi.
Colombo, arabayı sürmesini sağlayacak tam uzaktan kontrole erişim sağlayamasa da güvenlik sistemlerini devre dışı bırakabildiğini, kapı ve camları açabildiğini, motoru çalıştırabildiğini, farları yakabildiğini, müzik çalabildiğini ve "Teslalarında Rick Astley çalarak araba sahiplerini uzaktan 'rick-roll'layabildiğini" (birisine Rick Astley'in Never Gonna Give You Up şarkısını göndererek o kişiyi kandırmak -ed.n.) söylüyor.
Genç hacker, güvenlik açığının Tesla altyapısının değil, araba sahibinin "hatası" olduğunu, ayrıca sürücünün araç içinde olup olmadığını ve tam konumunu tespit edebildiğini de söyledi.
Colombo, Bloomberg News'e, "Bu esasen araba sahiplerinin (ve üçüncü bir tarafın) hatası" dedi.
Tesla, The Independent'ın yorum talebine cevap vermedi fakat Colombo, şirketin güvenlik ekibinin açığın araştırıldığını kendine teyit ettiklerini belirtti.
Colombo, "Bunun, siz otobandayken birinin müziği son sesine kadar patlatmasının veya camları/kapıları açabilmesinin epey tehlikeli olduğunu düşünüyorum" yazan bir tweet paylaştı.
"Farların durmadan yanıp sönmesi bile diğer sürücüler üzerinde (tehlikeli) etki yapma potansiyeline sahip."
İddialar 6 binin üzerinde beğeni alarak internette viral hale gelirken, güvenlik açıklarının ayrıntıları kamuoyuyla paylaşılmadı.
Tesla, arabanın sistemlerini hackleyebilecek veya güvenlik açıklarını tespit edebilecek araştırmacılar için ücretsiz bir Model 3'ten 15 bin dolara kadar değişen bir aralıkta mükafatlar içerdiği belirtilen bir hata (bug) ödül programına sahip.
Colombo, iddialarına ilişkin sorulara haber yayımlandığı tarih itibarıyla yanıt vermedi.
 



Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
TT

Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)

Orta Amerika'daki obsidyen eşyaların kökenini araştıran arkeologlar, Aztek İmparatorluğu'nun geniş ticaret ağını ortaya çıkardı. 

Aztek İmparatorluğu'nun obsidyeni geniş çapta kullandığı biliniyor. Sıradan çelikten daha sert olan bu volkanik cam, jiletten daha keskin kenarlara ve aynaları andıran yansıtma özelliğine sahip olabiliyor. Ayrıca farklı renklerde oluşması, bu mineralin silahlardan takılara kadar çeşitli alanlarda kullanılmasına olanak tanıyor.

Bugüne kadar Azteklere ait arkeolojik kazı alanlarında yapılan çalışmalarda çok fazla obsidyen eşya bulunsa da bunların nereden geldiği detaylıca incelenmemişti. 

Bulguları hakemli dergi PNAS'te dün (12 Mayıs) yayımlanan çalışmada, Aztek İmparatorluğu'nun başkenti Tenoçtitlan'ın ana tapınağı Templo Mayor'dan çıkarılan 788 obsidyen obje analiz edildi. Araştırma bugüne kadar bölgede yapılan en kapsamlı obsidyen çalışması olma özelliği taşıyor.

Örneklerin yaklaşık yüzde 90'ının başkentin 94 kilometre kadar kuzeydoğusundaki Sierra de Pachuca'dan çıkarıldığı tespit edildi. Bu bölge, yeşil ve altın rengi volkanik camlarıyla biliniyor.

Ancak nesnelerin geri kalanındaki mineral, 7 farklı bölgeden geliyordu. Araştırmacılar Ucareo gibi bazı bölgelerin, imparatorluğun sınırlarının dışında yer aldığını belirtiyor.

Aztek İttifakı kurulmadan önce Tenoçtitlan'ın obsidyeni çoğunlukla yakındaki Pachuca'dan temin ettiği görülüyor. Ancak MS 1430 civarında imparatorluğun güçlenmesinden sonra başkente rakip devletlerden daha çok obsidyen girdiği anlaşılıyor.

Araştırmacılar ayrıca bu dönemde dini amaçlarla kullanılan obsidyenin neredeyse tamamının Pachuca'dan geldiğini saptadı. Bu durum merkezi kontrolün artarak dini alanı tek tipleştirdiği anlamına gelebilir.

Tulane Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Diego Matadamas-Gomora "Meksikalılar yeşil obsidyeni tercih etse de çoğunlukla ritüel dışı amaçlarla kullanılan obsidyen eserlerdeki yüksek çeşitlilik, birden fazla kaynaktan gelen obsidyen aletlerin, imparatorluğun başkentine doğrudan madenler yerine pazar yoluyla ulaştığını düşündürüyor" diyor.

Tarihi belgeler de Orta Amerika'nın çeşitli bölgelerinden gelen tüccarların, Tenoçtitlan pazarında mallarını sattığını gösteriyor.

Araştırmacılar makalede şu ifadeleri kullanıyor:

En az 7 obsidyen kaynağının varlığı, Meksikalıların bu dönemde ticari etkileşimlerini genişlettiğine işaret ediyor.

Araştırmacılar, Aztek obsidyeninin kökenlerini inceleyerek Orta Amerika'daki ticari ağların daha net bir haritasını çıkarmayı umuyor.

Matadamas-Gomora yeni çalışma hakkında "Bu tür bir analiz imparatorluk topraklarının, siyasi ittifakların ve ticari ağların zaman içinde nasıl geliştiğinin izini sürmemizi sağlıyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, PNAS