Filistin Merkez Kurulu toplantısı ertelendi

Rucub, toplantının Devlet Başkanı Abbas’ın meşgul olması ve düzenlenmesi yönündeki koşulların sağlanmaması nedeniyle ertelendiğini duyurdu.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas geçen hafta Ramallah'ta Fetih Hareketi Devrim Konseyi toplantısına katıldı. (Wafa)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas geçen hafta Ramallah'ta Fetih Hareketi Devrim Konseyi toplantısına katıldı. (Wafa)
TT

Filistin Merkez Kurulu toplantısı ertelendi

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas geçen hafta Ramallah'ta Fetih Hareketi Devrim Konseyi toplantısına katıldı. (Wafa)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas geçen hafta Ramallah'ta Fetih Hareketi Devrim Konseyi toplantısına katıldı. (Wafa)

Halil Musa
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistin Merkez Kurulu’nun bu ay yapılması beklenen toplantılarını erteledi ancak ne zaman düzenleneceğine dair bir tarih verilmedi. Erteleme gerekçeleri arasında sadece Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin değil, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) de katılımının sağlanamaması da gösterildi.
Filistin Ulusal Konseyi Başkanı Selim ez-Zanun’un daha önce, FKÖ Yürütme Komitesi’nin talebi üzerine bu ayın 20’sinde yapılması kararlaştırdığı toplantının asıl erteleme gerekçesinin gerekli koşulların oluşmamasının yanı sıra Abbas'ın yurt dışı seyahatleri olduğu kaydedildi.
Filistin Ulusal Konseyi (en üst düzey yasama organı), 22 yıl aradan sonra ilk kez 2018'de bir araya geldiği son toplantısında yetkilerini Merkez Kurulu’na devretmiş, Oslo anlaşmalarına bağlılığını sona erdirmeye, İsrail ile güvenlik koordinasyonunu durdurmaya, Paris Protokolü'nde yer alan ekonomik bağımlılık ilişkisinden çekilmeye karar vermişti.
Filistin Merkez Kurulu’nun 2014 yılından bu yana aralıksız düzenlenen toplantılarında İsrail ile ilişkilerin kesilmesine yönelik aldığı kararlar ise yalnızca kağıt üzerinde kaldı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas haftalardır, Merkez Kurulu’nun bedeli ne olursa olsun vazgeçilmeyecek Filistin ulusal davası ve ilkelerini koruma yönünde kesin ve gerekli kararları alacağını vurguluyor.

Olağan erteleme
Kurulun uygun gördüğü kararları alabileceğini belirten Abbas, Filistin liderliğinin etkisiz olmadığını, uluslararası meşruiyet kararları doğrultusunda ve uluslararası dörtlünün çatısı altında işgali sona erdirmeye dayalı bir siyasi vizyonu bulunduğunu vurguladı.
Toplantının ertelenmesinin olağan olduğunu, istişarelerin tamamlanmasına daha fazla zaman verilmesinin amaçladığını belirten Filistin Ulusal Konseyi Sekreteri Muhammed Subeyh “Tarihin belirlenmesi, toplantı için ciddi hazırlık istişarelerinin başlamasına kapı açıyor” dedi.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı haberde açıklamalarda bulunan Subeyh, toplantının düzenlenmesi için bölge ülkeleri ve ABD yönetimi ile siyasi istişareler yapılması gerektiğini vurguladı. Bunun ‘yeni teklifler sunmaya çalışmak’ olduğunu söyledi. Muhammed Subeyh ayrıca istişarelerin organizasyon konusundaki bazı konulara ek olarak konseyin alacağı kararların doğası ve bunların nasıl uygulanacağına odaklandığını kaydetti.
FKÖ tarafı ise söz konusu toplantı gerçekleştirilmeden önce siyasi ve örgütsel sonuçlar üzerinde anlaşmayı umut ediyor. Hareket liderleri, Fetih Hareketi Devrim Konseyi’nin son toplantısında FKÖ Yürütme Komitesi’ndeki boş kadroların doldurulması, yeni bir Yürütme Komitesi oluşturma ihtiyacı ve Saib Ureykat’ın ölümü ardından boşalan genel sekreterliğe yeni bir ismin atanması konusunda fikir ayrılığına düştüler.
Hareketten Merkez Yürütme Kurulu Genel Sekreteri Cibril er-Rucub başkanlığındaki heyet, yetkililer ve FKÖ hizipleriyle görüşmek üzere Suriye başkenti Şam ile Lübnan başkenti Beyrut’a ziyaretlerde bulunuyor.
Söz konusu heyetin FKÖ’nün popüler ve demokratik cephelerine, aynı zamanda Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlığı ve es-Saika örgütüne Fetih Hareketi Merkez Kurulu toplantısının sonuçlarına ilişkin vizyonunu sunduğunu belirten Rucub, bu grupların önümüzdeki haftalarda söz konusu vizyona yanıt vereceğini kaydetti.
Rucub, Fetih Hareketi’nin FKÖ’nün ıslahı ve etkinleştirilmesi, örgüte yeniden itibar kazandırılması ve Filistin Otoritesi’nden ayrılmasını istediğini de vurguladı.
Aynı zamanda Filistinli oluşumların genel sekreterlerinin eylül ayında bir Filistin devletinin kurulması ve İsrail işgalinin sona erdirilmesi için halk direnişinin kullanılması çağrısında bulundukları açıklamalarına önem verilmesi gerektiğini vurguladı.
Rucub, Hamas ve İslami Cihad'ın FKÖ'ye girmeden önce dünya çapında izole hale gelmemeleri için uluslararası meşruiyet kararlarını tanıması gerektiğini vurguladı.
İsmini açıklamak istemeyen Filistinli bir yetkili “FKÖ’den birçok taraf, Merkez Kurulu tarafından verilen herhangi bir kararın uygulanması ve iki devletli çözümü reddeden İsrail ile ilişki dosyasının tartışılması yönünde garanti istiyor” açıklamasında bulundu.

Cezayir’den diyalog çağrısı
Cezayir'in bu ayın 20'sinde altı Filistinli grubu ulusal diyalog toplantılarına davet ettiğini duyuran söz konusu Filistinli yetkili, bu görüşmelerde Merkez Kurulu toplantısı için bir tarih belirleneceği yönündeki ümidini dile getirdi.
En az 25 yıldır Merkez Kurulu üyesi Filistinli siyasetçi Nebil Amru, yetkililerin Merkez Kurulu toplantısına itimat ederek abartıda bulunduklarını öne sürdü. Amru açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:
“Söz konusu toplantı sıradan bir Filistinli için bir şey ifade etmiyor. Zira zaten bir kenara itilmiş olan, bir unvandan ibaret hale gelen örgüte ilgi düşük seviyede. Varlığı zayıf olan Merkez Kurulu’nun kararları ise uygulanmıyor. Toplantının Devlet Başkanı’nın meşgul olması sebebiyle ertelendiği açıklaması, kurulun siyasi arenadaki zayıf konumuna işaret ediyor. Merkez Kurulu’nun son 20 yıldır aldığı kararlara yalnızca bir tavsiye gözüyle bakılıyor.”



Netanyahu tam olarak ne istiyor?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Netanyahu tam olarak ne istiyor?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

Sadece dünyada değil, İsrail'de de şaşkınlık ve hoşnutsuzlukla “Başbakan Binyamin Netanyahu tam olarak ne istiyor?” sorusu soruluyor.

Gazze Şeridi’nde gerçekten bir çözüme ulaşmak, İsrailli rehinleri geri getirmek ve İsrailli askerlerin kanının dökülmesini engellemek istiyor mu? Yoksa sırf savaşmak için savaş mı istiyor?

Netanyahu, Hamas'ı anlaşmaya yanaşmamakla suçlamıştı. Şimdi ise Hamas Mısır ve Katar tarafından sunulan öneriyi kabul etmişken neden Gazze Şeridi'ni işgal etmekte ısrar ediyor ve orduyu planını değiştirip işgali hızlandırmaya zorluyor?

İlk bakışta, İsrail, Kahire ve Doha'nın Washington ile tam koordinasyon içinde Hamas liderliğini öneriyi koşulsuz ve değişiklik talep etmeden kabul etmeye ikna etmek için gösterdiği çabalarda yer almamış gibi görünüyor. Mısırlılar, Katarlılar, hatta ABD’liler ve hatta İsrailli yetkililer, Netanyahu'nun bu çabalarla yakından bağlantılı olduğunu doğruladılar. Netanyahu, örneğin serbest bırakılacak Filistinli tutukluların sayısı gibi arabulucuların kabul ettiği veya ofisiyle bu konuda uzlaşma sağladığı birçok şart ve talep öne sürdü.

İsrail, her İsrailli rehine karşılığında ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış 120 Filistinliyi serbest bırakmayı kabul ederken, Hamas 200 tutuklunun serbest bırakılmasını talep etti ve 150 kişide anlaşma sağlandı.

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekildikten sonra, 2-3 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağında askerlerini tutmak istedi, Hamas ise sadece 500 metreye razı oldu, sonra mesafenin 1200 metre, bazı yerlerde ise 1500 metre olması konusunda anlaşmaya varıldı.

Tüm bunlar İsrail ve Hamas ile yapılan müzakerelerde gerçekleşti. Peki, İsrail güçleri tüm Gazze Şeridi'ni işgal etmek için harekete geçene kadar neler oluyor?

Son zaferin resmi

Netanyahu’nun kararsız bir lider olduğu ve hala karar vermekten kaçındığı açık. Ya da Haaretz gazetesinin dünkü başyazısında yazdığı gibi, o zayıf ve hiçbir şeye karar veremiyor. Bu yüzden bir yandan İsrail'in dünyadaki konumunu zayıflatıyor, ama vatandaşlarını kaderlerine terk ediyor.

Netanyahu, Hamas’a baskı yapmak için Gazze’yi işgal etmekten başka çare olmadığını İsrail halkına kabul ettirmeye çalıştı. Böylece bir yandan aşırı sağdaki müttefiklerinin isteklerini yerine getirirken, diğer yandan onların iştahını daha da kabarttı. Şimdi geri adım atması zor. Politikasını Hamas'a karşı sert bir politika olarak pazarlamaya çalışıyor.

dfgtyu
Salı günü Batı Şeria'nın Beyt Sira köyünde İsrail ordusu tarafından yıkılan bir evin enkazını inceleyen Filistinliler (AP)

Netanyahu'nun Hamas'ın öneriyi kabul ettiğine dair yaptığı yazılı açıklamada “İsrail'in politikası sabittir ve değişmemiştir” cümlesinin yer alması tesadüf değil. Bu cümle, aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in Netanyahu'nun sağ kanada verdiği sözleri tutacağına dair hiç güvenmediği sözlerine yanıt niteliğindeydi. Netanyahu, Smotrich'e askeri zafer elde edilmeden savaşı bitirmediğini kanıtlamaya çalışıyor.

Ancak bu tutum, hesaplamaktan kaçındığı başka tehlikeler de barındırıyor.

Netanyahu’nun aşırı sağcı müttefikleri karşısında savaşı askeri bir zaferle sona erdirmek için Gazze'yi işgal etmeye devam ettiğini göstermeye kararlı olmasının bir bedeli var. Hamas liderliği de savaşı askeri bir zaferle, ya da askeri dilde ‘nihai zafer imajı’ ile sona erdirmek istiyor.

Bu tartışmalı bir fikir ve birçok strateji uzmanı bunu ‘en aptalca’ askeri ilke olarak görüyor, çünkü aynı uzmanlara göre bu ilke İsrail için geri tepip onu ‘Gazze bataklığına’ sürükleyebilir.

Örneğin dün Hamas'ın askeri kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları, bir İsrail askerini kaçırma operasyonunu neredeyse başarıyla gerçekleştirdi ve pusuda birkaç İsrail askeri yaraladı.

Bu tür faaliyetlerde yakın vadeli işlemler artık yok.

Ne kazanır?

Peki Netanyahu, imzalanması dışında hiçbir eksikliği olmayan bir anlaşma varken böyle yaparak ne kazanıyor?

Kazancı çok.

Netanyahu’nun hesaplarına göre İsrail'de iktidar olanın kendisi olduğu kanıtlanıyor. Eskiden ordusu olan bir devlet olan İsrail, artık kararlarına itaat eden ve onun onaylamadığı askeri operasyonları ‘stratejik tuzak’ olarak nitelendiren bir orduya sahip bir devlet haline geldi.

dfrgt
Gazze Şeridi'ndeki askeri operasyonlar sırasında İsrail askerleri (İsrail ordusu)

Generallerin İsrail toplumundaki konumu zayıflıyor ve bununla birlikte onların arkasında saklanan derin devlet de zayıflıyor.

 Netanyahu yaklaşık yirmi yıldır bu süreci yürütüyor.

Bu şekilde iktidar koalisyonunu güçlendiren Netanyahu, en azından görev süresinin sonuna kadar hükümeti ayakta tutuyor ve böylece, yolsuzluk suçlamasıyla yargılanan ve kendisini mahkûm edip hapse atmak isteyen mahkeme nezdinde konumunu güçlendiriyor.

Seçimleri ertelemek zorunda kalacağı başka askeri operasyonlar düzenleyebilir.

Haaretz gazetesi dünkü başyazısında şöyle yazdı:

“Netanyahu son iki yılda yedi ayrı savaş bölgesiyle yetinmeyip sanki tüm dünyaya savaş açmaya kararlıymış gibi görünüyor ve böylece dünyadaki Yahudileri İsrail devletiyle birlikte uçuruma sürüklüyor.”

Böyle bir durumda, başarısızlık ölçütü artarsa, ABD Başkanı Donald Trump'ın onu kurtarmak için müdahale etmesi beklenebilir. Trump'ın onu ulusal bir kahraman olarak görmesi ve ‘Onu nasıl hapse atmak istiyorlar?’ diye sorması bunun bir göstergesi olarak yeterli.