Libya’nın berberice konuşulan bölgelerinin sakinleri, Amazig (berberi) takvimine göre yeni bir yılın başlamasıyla birlikte, siyasi olarak ötekileştirilmelerinden ve tarihi ve kültürel haklarının ihmal edilmesinden yana şikayetlerini yeniden gündeme getirdiler. Öte yandan ABD’nin Trablus Büyükelçisi Norland, ülkesinin Amaziglerin ve Libya’nın tüm topluluklarının liderlerini şuan ülkede devam eden ulusal diyaloga katılmalarını desteklediğini vurguladı.
Zuvare Belediye Başkanı Hafız bin Sasi, Libya Yerel Yönetimler Bakanı Bedreddin El-Sadık El-Tumi’den ulusal bayramlarda ve özel günlerde olduğu gibi Amazig yıl başlarının da tüm Libya topraklarında resmi tatil olarak kabulü konusunda Bakanlar Kurulu'na talepte bulunmasını istedi.
Bugün yeni Amazig yılının (2972) başlangıcı. Bin Sasi, güvenlik ve hayati hizmetlere sahip tesisler dışında Zuvare’deki tüm kurum ve kamu kuruluşlarında resmi tatil ilan etti.
ABD'nin Trablus Büyükelçisi Norland, Salı günü, Libya Amazig Yüksek Konseyi üyeleri el-Hadi Birrakik ve Velid Gırada’yı arayarak yeni Amazig yılını kutladı. Norland, telefon görüşmeleri sırasında Amazig liderlerle bölgelerinin karşı karşıya olduğu zorlukları, siyasi ve anayasal süreçte hissettikleri ötekileştirme ve dışlanmayı ele aldıklarını açıkladı.
Libya’daki Amazig nüfusu genellikle Nafusa Dağları, Zuvare ve Gadames’te yoğunlaşıyor. Amazigler, özellikle son yıllarda siyasi ve sosyal haklarının ihmal edilmesine yönelik şikayetlerini sesli olarak dile getiriyorlar. Şuan tartışılan yeni anayasa taslağının ‘isteklerini karşılamadığına’ dikkati çekiyorlar.
Amazig yerel liderler daha önce ülkede dördüncü bir idari bölge oluşturma tehdidinde bulunmuş ve ‘hakların ihmali ve siyasi dışlama’ olarak niteledikleri tutumlara yanıt olarak yeni anayasa taslağını reddettiklerini ilan ederek kendilerine ait bir anayasal belge yazmış, uzlaşıya değil, baskıya dayandığı gerekçesiyle tüm Amazig bölgelerinde anayasa referandumunu boykot etmişlerdi.
Libya Amaziglerinin haklarını dile getirenlerin konuşmalarında öfkeli tonun yükselmesi karşısında, mevcut hükümet Amaziglere karşı daha önce görülmemiş bir açılım kaydetti. Libya toplumundaki çeşitliliği destekleme taahhüdüyle Amazig dilini ülkedeki tüm okullarda öğretmeye ve berberice yayın yapan bir televizyon kanalı kurmaya karar verdi.
Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya'nın batısında belediye başkanlarının katıldığı bir toplantıda, Medeni Hal Otoritesi’ne Amaziglerin çocuklarını ‘İslami kuralları ihlal etmedikleri sürece’ Berberice isimleriyle nüfusa kaydettirmelerine izin verilmesi talimatı verdiğini açıkladı.
Amazigler, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin düşmesinden sonra sosyal hakları için büyük umutlar beslediler. Ancak, önde gelen isimlerinin açıklamalarına göre durumlarında herhangi bir değişiklik olmadı. Amaziglerin ülkedeki durumu ve yaşadıkları yerlerle ilgili olarak daha önce Şarku’l Avsat’a konuşan eski büyükelçi ve Birleşmiş Milletler (BM) danışmanı İbrahim Musa Karada, “Vatan, vatandaşlıkta eşitlik olması koşuluyla ve seçme özgürlüğüyle, onur, özgürlük ve insan haklarını güvence altına aldığı herkesin vatanıdır” dedi. Amazigler, Tebular ve küçük kabileler de dahil olmak üzere tüm sosyal bileşenlerin haklarına dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Karada, önemli bir demografik, coğrafi ve tarihi etkiye sahip olan büyük toplumsal yapıları marjinalleştirmenin, arzu edilen demokratik devleti inşa etmeye yardımcı olmayacağı konusunda uyardı. Kendisi de bir Amazig olan Karada, ülkedeki istikrarın ilk adımlarının, toplumun tüm kesimlerinin herhangi bir zorbalık yapılmadan adil bir şekilde değerlendirilmesine dayanan ve bir beka meselesi olan bir arada yaşama ilkesinin uygulanması olduğunun altını çizdi.
Amazigler, dayanışmanın ön plana çıktığı özel törenleri ve kutlamaları düzenleyerek, gelenek ve görenekleri canlı tutarak ve bir birilerinin yeni Amazig yıllarını kutlayarak kimliklerini ve özgün kültürlerini yok olmaktan korumak için büyük çaba sarf ediyorlar.
Libyalı siyasetçiler, Amazigler, Tebular ve Tuareglerin siyasette adil olarak temsil edilmelerini de içeren taleplerinde haklı olduklarını düşünüyor ve mevcut anayasa taslağıyla ilgili referandum yapılması halinde halkın ‘hayır’ oyu kullanabileceği ve değiştirilmesini talep edebileceği konusunda uyarıyorlar.
Libyalı Amazigler artık ‘dışlanmamaları ve ötekileştirilmemelerini’ talep ettiler
Washington, Amazig liderlerini ‘ulusal diyaloga’ katılmaya çağırdı
Libyalı Amazigler artık ‘dışlanmamaları ve ötekileştirilmemelerini’ talep ettiler
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة