BM Libya Misyonu: Libya seçimleri Haziran'a kadar düzenlenecek

Norland, ‘Başkanlık Konseyi’nin askeri kurum ve ekonomiyi ulusal uzlaşı projesi kapsamında birleştirme çabalarına övgüde bulundu

Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
TT

BM Libya Misyonu: Libya seçimleri Haziran'a kadar düzenlenecek

Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)

Libya’da geçtiğimiz ay yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yeni bir tarih belirlenirken, BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Temsilcisi Stephanie Williams, Libya kurumlarının ‘meşruiyet zemininin ancak seçimlerle çözülebilecek bir krizle karşı karşıya olduğunu’ ve bunun ‘önümüzdeki Haziran ayına kadar düzenlenmesinin önemli olduğunu’ vurguladı.
Williams, geçtiğimiz Salı günü ABD menşeili CNN kanalına verdiği röportajda “Libya on yıldır kriz ve kaos yaşıyor ve tüm ulusal kurumları meşruiyetleriyle ilgili bir krizle karşı karşıya. Bu, ancak Libyalıların sandık başına gitmesinin sağlanmasıyla çözülebilecek bir krizdir” ifadelerini kullandı. Sandıklara gitmek ve bu uzun geçiş sürecini sona erdirmek ve ülke için daha kalıcı bir geleceğe doğru ilerlemek isteyen tüm Libyalıların sesini yükseltmeye devam etme olasılığına duyduğu güveni ifade etti.
Stephanie Williams, Afrika Birliği (AfB) Komisyonu'nun Libya Özel Temsilcisi Wahida Ayari ile ‘kapsayıcı bir uzlaşma süreci’ başlatmaya yönelik acil ihtiyaç konusunda hemfikir olduklarını açıkladı. Ayrıca uluslararası ortakların çalışmalarını ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları çevresinde koordine etmenin, Berlin süreci, ‘Libya Siyasi Diyalog Forumu’ yol haritasının zaman çerçevesine saygı duyan bir seçim sürecini desteklemenin gerekliliği vurguladı. Oy kullanmak için kaydolan yaklaşık üç milyon Libyalının iradesinin de o yönde olduğunun altını çizdi.
Aynı bağlamada Williams ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Muhammed eş-Şamsi, dün Tunus’ta yaptıkları görüşmede BM Güvenlik Konseyi tarafından önerilen ‘Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun yol haritasına göre seçim sürecinin ivmesini korumak için çabaları koordine etme gereğini vurguladılar.
Öte yandan dün ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Norland ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, oy kullanma haklarını kullanma arzusunu dile getiren milyonlarca Libyalının arzusuna yanıt olarak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ivmesini korumak için tüm seçeneklerin peşinden koşmanın önemine vurgu yaptı.
Menfi, ‘parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması için çağrıda bulunan halk ivmesi’ olarak nitelendirdiği şeyi koruma ihtiyacının altını çizdi. Temsilciler Meclisi ve devleti, milletin çıkarlarını her türlü düşüncenin üzerinde tutmaya ve her türlü siyasi çatışmadan uzak durmaya çağırdı.
Menfi, Norland'ın Başkanlık Konseyi'nin Libya Merkez Bankası tarafından temsil edilen askeri ve ekonomik kurumu birleştirme çabalarına övgüde bulunduğunu aktardı. Libya'da istikrarı korumak için Ulusal Uzlaşma Projesi aracılığıyla bir araya getirme çabalarının başarısı konusundaki iyimserliğini ifade etti.
Öte yandan Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, geçtiğimiz Salı günü İtalya'nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino ile gerçekleştirdiği görüşmede, seçimlerin adil bir seçim süreç içinde yapılması için sağlam ve rızaya dayalı yasaların çıkarılmasının gerekliliğini vurguladığını bildirdi. Ayrıca Buccino’nun ülkesinin Libya halkının arzu ettikleri devleti sağlam anayasal temeller üzerinde inşa etme isteklerini gerçekleştirmek ve siyasi yolun başarılı olması için atılan adımlara destek verdiğini yinelediğini söyledi.
Avrupa Birliği'nin Libya Büyükelçisi Sabadell Jose ise Ulusal Birlik Hükümeti Çalışma Bakanı Ali el-Abid ile yaptığı görüşmede Ülkenin batısında bulunan silahlı milis unsurlarına atıfta bulunarak, eski savaşçılar da dahil olmak üzere özel sektör tarafından Libya'da iş fırsatları yaratma çabalarının desteklenmesine odaklandıklarını ifade etti.
Jose, resmi Twitter hesabından yaptığı kısa açıklamada, “Faaliyetler zaten devam ediyor ve güçlendirilecek” ifadelerini kullandı. Hükümetin İçişleri Bakanı Halid Mazen ile görüştüklerini ve göçmenlik alanında işbirliğini geliştirmeye odaklandıklarını kaydetti. Ele alınan konular arasında sınır yönetimi ve yönetişimi dahil olmak ve insani muameleyi geliştirmek ve işbirliğinin kilit alanlarının bulunduğuna dikkat çekti.
Öte yandan İdari Kontrol Otoritesi, hükümeti, dosyasının takibini ve değerlendirmesini tamamlayana kadar Fransız şirketi Total'in hissesinin satışının tamamlanmasıyla ilgili tüm prosedürleri durdurmaya çağırdı. Otorite tarafından yapılan açıklamada, yaklaşık 300 milyon Libya dinarı değerindeki Oasis (Waha) imtiyaz sözleşmelerindeki hakkından feragat eden Amerikan holding şirketi Hess’in dosyasının ‘Total’ ve ‘ConocoPhillips’ lehine takip edildiği ve değerlendirildiği belirtildi.
Otorite tarafından Başbakan'a hitaben yazılan bir mektupta, bu dosyanın tam takibi ve değerlendirilmesi tamamlanana kadar satışın tamamlanmasıyla ilgili her türlü işlemin durdurulması gerektiği vurgulandı. Bu, Petrol Bakanlığı ile hükümet arasındaki hissenin satılıp satılmayacağına ilişkin anlaşmazlığın arka planına aykırı. Hisse satışından kaynaklanabilecek ciddi zarar göz önüne alındığında, Otorite’nin de belirttiği gibi, Libya halkının kapasite ve çıkarlarını etkileyebilir.
National Oil Corporation, üretimi günde yaklaşık 180 bin varil artırmak için Waha imtiyazlarındaki Amerikan ‘Marathon’ hissesinin 650 milyon dolara varan yatırım değeriyle Fransız ‘Total’ satın alımını kabul etmişti. Buna ek olarak, Şirket, petrol operasyonlarının bitişiğindeki alanlarda sosyal sorumluluk ve sürdürülebilir kalkınma programlarını desteklemek için 150 milyon dolar elde etti.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian