BM Libya Misyonu: Libya seçimleri Haziran'a kadar düzenlenecek

Norland, ‘Başkanlık Konseyi’nin askeri kurum ve ekonomiyi ulusal uzlaşı projesi kapsamında birleştirme çabalarına övgüde bulundu

Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
TT

BM Libya Misyonu: Libya seçimleri Haziran'a kadar düzenlenecek

Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)
Williams Tunus'ta BAE Libya Büyükelçisi Muhammed eş-Şamsi ile yaptığı görüşme sırasında (BM Libya Özel Danışmanı’nın Twitter hesabı)

Libya’da geçtiğimiz ay yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yeni bir tarih belirlenirken, BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Temsilcisi Stephanie Williams, Libya kurumlarının ‘meşruiyet zemininin ancak seçimlerle çözülebilecek bir krizle karşı karşıya olduğunu’ ve bunun ‘önümüzdeki Haziran ayına kadar düzenlenmesinin önemli olduğunu’ vurguladı.
Williams, geçtiğimiz Salı günü ABD menşeili CNN kanalına verdiği röportajda “Libya on yıldır kriz ve kaos yaşıyor ve tüm ulusal kurumları meşruiyetleriyle ilgili bir krizle karşı karşıya. Bu, ancak Libyalıların sandık başına gitmesinin sağlanmasıyla çözülebilecek bir krizdir” ifadelerini kullandı. Sandıklara gitmek ve bu uzun geçiş sürecini sona erdirmek ve ülke için daha kalıcı bir geleceğe doğru ilerlemek isteyen tüm Libyalıların sesini yükseltmeye devam etme olasılığına duyduğu güveni ifade etti.
Stephanie Williams, Afrika Birliği (AfB) Komisyonu'nun Libya Özel Temsilcisi Wahida Ayari ile ‘kapsayıcı bir uzlaşma süreci’ başlatmaya yönelik acil ihtiyaç konusunda hemfikir olduklarını açıkladı. Ayrıca uluslararası ortakların çalışmalarını ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları çevresinde koordine etmenin, Berlin süreci, ‘Libya Siyasi Diyalog Forumu’ yol haritasının zaman çerçevesine saygı duyan bir seçim sürecini desteklemenin gerekliliği vurguladı. Oy kullanmak için kaydolan yaklaşık üç milyon Libyalının iradesinin de o yönde olduğunun altını çizdi.
Aynı bağlamada Williams ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Muhammed eş-Şamsi, dün Tunus’ta yaptıkları görüşmede BM Güvenlik Konseyi tarafından önerilen ‘Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun yol haritasına göre seçim sürecinin ivmesini korumak için çabaları koordine etme gereğini vurguladılar.
Öte yandan dün ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Norland ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, oy kullanma haklarını kullanma arzusunu dile getiren milyonlarca Libyalının arzusuna yanıt olarak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ivmesini korumak için tüm seçeneklerin peşinden koşmanın önemine vurgu yaptı.
Menfi, ‘parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması için çağrıda bulunan halk ivmesi’ olarak nitelendirdiği şeyi koruma ihtiyacının altını çizdi. Temsilciler Meclisi ve devleti, milletin çıkarlarını her türlü düşüncenin üzerinde tutmaya ve her türlü siyasi çatışmadan uzak durmaya çağırdı.
Menfi, Norland'ın Başkanlık Konseyi'nin Libya Merkez Bankası tarafından temsil edilen askeri ve ekonomik kurumu birleştirme çabalarına övgüde bulunduğunu aktardı. Libya'da istikrarı korumak için Ulusal Uzlaşma Projesi aracılığıyla bir araya getirme çabalarının başarısı konusundaki iyimserliğini ifade etti.
Öte yandan Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, geçtiğimiz Salı günü İtalya'nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino ile gerçekleştirdiği görüşmede, seçimlerin adil bir seçim süreç içinde yapılması için sağlam ve rızaya dayalı yasaların çıkarılmasının gerekliliğini vurguladığını bildirdi. Ayrıca Buccino’nun ülkesinin Libya halkının arzu ettikleri devleti sağlam anayasal temeller üzerinde inşa etme isteklerini gerçekleştirmek ve siyasi yolun başarılı olması için atılan adımlara destek verdiğini yinelediğini söyledi.
Avrupa Birliği'nin Libya Büyükelçisi Sabadell Jose ise Ulusal Birlik Hükümeti Çalışma Bakanı Ali el-Abid ile yaptığı görüşmede Ülkenin batısında bulunan silahlı milis unsurlarına atıfta bulunarak, eski savaşçılar da dahil olmak üzere özel sektör tarafından Libya'da iş fırsatları yaratma çabalarının desteklenmesine odaklandıklarını ifade etti.
Jose, resmi Twitter hesabından yaptığı kısa açıklamada, “Faaliyetler zaten devam ediyor ve güçlendirilecek” ifadelerini kullandı. Hükümetin İçişleri Bakanı Halid Mazen ile görüştüklerini ve göçmenlik alanında işbirliğini geliştirmeye odaklandıklarını kaydetti. Ele alınan konular arasında sınır yönetimi ve yönetişimi dahil olmak ve insani muameleyi geliştirmek ve işbirliğinin kilit alanlarının bulunduğuna dikkat çekti.
Öte yandan İdari Kontrol Otoritesi, hükümeti, dosyasının takibini ve değerlendirmesini tamamlayana kadar Fransız şirketi Total'in hissesinin satışının tamamlanmasıyla ilgili tüm prosedürleri durdurmaya çağırdı. Otorite tarafından yapılan açıklamada, yaklaşık 300 milyon Libya dinarı değerindeki Oasis (Waha) imtiyaz sözleşmelerindeki hakkından feragat eden Amerikan holding şirketi Hess’in dosyasının ‘Total’ ve ‘ConocoPhillips’ lehine takip edildiği ve değerlendirildiği belirtildi.
Otorite tarafından Başbakan'a hitaben yazılan bir mektupta, bu dosyanın tam takibi ve değerlendirilmesi tamamlanana kadar satışın tamamlanmasıyla ilgili her türlü işlemin durdurulması gerektiği vurgulandı. Bu, Petrol Bakanlığı ile hükümet arasındaki hissenin satılıp satılmayacağına ilişkin anlaşmazlığın arka planına aykırı. Hisse satışından kaynaklanabilecek ciddi zarar göz önüne alındığında, Otorite’nin de belirttiği gibi, Libya halkının kapasite ve çıkarlarını etkileyebilir.
National Oil Corporation, üretimi günde yaklaşık 180 bin varil artırmak için Waha imtiyazlarındaki Amerikan ‘Marathon’ hissesinin 650 milyon dolara varan yatırım değeriyle Fransız ‘Total’ satın alımını kabul etmişti. Buna ek olarak, Şirket, petrol operasyonlarının bitişiğindeki alanlarda sosyal sorumluluk ve sürdürülebilir kalkınma programlarını desteklemek için 150 milyon dolar elde etti.



Ateşkesin ardından en ölümcül saldırı... İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardımanında aynı aileden 11 Filistinli hayatını kaybetti

11 Ekim'de Gazze Şeridi sınırına yakın güney İsrail'den çekilen bir fotoğrafta, yıkıma uğrayan bölgenin üzerinde yükselen duman görülüyor. (Arşiv – AFP)
11 Ekim'de Gazze Şeridi sınırına yakın güney İsrail'den çekilen bir fotoğrafta, yıkıma uğrayan bölgenin üzerinde yükselen duman görülüyor. (Arşiv – AFP)
TT

Ateşkesin ardından en ölümcül saldırı... İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardımanında aynı aileden 11 Filistinli hayatını kaybetti

11 Ekim'de Gazze Şeridi sınırına yakın güney İsrail'den çekilen bir fotoğrafta, yıkıma uğrayan bölgenin üzerinde yükselen duman görülüyor. (Arşiv – AFP)
11 Ekim'de Gazze Şeridi sınırına yakın güney İsrail'den çekilen bir fotoğrafta, yıkıma uğrayan bölgenin üzerinde yükselen duman görülüyor. (Arşiv – AFP)

Filistin medyası bugün İsrail ordusunun Gazze şehrinin doğusunda ‘yoğun’ ateş açtığını bildirdi.

Tıbbi kaynaklar ve görgü tanıklarının verdiği bilgiye göre, dün akşam Gazze şehrinin doğusunda sivil bir aracı hedef alan İsrail saldırısında, yedisi çocuk olmak üzere aynı aileden 11 Filistinli hayatını kaybetti. Bu, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana meydana gelen en ölümcül olay.

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada, bombalamanın şehrin doğusunda bulunan ez-Zeytun mahallesindeki evlerine dönen Ebu Şaban ailesinin üyelerinin bulunduğu bir aracı hedef aldığını ve araçtaki herkesin hayatını kaybettiğini söyledi.

Basal, hayatını kaybedenler arasında yedi çocuk, üç kadın ve bir erkeğin bulunduğunu belirterek, hedef alınan bölgedeki tehlikeli koşullar nedeniyle kurtarma ekiplerinin cesetleri çıkarmakta zorluk çektiğini kaydetti.

 Gazze Şeridi'nin Han Yunus kentinde yıkılmış ev ve binaların yanındaki çadır kampından geçen yerlerinden edilmiş Filistinliler, 18 Ekim 2025 (AP)Gazze Şeridi'nin Han Yunus kentinde yıkılmış ev ve binaların yanındaki çadır kampından geçen yerlerinden edilmiş Filistinliler, 18 Ekim 2025 (AP)

Görgü tanıkları, aracın sivillerin yaklaşmasının yasak olduğu ‘sarı hat’ bölgesini geçtikten sonra İsrail topçu ateşi altında kaldığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre, Mısır, Katar ve Türkiye'nin desteğiyle geçen hafta cuma günü yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasından bu yana en ölümcül saldırılardan biri olan olayla ilgili İsrail ordusundan henüz bir açıklama yapılmadı. Gazze İnsan Hakları Merkezi'nin perşembe günü yaptığı açıklamaya göre, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail ordusu tarafından 36 ihlal kaydedildi. Öte yandan Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı, aynı dönemde 23 Filistinlinin öldürüldüğünü ve 122 kişinin yaralandığını duyurdu.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus bölgesinde bir tünelden çıkan ve sahada konuşlanmış ordu güçlerine yaklaşarak ‘doğrudan tehdit’ oluşturan bir grup militanın İsrail savaş uçağı tarafından hedef alındığını söyledi.

Adraee yaptığı açıklamada, kuvvetlerin daha önce Refah bölgesinde bir tünelden çıkan ve ordu güçlerine ateş açan başka bir grubu tespit ettiğini bildirdi. Sözcü, İsrail ordusu kuvvetlerinin ‘ateşkes anlaşmasına uygun olarak bölgede konuşlandırıldığını ve herhangi bir acil tehdidi ortadan kaldırmak için kararlı bir şekilde hareket etmeye devam edeceğini’ doğruladı.

Bir haftadan fazla bir süre önce ABD Başkanı Donald Trump, Hamas ve İsrail'in barış planının ilk aşamasını imzaladığını ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmek, İsrail'in bölgeden çekilmesini sağlamak, yardımların girmesine izin vermek ve esirlerin takasını sağlamak için bir anlaşmaya varıldığını duyurmuştu.

Hamas, İsrail ile hareket arasındaki ateşkes şartları uyarınca, Gazze Şeridi'nde tuttuğu son hayatta kalan İsrailli rehineleri, yaklaşık 2 bin Filistinli mahkûm karşılığında serbest bıraktı. 13 Ekim'deki ilk serbest bırakma dalgasının ardından, Hamas, elinde tuttuğu bazı ölü rehinelerin cesetlerini teslim etti.


Gazze yeniden inşa konferansı... Hazırlıklar konusunda Mısır-Filistin görüşmeleri

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail hava saldırıları sonucu yıkılan evler (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail hava saldırıları sonucu yıkılan evler (AFP)
TT

Gazze yeniden inşa konferansı... Hazırlıklar konusunda Mısır-Filistin görüşmeleri

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail hava saldırıları sonucu yıkılan evler (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail hava saldırıları sonucu yıkılan evler (AFP)

Tüm gözlerin savaş sonrası döneme çevrildiği şu günlerde Kahire, yıkıma uğrayan bölgenin yeniden inşası için bir dönüm noktası olması beklenen Gazze yeniden inşa konferansı hazırlıkları kapsamında yoğun diplomatik faaliyetlere sahne oluyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, konferans gündeminin ‘oldukça iddialı olacağını ve Gazze'deki ateşkes anlaşması kararlaştırıldığı gibi ilerlerse, bölgede kurtarılabilecekleri kurtarmak için cömert mali tahminler içereceğini’ söylediler. Uzmanlar, uygulamada yaşanacak herhangi bir gecikmenin, anlaşmanın aksamasından kaynaklanacağını belirttiler.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ve Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa dün, kasım ayının ikinci yarısında Kahire'de düzenlenmesi planlanan Gazze yeniden inşa konferansı için devam eden hazırlıklar ve ayrıntıları görüşmek üzere bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, görüşmede finansman ve mali taahhütlerin yanı sıra Gazze Şeridi’ndeki yıkımın boyutunun değerlendirilmesi de ele alındı.

Abdulati dün Yeni Delhi'de Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile de söz konusu konferansı görüştü. Bu görüşme, Mısırlı bakanın Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Yvette Cooper ile yaptığı telefon görüşmesinde Birleşik Krallık'ı aynı konferansa katılmaya davet etmesinin ertesi gününde gerçekleşti. Cooper bu daveti memnuniyetle karşıladı.

Bu görüşme, yaklaşık bir hafta önce Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının imzalanmasından bu yana Mısır'ın üst düzey yetkililerle yaptığı ilk görüşme değildi. Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre Kahire, 13-15 Ekim tarihleri arasında Filistinli ve İngiliz yetkililerin katıldığı, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını tartışmak üzere İngiliz Wilton Park Vakfı tarafından düzenlenen gayri resmi teknik toplantıya bir heyet gönderdi.

Mısır, şu anda konferansın düzenlenmesine yönelik hazırlıkları tamamlamaya yoğunlaşmış durumda. Konferans, ‘ABD ve bölgedeki ve dünyadaki tüm barış ve kalkınma ortaklarıyla -bağışçı ülkeler, Birleşmiş Milletler (BM) ve bölgesel örgütler, uluslararası finans kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum dahil olmak üzere- tam bir eşgüdüm içinde’ gerçekleştirilecek. Bu, aynı açıklamada belirtildiği üzere, Arap-İslam planı ve ABD Başkanı Donald Trump’ın planı temel alınarak yapılacak.

El-Farabi Araştırma Merkezi Genel Sekreteri Dr. Muhtar Gabaşi, ‘Gazze'nin yeniden inşası konferansının Kahire'de iddialı bir plan ortaya koyması konusunda beklentilerin yüksek olduğunu, zira Gazze Şeridi’nin eğitim, enerji, su ve sağlık dahil tüm alanlarda tamamen tahrip olduğunu’ düşünüyor. Gabaşi, konferansın zamanında tamamlanmasının Gazze Şeridi’ni kurtarmak için yeni bir fırsat sunduğunu vurguladı.

Görsel kaldırıldı.Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat’ta insani yardım taşıyan Filistinliler (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, konferansın felaketle sarsılan Gazze Şeridi'ni kurtarmak için çok önemli bir adım olduğunu belirterek, özellikle Kahire'nin kapsamlı bir entegre plan önermesi nedeniyle bağışçılardan cömert bağışlar beklediğini söyledi.

Gazze'de barış anlaşmasının açıklanmasından önce Mısır, acil yardım, yeniden inşa ve sürdürülebilir kalkınmaya odaklanan, Gazze Şeridi’nin yeniden inşası için kapsamlı bir beş yıllık plan geliştirdi. Bu plan, Mart 2025'te Kahire'de düzenlenen Arap Birliği Zirvesi’nde onaylandı.

Plan, şeffaflığı sağlamak için Filistin Yönetimi ve BM ile iş birliği içinde uluslararası bir güven fonu kurulmasına dayanıyor. Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını finanse etmek için bağışçı ülkelerden ve özel sektörden destek toplamak amacıyla önümüzdeki kasım ayında bir bakanlar konferansı düzenlenmesi planlanıyor.

Mısır planı, etkinliği sağlamak amacıyla üç aşamaya ayrılıyor. İlk aşama olan erken toparlanma aşaması, altı ay sürecek ve 3 milyar dolara mal olacak. Bu aşamada, Selahaddin Koridoru ve diğer bölgelerdeki enkazın kaldırılması, 360 bin kişiyi barındırabilecek 200 bin geçici konut biriminin temin edilmesi ve kısmen yıkılmış 60 bin konutun onarılması öngörülüyor. Ayrıca bu aşama, 1,5 milyondan fazla kişiyi barındırabilecek yedi barınma alanının kurulmasını da içeriyor.

İkinci aşama 2027 yılına kadar sürecek ve 20 milyar dolarlık bir maliyetle tesisler, ağlar, kalıcı konut birimleri inşa edilmesine ve tarım arazilerinin geri kazanılmasına odaklanacak. 30 milyar dolarlık bir maliyetle 2030 yılına kadar devam edecek olan üçüncü aşama, yerel ekonomiyi canlandırmak için sanayi bölgeleri, bir balıkçı limanı, bir deniz limanı ve bir havaalanı kurulmasını hedefliyor.

Filistin tarafında ise Başbakan Muhammed Mustafa perşembe günü yaptığı açıklamada, Kahire'de düzenlenecek Gazze yeniden inşa konferansının ‘uluslararası kaynakları ve ortaklıkları harekete geçirmek için merkezi bir platform’ olacağını duyurdu. Mustafa, hükümetinin Arap dünyası tarafından onaylanan Mısır'ın planına dayalı olarak yeniden inşa için birleşik bir çerçeve geliştirdiğini belirtti.

Güncellenen uluslararası tahminlere göre hasar, kayıplar ve ihtiyaçların 67 milyar doları aştığını açıklayan Mustafa, programın üç aşamaya ayrıldığını ifade etti: İlki, 3,5 milyar dolar tutarında ve altı ay sürecek olan erken toparlanmaya odaklı acil durum aşaması; ikincisi, yaklaşık 30 milyar dolar değerinde ve üç yıl sürecek olan yeniden inşa ve toparlanma aşaması; sonuncusu ise tam kapsamlı yeniden inşa aşaması.

Gabaşi'ye göre, bu planın uygulanmasını engelleyecek olan şey mali kısıtlamalar değil, İsrail'in hiçbir taahhütte bulunmamakta ısrar etmesi ve direnişe yönelik taleplerini sertleştirerek daha büyük kazançlar elde etmeye çalışmasıdır.

Er-Rakab, bu fikirlerin hızlı bir şekilde uygulanabilir planlara dönüştürülmesi yönünde girişimlerin olacağını belirtti. Ancak, anlaşma sürecinin sekteye uğramasının bu planları aksatacağını ifade ederek, bölgenin acil kurtarılmaya ihtiyaç duyduğu bu dönemde bunun yaşanmamasını umduklarını söyledi.


Beyrut, Kaddafi'nin oğlunu yüklü bir kefaletle serbest bıraktı

Hannibal Kaddafi 2011'de Roma'da (Arşiv- AFP)
Hannibal Kaddafi 2011'de Roma'da (Arşiv- AFP)
TT

Beyrut, Kaddafi'nin oğlunu yüklü bir kefaletle serbest bıraktı

Hannibal Kaddafi 2011'de Roma'da (Arşiv- AFP)
Hannibal Kaddafi 2011'de Roma'da (Arşiv- AFP)

Lübnan yargısı dün, merhum Libya lideri Muammer Kaddafi'nin oğlu Hannibal Kaddafi'nin 11 milyon dolarlık kefaletle serbest bırakılmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca, Kaddafi'ye seyahat yasağı koydu ve pasaportuna el koyarak, 10 yıl süren en uzun tutukluluk dönemine son verdi.

İmam Musa el-Sadr'ın kaybolmasını soruşturan adli soruşturmacı Hakim Zahir Hamade, kararını açıklamadan önce Kaddafi'yi iki saat boyunca sorguladı. Fransız Avukat Laurent Bayon, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Kaddafi'nin avukatlarının pazartesi günü "mantıksız" kefaletin ve seyahat yasağının iptali için bir talepte bulunacaklarını söyledi.

Bu arada Sadr ailesi, "davada ilerleme kaydedildiğini gösteren herhangi bir prosedür veya gelişmenin olmaması" nedeniyle tahliye kararına şaşırdıklarını açıkladı.