İslamabad, Pakistan Talibanı’na karşı askeri operasyonları sürdürüyor

Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
TT

İslamabad, Pakistan Talibanı’na karşı askeri operasyonları sürdürüyor

Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)
Pakistan’ın Karaçi kentinde geçen Pakistan Talibanı Hareketi’nin muhtemel saldırılarına karşı güvenlik alarmı verildi (EPA)

Pakistan güvenlik güçleri, ülkenin kuzeybatısındaki güvenlik güçlerine karşı terör saldırısı düzenleme kapasitesini ortadan kaldırmak için Hayber Pahtunvha eyaletinde ve özellikle Afganistan-Pakistan sınır bölgesinde düşük düzeyli operasyon başlattı.
Pakistanlı yetkililer, Afganistan Talibanı’nın Kabil’de kontrolü ele geçirmesinin ardından Afganistan-Pakistan sınır bölgesinde Pakistan istihbaratının yönetiminde Taliban gruplarına karşı onlarca operasyonun başlatıldığını belirtti.
Pakistan ordusuna bağlı küçük teşkilatların ve yerel polise bağlı Terörle Mücadele Dairesi ve paramiliter güçler Pakistan Talibanı Hareketi’ne bağlı hücrelerle silahlı çatışmalara girdi. Çatışmaların çoğunda Pakistan güvenlik güçleri Taliban savaşçılarını tutuklamak yerine öldürdü. Üst düzey bir güvenlik yetkilisi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Kuzeybatıdaki operasyonumuz bir yere kadar başarılı oldu. Taliban Hareketi’nin kendisine bir dayanak noktası oluşturmasına hiçbir yerde izin vermedik. İzole durumdaki Pakistan Talibanı hücrelerine karşı yürütülen bu sınırlı operasyon ile Pakistan ordu teşkilatlarının 2014’te Kuzey Veziristan’daki radikal kabile mensuplarına karşı seferberlik halinde düzenlediği geniş çaplı askeri operasyon arasında tamamen zıtlık var.
Halihazırda istihbaratın yönettiği operasyonlar sınırlı bölgeleri kapsıyor ve bu operasyonlara Pakistan ordu güçlerinden az sayıda personel katılıyor.
Pakistan Talibanı’nın son 14 yılda Pakistan Devleti’ne karşı düzenlediği terör saldırıları çerçevesindeTaliban’ın Pakistan Devleti’ne iki tür tehdit oluşturduğu söylenebilir. Birincisi, Pakistan Talibanı, Pakistan’daki sivil hayat için tehdit oluşturuyor ve devletin güvenlik birimleri ile tesislerini açıktan tehdit ediyor. İkincisi, örgütün Pakistan’ın istikrarına zarar verme çabasıyla Pakistan topraklarını kullanarak bölgedeki ve uzak başka ülkelere saldırılar gerçekleştirme imkanına sahip olduğu gerçeği. Pakistan toprakları içinde sivil hayata ve askeri birimlere yönelik tehdidin etkileri devam ediyor. Ancak Pakistan Talibanı’nın Hindistan, ABD ve Çin gibi ülkeler için oluşturduğu tehdit bölgenin ve en çok Pakistan’ın istikrarına zarar veriyor.
Pakistan istihbaratı, Pakistan Talibanı Hareketi’nin ülkedeki kentsel alanlarda çok sayıda uyuyan hücresi bulunduğu görüşünde. Bu hücreler, 2014 yılında Kuzey Veziristan’daki askeri operasyonların ardından kabile bölgeleri üzerinden ülkeye sızan ‘sakalsız’ hareket üyelerinden meydana gelen grupların güneydeki şehirlere geçmeleriyle oluştu. Konuyla ilgili bir değerlendirmeye göre, Pakistan ordusu ve polisi bu uyuyan hücrelerden kurtulmak için Pakistan güçlerinin yönetiminde şehirlerde 25 binden fazla istihbarat operasyonu gerçekleştirdi. Operasyonlar sadece kısmi bir başarı sağladı. 2021 yılında Pakistan Talibanı Hareketi ülkedeki şiddet eylemlerine yeniden başladı. Afganistan Talibanı’nın yönetime gelmesinin etkisiyle önümüzdeki dönem, örgüt saflarının tekrar birleşmesine tanık olabilir. Pakistan’daki askeri yetkililer, Taliban’ın Pakistan içinde bir toprak parçasını bile ele geçirme fırsatı olmadığını söylüyor. Üst düzey bir yetkili, yaptığı açıklamada, Pakistan Talibanı Hareketi’nin kapasitesi önceki askeri operasyonlarla geriledi ve bu topraklarda kontrolü ele geçiremez. Pakistanlı yetkili, “Bu gibi bir durumda yakın gelecekte Taliban Hareketi’ne bağlı uyuyan hücrelere karşı operasyonların devam etmesi muhtemeldir” dedi.



İsrail ve direnişin meşruluğu

İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
TT

İsrail ve direnişin meşruluğu

İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP

Macid Kayali

İsrail'in 1948'den bu yana Filistinlilere karşı devam eden savaşı, terminolojiye dayalı bir savaştı. İsrail, kendisini laik ve liberal bir devlet, Arap dünyasında bir modernlik ve demokrasi vahası olarak sundu. Buna karşılık Filistinlileri ve genel olarak Arapları medeniyet ve modernlikten yoksun, demokrasi ve insan hakları hakkında hiçbir şey bilmeyen Bedeviler ve köylüler olarak damgaladı.

Aslında İsrail, “vaat edilmiş topraklar” ve “Tanrı'nın seçilmiş halkı” ile ilgili mitlere dayanan, Filistinlileri kökünden söküp atmaya, onları zamandan ve mekândan silmeye çalışan, sömürgeci, yerleşimci ve ırkçı bir devlet olduğu karakterini gizlemek için bu klişenin propagandasını yaptı.

İsrail, Filistinlilerin bir halk olduğunu ve kendi politikalarının kurbanı olduklarını inkâr etmekten hiçbir zaman vazgeçmedi. Bu çabası aynı zamanda onları insanlıktan dışlama ve varlıklarını savunma haklarını inkâr etme, her türlü meşru direnişi terörizm olarak etiketleme girişimini de içeriyordu. Hatta Golda Meir (eski İsrail başbakanı), İsrail askerlerinin kendilerine ateş açmasından Filistinlileri sorumlu tutmuştu!

Terör etiketinin, İsrail'in uygulamaktan kaçındığı Oslo Anlaşma’sını 1993'te Washington'da imzalamasına rağmen, FKÖ ve onun merhum lideri Yaser Arafat'ın liderliğini de kapsadığını belirtelim. Bu da nehirden denize kadar tüm Filistin topraklarına hâkim olmakta ısrar eden İsrail'in, Filistinlilere topraklarının yalnızca yüzde 22'si üzerinde bir devlet kurulmasını gerektiren çözüm konusunda ne kararlı ne de hazır olduğunu doğruluyor. Bu konuda da Batı'nın ve özellikle de ABD'nin desteğinden cesaret alıyor.

Filistinlilerin İsrail terörünün şantajına boyun eğmeden direnişe dair başka bir açıklamaları var. O da direnişin, birey ve grup olarak insanın varlığını ve haklarını savunma açısından verdiği doğal bir insani tepki olduğudur.

Bu, İsrail'in 2007'den beri Gazze'de 2 milyon Filistinliye sıkı bir abluka uygulamasına, onlara karşı birçok yıkıcı savaş yürütmesine paralel olarak uzlaşı seçeneğini başarısızlığa uğratmasının ardından Hamas Hareketinin yükselişine, Filistinlilerin tarihsel liderliği ile rekabet etmesine yol açan tarihsel bağlamdır. Yahya Sinvar da aynı bağlamda Hamas'ın liderliğine yükseldi. Ardından Netanyahu, Smotrich ve Ben Gvir liderliğindeki İsrail'in 1948'deki ilk Nekbe'yi tamamlamak, nehirden denize kadar Filistinlilere boyun eğdirerek, onlara hükmetmek için bir fırsat olarak gördüğü Aksa Tufanı operasyonu geldi.

İsrail böylece kavramları alt üst ederek siyasete, mantığa ve ahlaka karşı çıkma cesaretini gösteriyor. O sömürgeci, yerleşimci, ırkçı ve saldırgan bir devlet. Dünyanın gözü önünde Filistinlilere karşı canice bir soykırım savaşı yürütme noktasına varsa da dünyadaki tek kurban statüsünün ve meşru müdafaa hakkının tekelinde olduğunu iddia ediyor. Bu bağlamda ister şiir ve tarih gibi sözlü, ister gösteri ve şehirlerin sokaklarında, köylerde, kamplarda tanklarına ve ağır silahlı askerlerine taş atmak gibi eylem şeklinde olsun her türlü direnişi Filistinlilere yasaklıyor. Sanki Filistinliler, onları öldürerek, tutuklayarak, kırılgan varlıklara dönüştürerek, sudan, yiyecekten, barınaktan, yakıttan, ilaçtan mahrum bırakarak, onlara uyguladığı tüm işkence ve eziyetlere boyun eğmek zorundaymış gibi!

Buna rağmen Filistinlilerin İsrail terörünün şantajına boyun eğmeden direnişe dair başka bir açıklamaları var. O da direnişin, birey ve grup olarak insanın varlığını ve haklarını savunması açısından doğal bir insani tepki olduğudur. Dolayısıyla Meşal'den Heniyye ve Sinvar'a kadar Hamas liderleriyle olan anlaşmazlık, canlı bomba (şehitlik) eylemleri, iki ordu gibi savaşma ve karşılıklı füze saldırılarını benimsemenin yol açtığı tehlikelerle ilgilidir. Çünkü bu, esas olarak halka, onun imkanlarına ve dayanma kapasitesine bağlı olan uzun vadeli direniş kavramının dışındadır. Kaderci ve güç dengesi konusunda gerçekçi olmayan bir ruha, yanlış ve zararlı bahislere dayanan Aksa Tufanı seçeneği de bunun dışındaydı.

Aksa Tufanı İsrail'in sandığı gibi başlı başına bir olay değildi, tarihsel bir tepki bağlamında gerçekleşmişti. Adaletsizlik, umutsuzluk ve öfke deposunun patlaması ve tutukluların isyanıydı

O halde anlaşmazlık konusu, direniş ilkesiyle ilgili değil, daha ziyade liderliğin en uygun, en az maliyetli ve en faydalı biçimi izlemek için benimsediği seçeneklerle ilgilidir.

Burada kastettiğimiz, Aksa Tufanı İsrail'in sandığı gibi başlı başına bir olay değildi, tarihsel bir tepki bağlamında gerçekleşmişti. Adaletsizlik, umutsuzluk ve öfke deposunun patlaması ve tutukluların isyanıydı. Bu, Judith Butler, Ilan Pappe, Norman Finkelstein, Gideon Levy ve Amira Hess gibi Yahudilerin aktardığı, Varşova Gettosu'ndaki Yahudilerin, İkinci Dünya Savaşı'nda faşizmin kendilerine karşı yürüttüğü imha savaşına karşı isyanını hatırlatan bir olaydır.

Bu, Tufan’ın Hamas liderliği ve Sinvar tarafından, bölgedeki koşullar, imkanlar ve riskler konusunda stratejik bir ufku olmayan yanlış tahminlere göre gerçekleştirildiğini, direnişin meşruiyetine zarar veren davranışlar içerdiğini doğruluyor. Ama bunun sonucunda ortaya çıkan en önemli hata, aşırı sağcı İsrail'e beklediği fırsatı vermesiydi.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.