عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İslamabad, Pakistan Talibanı’na karşı askeri operasyonları sürdürüyor

Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
    İslamabad / Ömer Faruk
TT
TT

İslamabad, Pakistan Talibanı’na karşı askeri operasyonları sürdürüyor

Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)

Pakistan güvenlik güçleri, ülkenin kuzeybatısındaki güvenlik güçlerine karşı terör saldırısı düzenleme kapasitesini ortadan kaldırmak için Hayber Pahtunvha eyaletinde ve özellikle Afganistan-Pakistan sınır bölgesinde düşük düzeyli operasyon başlattı.
Pakistanlı yetkililer, Afganistan Talibanı’nın Kabil’de kontrolü ele geçirmesinin ardından Afganistan-Pakistan sınır bölgesinde Pakistan istihbaratının yönetiminde Taliban gruplarına karşı onlarca operasyonun başlatıldığını belirtti.
Pakistan ordusuna bağlı küçük teşkilatların ve yerel polise bağlı Terörle Mücadele Dairesi ve paramiliter güçler Pakistan Talibanı Hareketi’ne bağlı hücrelerle silahlı çatışmalara girdi. Çatışmaların çoğunda Pakistan güvenlik güçleri Taliban savaşçılarını tutuklamak yerine öldürdü. Üst düzey bir güvenlik yetkilisi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Kuzeybatıdaki operasyonumuz bir yere kadar başarılı oldu. Taliban Hareketi’nin kendisine bir dayanak noktası oluşturmasına hiçbir yerde izin vermedik. İzole durumdaki Pakistan Talibanı hücrelerine karşı yürütülen bu sınırlı operasyon ile Pakistan ordu teşkilatlarının 2014’te Kuzey Veziristan’daki radikal kabile mensuplarına karşı seferberlik halinde düzenlediği geniş çaplı askeri operasyon arasında tamamen zıtlık var.
Halihazırda istihbaratın yönettiği operasyonlar sınırlı bölgeleri kapsıyor ve bu operasyonlara Pakistan ordu güçlerinden az sayıda personel katılıyor.
Pakistan Talibanı’nın son 14 yılda Pakistan Devleti’ne karşı düzenlediği terör saldırıları çerçevesindeTaliban’ın Pakistan Devleti’ne iki tür tehdit oluşturduğu söylenebilir. Birincisi, Pakistan Talibanı, Pakistan’daki sivil hayat için tehdit oluşturuyor ve devletin güvenlik birimleri ile tesislerini açıktan tehdit ediyor. İkincisi, örgütün Pakistan’ın istikrarına zarar verme çabasıyla Pakistan topraklarını kullanarak bölgedeki ve uzak başka ülkelere saldırılar gerçekleştirme imkanına sahip olduğu gerçeği. Pakistan toprakları içinde sivil hayata ve askeri birimlere yönelik tehdidin etkileri devam ediyor. Ancak Pakistan Talibanı’nın Hindistan, ABD ve Çin gibi ülkeler için oluşturduğu tehdit bölgenin ve en çok Pakistan’ın istikrarına zarar veriyor.
Pakistan istihbaratı, Pakistan Talibanı Hareketi’nin ülkedeki kentsel alanlarda çok sayıda uyuyan hücresi bulunduğu görüşünde. Bu hücreler, 2014 yılında Kuzey Veziristan’daki askeri operasyonların ardından kabile bölgeleri üzerinden ülkeye sızan ‘sakalsız’ hareket üyelerinden meydana gelen grupların güneydeki şehirlere geçmeleriyle oluştu. Konuyla ilgili bir değerlendirmeye göre, Pakistan ordusu ve polisi bu uyuyan hücrelerden kurtulmak için Pakistan güçlerinin yönetiminde şehirlerde 25 binden fazla istihbarat operasyonu gerçekleştirdi. Operasyonlar sadece kısmi bir başarı sağladı. 2021 yılında Pakistan Talibanı Hareketi ülkedeki şiddet eylemlerine yeniden başladı. Afganistan Talibanı’nın yönetime gelmesinin etkisiyle önümüzdeki dönem, örgüt saflarının tekrar birleşmesine tanık olabilir. Pakistan’daki askeri yetkililer, Taliban’ın Pakistan içinde bir toprak parçasını bile ele geçirme fırsatı olmadığını söylüyor. Üst düzey bir yetkili, yaptığı açıklamada, Pakistan Talibanı Hareketi’nin kapasitesi önceki askeri operasyonlarla geriledi ve bu topraklarda kontrolü ele geçiremez. Pakistanlı yetkili, “Bu gibi bir durumda yakın gelecekte Taliban Hareketi’ne bağlı uyuyan hücrelere karşı operasyonların devam etmesi muhtemeldir” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.